Safari Basisspel
 |
Afrika stikt bijna in de brandende zon, maar het avontuur door de savanne roept! Apen slingeren door de bomen, leeuwen luieren in de schaduw en de grond beeft onder de donderende voetstappen van lifanten. Terwijl de dieren zich verzamelen bij waterpoelen, erop uit trekken in de wildernis of op de loer liggen zien wij de natuurpracht zich voor ons ontvouwen!
Algemene informatie en opmerkingen
Safari is oorspronkelijk uitgegeven door Hans im Glück in 2018.
Een opmerking over de naam: Tegenwoordig wordt de term “safari” vooral gebruikt om het observeren van wilde dieren in hun natuurlijke omgeving aan te duiden, en dat is zoals wij het hier gebruiken.
Speelmateriaal en voorbereiding
Speelmateriaal
- 72 Landtegels met daarop een savannelandschap, dierenpaden, apenbroodbomen en bossen waar zich veel dieren bevinden.
- 1 starttegel ter grootte van drie landtegels.
- 50 dierfiches / poeldelen met de vijf verschillende grote dieren. Elk dier komt tien keer voor. Vier dierfiches vormen samen een waterpoel.
- Scoretableau
- 5 teltegels met de getallen 50 en 100
Teltegel met 50 op de voorkant
Teltegel met 100 op de achterkant
- 30 meeples, zes in elk van de kleuren: geel, rood, groen, blauw en zwart
- 5 ollifanten, één in elke spelerskleur
- 2 witte rangervoertuigen - dit zijn twee neutrale speelstukken die we in de spelregels verder als "rangers" aangeduid. Deze horen niet bij de spelers.
Voorbereiding
Schud alle 72 landtegels en leg die in meerder gedekte stapels op tafel zodat alle spelers er gemakkelijk bij kunnen. [1]
Leg de starttegel midden op tafel en zet de rangers naast de starttegel op de plaatsen die op onderstaande afbeelding staan aangegeven.
Legt het scoretableau aan de rand van de tafel. Leg de teltegels ernaast.
Schud alle 50 dierfiches en geef elke speler er twee. De spelers leggen ze open voor zich neer. De rest wordt gedekt naast de gedekte stapels met tegels gelegd. [2]
Elke speler kiest een kleur en neemt de zes meeples en een olifant van die kleur en legt die als voorraad voor zich op tafel. Zet de olifant van elke speler op veld 0 van het scoretableau. Doe alle ongebruikte meeples en olifanten terug in de doos.
Overzicht en doel van het spel
De speler leggen om beurten landtegels aan, waardoor de savanne wordt uitgebreid en ze bossen, dierenpaden en apenbroodbomen ontdekken. Je zet meeples op bossen of dierenpaden en bouwt die af om punten te krijgen voor de verschillende aanwezige dieren, en leggen meeples op apenbroodbomen om nieuwe dierfiches te mogen trekken. Met de dierfiches kun je extra punten verdienen of je kunt ze gebruiken om waterpoelen te maken op de savanne. De spelers krijgen zowel tijdens als aan het einde van het spel punten. De speler die na de eindtelling de meeste punten heeft, is de winnaar.
Spelverloop
Carcassonne Safari wordt met de klok mee om beurten gespeeld. De jongste speler begint. De speler die aan de beurt is voert de aangegeven acties in de aangegeven volgorde uit. Daarna is de volgende speler aan de beurt, enzovoort. Hieronder staat een korte beschrijving van de acties die je tijdens je beurt onderneemt en de verschillende projecten op de landtegels.
1. Landtegel leggen
| Je moet een landtegel van een stapel trekken en die zo aan het speelveld leggen dat deze met ten minste 1 zijde aan een al liggende tegel grenst. |
 |
2. Actie uitvoeren
| Kies één van de volgende: | |
|
 |
|
 |
|
 |
3. Puntentellingen afhandelen
| Je moet de punten tellen voor alle projecten die in jouw beurt door het aanleggen van de tegel afgebouws zijn, ook als andere spelers daar meeples hebben staan. |  |
Dierenpaden
1. Een landtegel met een dierenpad aanleggen
Als je een tegel met een dierenpad trekt, moet je die zo aanleggen dat het bestaande landschap (inclusief savanne, dierenpaden en bossen) wordt voortgezet. [3]
2. Een meeple op een dierenpad zetten
Nadat je een tegel met een dierenpad hebt aangelegd, mag je een van je meeples op dat dierenpad zetten, maar alleen als er nog geen andere meeple ergens op het dierenpad staat.
