Spoken, Spookslotten en Kerkhoven

This page is a translated version of the page Ghosts, Castles and Cemeteries and the translation is 70% complete.
Outdated translations are marked like this.
Other languages:


Fog Over Carc NL.png

Algemene informatie en opmerkingen

 
markering

Deze uitbreiding, oorspronkelijk in 2022 uitgegeven door HiG, behoort bij de derde editie van het spel, kortweg aangeduid met C3. Het heeft de steden met afgekapte gebouwen.

Spoken, Spookslotten en Kerkhoven is een uitbreiding voor het basisspel. De onderdelen van deze uitbreiding horen ook bij het zelfstandige coöperatieve spel Carcassonne: De Mist. Je kunt ook alleen delen van deze uitbreiding gebruiken en die zelfs combineren met andere uitbreidingen, maar de uitgever heeft geen spelregels verstrekt voor het combineren.

Doel van het spel en spelverloop

Als er gespeeld wordt met Spoken, Spookslotten en Kerkhoven zijn het doel van het spel en het spelverloop hetzelfde als bij het basisspel. De spelers spelen om de beurt en proberen zoveel mogelijk punten te halen door elke beurt landtegels aan te leggen. Daarnaast kun je hier en daar de bouwplannen van je tegenspelers in de war sturen.

Je moet er ook op letten dat je — net als bij de coöperatieve variant — spoken zet. Maak je geen zorgen, niemand verliest als de voorraad spoken opraakt. In deze uitbreiding kun je ze in plaats daarvan in je voordeel gebruiken om meeples van je tegenspelers te verdrijven.

Speelmateriaal

  • 60 nieuwe landtegels (gemarkeerd met  ), waarvan sommige nieuwe projecten hebben (spookslotten en kerkhoven) en sommige weiden zijn bedekt met mist.
 
Tegel met een spookslot, weg en mist
 
Tegel met een kerkhof en een stad
  • Een nieuwe 2x2 starttegel.
 
Nieuwe starttegel
  • 30 bewakingsmeeples, 5 in elke spelerskleur.
Bewakingsmeeples
  • 15 spoken, een nieuw neutraal speelstuk dat alle andere meeples behalve bewakingsmeeples de stuipen op het lijf kan jagen.
 
Neutrale speelstukken: spoken
  • Een nieuw scorespoor ter vervanging van die uit het basisspel.

Opmerkingen:

  • Tijdens het spel telt de starttegel van 2x2 als 4 aparte tegels (bijvoorbeeld voor een naastgelegen klooster, kerkhof of spookslot). [1]
  • De kasteelruïnes waar de wegen op de starttegel eindigen worden niet in de spelregels genoemd. Aangezien die er anders uitzien dan de andere spookslotten in de uitbreiding en op de kruising van vier vakken ligt, mag deze niet als een echt spookslot beschouwd worden. Je kunt deze dus niet bezetten en krijgt er geen punten voor. Het is gewoon een project dat weiden scheidt en wegen afsluit.

Spelregels

Voorbereiding

Leg de nieuwe, grote starttegel midden op de tafel. Doe de starttegel van het basisspel terug in de doos.

Schud alle 60 nieuwe landtegels door de overige tegels. Leg ze zoals gebruikelijk in gedekte stapels op tafel.

Je hebt maar één scorespoor nodig. Het is beter die van deze uitbreiding te gebruiken, laat die van het basisspel in de doos.

Geef elke speler, inclusief jezelf, 2 bewakingsmeeples en 5 gewone meeples in een kleur naar keuze. [2]

Zet een zesde meeple van iedere spelerskleur op veld 0/50 van het scorespoor. Doe de overgebleven meeples van het basisspel terug in de doos.

Zet de overgebleven bewakingsmeeples van de spelerskleuren als voorraad naast het scorespoor. Doe de bewakingsmeeples van niet meespelende kleuren terug in de doos.

Zet de 15 spoken als algemene voorraad naast het scorespoor.

 
Voorbeeld: Rood en groen leggen het scorespoor klaar voor het spel. Ze zetten allebei een gewone meeple op veld 0/50 en 3 bewakingsmeeples naast het scorespoor. De 15 spoken zetten ze ook naast het scorespoor.

Laat het doelfiche en het niveauoverzicht van Carcassonne: De Mist in de doos. De twee honden kun je ook in de doos laten — zij houden niet van competitieve spellen.