3. Puntentelling van een dierenpad
Een dierenpad is afgebouwd als beide uiteinden bij een bos of in de savanne eindigt, of wanneer het een lus vormt. Als het dierenpad is afgebouwd, vindt er een puntentelling plaats. Als één van jouw meeples op het dierenpad staat als er een puntentelling plaatsvindt, kun je er punten voor krijgen.
Het aantal punten hangt af van het aantal verschillende dieren dat zich op het dierenpad bevindt. Onderstaande tabel geeft een overzicht, wat ook te vinden is op het scoretableau.
Het totaal aantal dieren op het dierenpad is niet van belang, alleen hoeveel verschillende dieren er zijn. Na de puntentellingen neemt de speler de meeple van het dierenpad terug in voorraad.
Extra dieren toevoegen
Voordat je de puntentelling voor een dierenpad uitvoert, mag je één dierfiche uit je voorraad aan het dierenpad toevoegen. Het moet een dierfiche zijn van een dier dat nog niet op dat dierenpad voorkomt.
De spelers houden hun punten bij met de olifanten die bij aanvang van het spel op het scoretableau zijn gezet. Elke keer dat je punten krijgt, zet je jouw olifant net zoveel velden vooruit als het aantal punten dat je kreeg. Passeert jouw olifant daarbij veld 0 op het scoretableau, dan pak je een teltegel en legt die met de "50"-kant naar boven voor je neer. Passeert jouw olifant nogmaals veld 0, draai de teltegel dan om naar de "100"-kant.
Leg alle dierfiches die ingezet zijn om meer punten te krijgen open opzij. Als een speler een nieuw dierfiche wil trekken, maar er geen meer in voorraad zijn, schud dan de opzijgelegde dierfiches en gebruik die als een nieuwe gedekte voorraad.
Bossen
1. Landtegel leggen
Als je een tegel met bos, moet je die zo aanleggen dat het bestaande landschap doorloopt (savanne, dierenpaden en bossen).
2. Een meeple zetten
Nadat je een tegel met een bos hebt aangelegd, mag je er een meeple op zetten, maar alleen als er geen andere meeple op het betreffende bos staat.
3. Puntentellingen afhandelen
Een bos is afgebouwd als er geen open zijden meer zijn en geen gaten in zitten. Als een bos afgebouwd is, wordt het geteld. Staat één van jouw meeples op dat moment op het bos, dan kun je er punten voor krijgen. Het aantal punten dat je krijgt voor de dieren in het bos is gelijk aan die voor een dierenpad (zie onderstaande tabel). Daarnaast levert elke vogel (
) boven het bos 1 punt op.
Na het tellen van een bos neem je de betrokken meeples terug in voorraad.
Extra dieren toevoegen
Voordat je de punten van een bos telt, mag je één dierfiche uit je voorraad aan het bos toevoegen. Het dierfiche moet van een dier zijn dat nog niet op het bos staat. Na de puntentelling wordt het dierfiche opzijgelegd.
Apenbroodbomen
1. Landtegel leggen
Als je een tegel met een apenbroodboom trekt, moet je die zo aanleggen dat het landschap doorloopt (savanne, dierenpaden en bossen).
2. Een meeple leggen
Je mag een meeple op de apenbroodboom op de tegel die je zojuist hebt aangelegd leggen. Doe je dat, dan trek je twee dierfiches uit de algemene voorraad en legt die open voor je neer.
3. Puntentellingen afhandelen
Zijn alle acht de vakken rondom een tegel met een apenbroodboom met tegels bezet, dan neem je jouw meeple van die boom terug in voorraad en trek je nog twee dierfiches uit de algemene voorraad en legt die weer open voor je neer. Je krijgt geen punten voor een apenbroodboom.
Voorlopige spelregel - opmerking over voorlopige spelregels
Aangezien je de dierfiches voor het afbouwen van een apenbroodboom bij de puntentelling krijgt, is het onduidelijk of de speler één van die twee dierfiches in dezelfde beurt nog mag gebruiken om meer punten te krijgen voor een ander project als door het aanleggen van de tegel ook nog een ander project is afgebouwd. Wij raden aan om toe te staan dat ze onmiddellijk mag gebruiken. Je kunt ook een dierfiche gebruiken dat je in een eerdere fase ontvangen hebt voor het op een apenbroodboom leggen van een meeple.
De Ranger
De rangers kunnen tijdens je beurt op één van twee manieren gebruikt worden:
- Optie A: De tegel verdringt geen ranger
1a. Landtegel leggen
Je legt een landtegel op een vak zonder ranger.
2a. Geen meeple zetten
In plaats van een meeple te zetten mag je tijdens je beurt één van de twee rangers naar een vrij vak naast één of meer landtegels verplaatsen.
3a. Puntentellingen afhandelen
Tel alle projecten die door het aanleggen van de tegel zijn afgebouwd. Je krijgt geen punten voor het verplaatsen van de ranger.
- Optie B: De tegel verdringt een ranger
1b. Een landtegel leggen op een vak met een ranger
Als je een tegel aanlegt op een vrij vak waar een ranger staat, verwijder je de ranger en zet je die voor je neer.
2b. Een meeple zetten
Je mag een meeple zetten op de zojuist aangelegde tegel, volgens de spelregels voor het zetten van meeples op dierenpaden en bossen.
3b. Puntentellingen afhandelen
Tel alle projecten die door het aanleggen van zojuist getrokken tegel afgebouwd zijn. Je krijgt 3 punten voor het verdringen van de ranger.
Na de puntentelling zet je de ranger op een vrij vak naast één of meer tegels.
Opmerking: Per beurt mag je slechts één ranger verplaatsen. Heb je een ranger verdrongen door een tegel aan te leggen (1b), dan mag je niet ook nog een ranger verplaatsen in plaats van een meeple te zetten (2a). De twee rangers mogen nooit op hetzelfde vak staan.
Poelen
Naast het verbeteren van de puntentelling voor dierenpaden en bossen kun je de dierfiches ook gebruiken om poelen op de savanne te maken.
1. Landtegel leggen
Je trekt een landtegel en legt die zoals gebruikelijk aan.
2. Een poel starten of uitbreiden
Een poel starten
Je mag in plaats van het zetten van een meeple op een tegel ook een poel starten. Je legt dan een dierfiche uit je voorraad op een vrije hoek van een tegel op het speelveld (niet noodzakelijkerwijs de zojuist aangelegde tegel). Een hoek is vrij als er alleen savanne te zien is (geen bos). Zet vervolgens een meeple op het dierfiche en je krijgt onmiddellijk 3 punten.
Vraag: De spelregels stellen dat je een poel kunt starten op een vrije savanne-hoek van een tegel. Mag een speler dan daarna, als de poel gestart is, een tegel met een bosdeel naast de poel aanleggen zoals in onderstaande afbeelding?
Als een speler daar een bosdeel legt, kan de poel nooit meer afgebouwd worden en staat de meeple daar de rest van het spel vast. Mag dat?
Antwoord: De spelregels verbieden het niet, dus dit mag. Maar het is natuurlijk niet heel erg aardig. (2/2023)
Een poel uitbreiden
Je mag in plaats van een meeple op de zojuist aangelegde tegel te zetten, mag je een poel ook uitbreiden. Leg daartoe een dierfiche op een aan de poel grenzende tegel zodat de watercirkel zich verder sluit.
Je moet daarvoor een dierfiche gebruiken met een ander dier dan de dieren die al aanwezig zijn bij de poel. Je zet geen meeple op dit dierfiche.
Afhankelijk van of je het tweede, derde of vierde (en laatste) dierfiche van een poel legt, krijg je de volgende punten:
- Tweede dierfiche: 4 punten
- Derde dierfiche: 5 punten
- Vierde dierfiche: 6 punten
Opmerking: Je mag geen poel starten als je er geen meeple op kunt zetten.
Uitzondering: Je mag een nieuwe poel starten, diagonaal tegenover een bestaande poel. Aangezien de dierfiches elkaar nog niet raken, zet je er ook een meeple is. Als de poel wordt afgebouwd, staan er twee meeples op. In dit geval is het mogelijk dat hetzelfde dier twee keer voorkomt bij de poel.