1. Landtegel leggen

Landtegel leggen

2a. Spoken zetten

De spoken in de mist maken niet uit — negeer die. Als je een tegel trekt met mist erop, mag je nu spoken in het spel brengen. Het hangt er vanaf hoe je de tegel hebt aangelegd:

  • Mist uitbreiden: Je legt een tegel met mist erop zo aan dat tenminste één zijde een bestaande mistbank uitbreidt. Dan moet je 1 spook bij de meeple van een andere speler op het speelveld zetten. Het maakt niet uit of je de mistbank afbouwt. Je hoeft die alleen maar uit te breiden.
  • De mist beperken: Je legt een tegel zo aan dat tenminste één mistige zijde aan een zijde mist-vrije grenst. [3] In dit geval moet je 1 spook bij één van je eigen meeples op het speelveld zetten. [4]
  • Het kan gebeuren dat je tegelijkertijd de ene mistbank uitbreidt terwijl je de andere beperkt. In dat geval moet je eerst 1 spook bij een meeple van een andere speler op het speelveld zetten, waarna je 1 spook bij één van je eigen meeples op het speelveld moet zetten.
 
Voorbeeld: Als rood de mist heeft uitgebreid (tegel linksboven), moet je 1 spook bij één van de meeples van blauw zetten. Als rood de mist beperkt (tegel linksonder), moet je 1 spook bij één van jouw eigen meeples zetten.

Template:Clarification nl

Als de voorraad spoken op is, hoef je geen spoken te zetten. Omgekeerd: als er geen meeples zijn waar je een spook bij kunt zetten sla je deze stap over.

Zodra er een derde spook bij een meeple op het speelveld staat, moet je de meeple en de spoken van het speelveld nemen en in hun respectievelijke voorraden terugleggen. Het maakt niet uit wiens meeple het is.

 
Voorbeeld: Rood heeft de mist beperkt en moet daarom een spook bij een eigen meeple zetten. Aangezien dit het derde spook is, wordt de meeple doodsbang en rent weg. Met andere woorden, je neemt hem terug in voorraad terwijl ook de spoken die hem de stuipen op het lijf hebben gejaagd terugkeren naar de algemene voorraad.
2b. Een meeple zetten

Nadat er eventueel spoken zijn gezet, mag je volgens de gebruikelijke spelregels een van je meeples op de zojuist aangelegde tegel zetten.

3. Puntentelling afhandelen

Tenslotte handel je volgens de gebruikelijk spelregels de puntentelling af. Elk spook dat bij een meeple staat die bij de puntentelling betrokken is betekent echter -2 punten. Dat betekent dat je uiteindelijk minpunten krijgt. Geen zorgen, je kunt op het scorespoor niet onder de 0 punten komen. Neem tot slot de getelde meeple en eventuele spoken die erbij stonden van het speelveld en retourneer die naar de respectievelijke voorraden. [5]

 
Voorbeeld: Rood bouwt de stad af door deze tegel aan te leggen. Normaal zou deze stad 8 punten waard zijn. Er staan echter 2 spoken bij de meeple die geteld wordt. Je moet dus 4 punten van het totaal aftrekken, dus deze telling levert je slechts 4 punten op.
Eindtelling

Elk spook dat bij één van jouw meeples staat is -1 punt.

Bewakingsmeeples


2a. Spoken zetten

Je zet nooit spoken bij bewakingsmeeples. Ze kunnen niet de stuipen op het lijf gejaagd worden of van het speelveld worden verdreven.

2b. Een meeple zetten

Je mag een een bewakingsmeeple net als een andere meeple zetten (als boer, monnik, enz.).

Kerkhoven


1. Landtegel leggen

Leg kerkhoftegels zoals gebruikelijk aan.

 
Voorbeeld: Rood legt zoals gebruikelijk een kerkhof aan.
2a. Spoken zetten

Spoken kunnen afhankelijk van de plaats van de zojuist aangelegde tegel bij een meeple op een kerkhof gezet worden. [6] [7]

2b. Een meeple zetten

Je mag een meeple of bewakingsmeeple als kerkhofbeheerder op het kerkhof zetten.