Voorlopige spelregel - opmerking over voorlopige spelregels
Hoewel de dierfiches op een later moment verbonden kunnen worden en één enkele poel gaan vormen, start dit fiche een nieuwe poel en dus krijgt de speler 3 punten.
3. Een poel afsluiten
Als het vierde dierfiche van een poel wordt aangelegd, is deze afgebouwd. De eigenaar van de poel krijgt drie punten. Als er twee meeples op de poel staan, krijgen beide spelers 3 punten. Zijn beide meeples van dezelfde speler, dan krijgt hij toch maar 3 punten.
Alle meeples op de poel gaan terug naar hun eigenaars.
Meerdere meeples op hetzelfde project
Hoewel je geen meeple op een project (een dierenpad of bos) mag zetten waar een meeple staat, kan het door het verbinden van losse projecten gebeuren dat er meerdere meeples op hetzelfde project staan. Bij een puntentelling krijgt alleen de speler met de meeste meeples op dat project punten. Bij een gelijkspel voor de meeste meeples op een project, dan krijgen alle betrokken spelers het volledige aantal punten. Als meerdere spelers meeples op hetzelfde project hebben, mogen alle spelers die punten krijgen een dierfiche toevoegen om het aantal punten te verhogen. Het dierfiche geldt alleen voor de speler die het heeft ingezet.
Samenvatting
1. Landtegel leggen
- Je moet de landtegel die je getrokken hebt zo aanleggen dat het landschap doorloopt.
- Als je de getrokken tegel niet kunt aanleggen, doe je die in de doos en trek je een nieuwe.
- Als je de tegel op een vak legt waar een ranger staat, verdring je de ranger.
2. Een meeple zetten
- Je mag een meeple alleen op een project zetten op de landtegel die je zojuist hebt aangelegd. Doe je dat, dan mag er niet al een andere meeple op dat project staan.
- Leg je een meeple op een apenbroodboom, dan trek je twee dierfiches.
- Als je geen meeple zet mag je een nieuwe poel starten, een bestaande poel uitbreiden of een ranger verplaatsen.
3. Puntentellingen afhandelen
- Afgebouwde projecten worden aan het eind van elke beurt geteld. Na de puntentelling nemen de spelers hun eigen daarbij betrokken meeples terug in voorraad.
- Een afgebouwd dierenpad levert punten op voor het aantal verschillende dieren.
- Een afgebouwd bos levert op dezelfde manier punten op als een dieren pad, plus 1 punt per vogel.
- Een afgebouwde apenbroodboom levert twee extra dierfiches op.
- Een afgebouwde poel levert 3 punten op. [4]
- Het plaatsen van een ranger nadat die verdrongen is door de zojuist aanlegde tegel levert 3 punten op. [4]
- Staan er meerdere meeples op een te tellen project, dan krijgt alleen de speler met de meeste meeples de punten. Bij een gelijkspel krijgen alle daarbij betrokken spelers de volle punten.
Einde van het spel en eindtelling
Het spel eindigt nadat een speler de laatste landtegel heeft getrokken. Die speler maakt zijn beurt af, waarna de eindtelling als volgt plaatsvindt:
- Dierenpaden en bossen
- De speler met de meeste meeples op het project krijgt 1 punt voor elk dier en elke vogel die erop staat. Het maakt niet uit of het verschillende diersoorten zijn. [5]
- Dierfiches
- Je krijgt 1 punt voor elk dierfiche dat je nog in voorraad hebt.
- Apenbroodbomen en poelen
- Meeples op apenbroodbomen en poelen leveren geen punten meer op.
A: Blauw krijgt geen punten voor de meeple op de apenbroodboom.
B: Rood krijgt 2 punten voor de twee dieren op het dierenpad.
C: Rood en blauw hebben meeples op het grote bos. Aangezien rood daar meer meeples heeft dan blauw, krijgt rood de punten voor de dieren. Met vier dieren en zes vogels in het bos, krijgt rood 10 punten. [6]
D: Blauw krijgt 2 punten voor het ene dier (aap) en de vogel in het kleine bos.
E: Rood krijgt 3 punten foor de dierfiches die hij nog in voorraad heeft.
De speler die na de eindtelling de meeste punten heeft wint het spel. Bij een gelijke stand, delen de betreffende spelers de overwinning.
Het gebruik van de tafel
Er zijn een aantal vragen gesteld over de spelregels met betrekking tot het speelveld zelf [7], waaronder wat er gebeurt als de rand wordt bereikt, of er een tafel gebruikt moet worden om te spelen. De volgende verhelderingen zijn afkomstig van Georg Wild van HiG (5/2013):
- De rand van de tafel is de grens voor het spel als er, zoals in de spelregels gesteld wordt, een tafel gebruikt wordt.
- De spelregels stellen dat de starttegel in het midden van de tafel gelegd moet worden. Als alle tegels verschoven worden om ruimte te maken, ligt de starttegel niet meer in het midden. In principe is het dus niet toegestaan om alle tegels te verschuiven. Daarnaast kan het handmatig verschuiven van alle tegels ervoor zorgen dat de tegels en speelstukken op het speelveld verkeerd terecht komen.
- Toevoegen van een tweede tafel is mogelijk als er een van dezelfde hoogte aan de eerste tafel geschoven kan worden. Als de tafel wordt uitgebreid (bijvoorbeeld met een extra paneel), zorg er dan voor dat de tegels en speelstukken op het speelveld niet verschuiven.
- Op de vloer spelen: De spelregels laten dit technisch niet toe omdat in de spelregels staat dat de eerste tegel midden op de tafel moet worden gelegd. Het is echter niet verboden om op de vloer te spelen als op tafel spelen niet haalbaar is. Als de vloer wordt gebruikt, moeten tegels zo gelegd worden dat ze voor alle spelers zichtbaar zijn. Tegels mogen niet onder de bank, kast of salontafel terecht komen.
- In het algemeen is het van belang dat alle spelers die meedoen het eens zijn over hoe er gespeeld wordt:
- Op tafel - standaard
- Op tafel - met "totale verschuiving" van tegels
- Op tafel - met uitbreiding
- Op de vloer
- Blijf eerlijk spelen en wees niet opzettelijk oneerlijk jegens andere spelers.
Tegeloverzicht
Totaal aantal tegels: 72 tegels + 1 starttegel
×2
×1
×4
×3
×1
×4
×5
×1
×1
×2
×3
×1
×2
×3
×1
×1
×1
×1
×1
×5
×4
×1
×1
×1
×3
×5
×2
×2
×1
×4
×1
×1
×3
×1Als er meerdere tegels van hetzelfde type aanwezig zijn, is aangegeven welke en hoeveel dieren er op elke tegel staan.
De verschillend tegels zijn gescheiden door een |. Vogels zijn niet aangegeven.
A = aap | G = giraf | L = leeuw | O = olifant | Z = zebra | "-" = geen dier
Aantal dier- / poelfiches: 50
×10 A
×10 G
×10 L
×10 O
×10 ZDe letters geven aan welke dieren er op elke landtegel staan:
A = aap | G = giraf | L = leeuw | O = olifant | Z = zebra
Aantal 50/100 teltegels: 5
Voetnoten
Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.
- ↑
De tegels kunnen ook in een zak of doos worden gedaan om willekeurig getrokken te worden.
- ↑
Het is veel gemakkelijker om de dierfiches in een kleine zak te doen en ze daar willekeurig uit te trekken.
- ↑
In het zeldzame geval dat een tegel niet geldig kan worden aangelegd, wordt deze uit het spel verwijderd en trekt de speler een nieuwe.
- ↑ 4.0 4.1
Hoewel dit niet in de spelregels staat hebben we het hier voor de volledigheid opgenomen.
- ↑
Volgens de spelregels van ZMG krijgen alle spelers die op het project staan punten (niet slechts die met de meerderheid zoals in die van HiG staat):
- Elke speler met een meeple op het project krijgt 1 punt voor elk dier en elke vogel die erop staat. Het maakt niet uit of het verschillende diersoorten zijn. Alle spelers met meeples op het project krijgen punten, ongeacht wie de meeste meeples heeft.
- ↑
De vertaling van hetzelfde voorbeeld in de spelregels van ZMG luidt als volgt (in overeenstemming met de discrepantie in de vorige voetnoot):
- Rood en blauw hebben meeples in het grote bos. Met vier dieren en zes vogels in het box, krijgen rood en blauw beide 10 punten.
- ↑
Deze verhelderingen zijn gegeven voor het spel Carcassonne en kunnen ook worden toegepast op spin-offs zoals Safari.