 
Rood mag een meeple op het kerkhof zetten.
3. Puntentelling afhandelen

Een kerkhof wordt geteld zodra het volledig door tegels wordt omgeven (net als een spookslot of klooster). Neem een extra bewakingsmeeple van jouw kleur uit de algemene voorraad en voeg die aan je eigen voorraad toe. Je hebt nu een extra meeple ter beschikking. Je neemt ook de kerkhofbeheerder terug in voorraad. [8] [9]

   Vraag: [Aangezien er spoken bij een kerkhofbeheerder gezet mogen worden,] betekent dat dan dat een speler negatieve punten voor een afgebouwd kerkhof krijgt als daar een meeple met spoken staat (naast het eventueel ontvangen van een extra bewakingsmeeple)?

Antwoord: Ja. (11/2022)

</ref>

Als er geen bewakingsmeeples van jouw kleur meer in de algemene voorraad over zijn, dan heb je al een aanzienlijk voordeel en krijg je er geen meer bij.

 
Voorbeeld: Door het aanleggen van deze tegel heeft rood het kerkhof volledig omringd. Rood neemt aan het einde van zijn beurt een bewakingsmeeple uit de algemene voorraad en voegt die toe aan zijn eigen voorraad. Rood heeft nu bij een volgende beurt een meeple meer ter beschikking. Tenslotten neem je ook de kerkhofbeheerder ook weer in voorraad.
Eindtelling

Er is geen eindtelling voor meeples op kerkhoven. [10]

Spookslotten


1. Landtegel leggen

Als je een tegel met een spookslot trekt, leg je die zoals gebruikelijk aan.

 
Voorbeeld: Rood legt zoals gebruikelijk een tegel met een spookslot aan.
2a. Spoken zetten

Spoken mogen bij een meeple op een spookslot gezet worden afhankelijk van de positie van de zojuist aangelegde tegel.[6]

2b. Een meeple zetten

Je mag een meeple op een spookslot zetten. Dat hoeft geen bewakingsmeeple te zijn; je mag ook een gewone meeple zetten.

 
Voorbeeld: Rood zet een bewakingsmeeple op een spookslot. Dit had ook een gewone meeple kunnen zijn.
3. Puntentelling afhandelen

Een spookslot wordt geteld zodra het volledig omringd is door tegels (net als een klooster of kerkhof). Je krijgt 2 punten voor elke aangrenzende tegel waar mist op staat (inclusief de spookslottegel zelf).

Eindtelling

Elk spookslot met een meeple erop levert 1 punt op voor elke aangrenzende tegel met mist erop (inclusief de spookslottegel zelf). [11]

Weiden en mist


Net als in het basisspel, kun je in deze uitbreiding boeren zetten.

Maar kijk uit: mist werkt net als steden als begrenzing van weiden. En boeren zijn bang voor spoken.

Als je een bewakingsmeeple als boer inzet, dan is die natuurlijk wel veilig tegen de spoken.

 
Voorbeeld: Rood heeft een meeple als boer op een weide gezet. Geel heeft ook een boer in een weide, maar dat is een een bewakingsmeeple. Rood kan die dus niet van de weide verdrijven door spoken in te zetten.

Rood legt daarom de tegel met de stad en mist tussen de twee weiden. Omdat de mist als begrenzing van weiden werkt, kun je die gebruiken om de twee weiden te scheiden.

Andere uitbreidingen

Dit gedeelte bevat aanvullende informatie over combinaties met andere Carcassone-uitbreidingen.

Mist en Spoken

 Algemene opmerkingen

  •   Als een meeple als gevolg van een puntentelling of door een andere actie van het speelveld genomen wordt, gaan de spoken die erbij staan terug naar de algemene voorraad. Na een puntentelling gaan de spoken die eerst bij een meeple stonden terug naar de algemene voorraad, ook als de meeple verplaatst wordt of opnieuw elders op het speelveld wordt ingezet. [14]
  •   Als een meeple naar een ander project of een andere tegel wordt verplaatst als gevolg van een actie waar geen puntentelling voor de meeple aan verbonden was, gaan de spoken mee met de meeple naar de nieuwe plaats.
  •   Meeples of bijzondere speelstukken mogen niet op een weide die bedekt is met mist worden gezet. Een weg die bedekt is met mist mag wel zoals gebruikelijk bezet worden.

  As a general case, ghosts should be considered in all scorings involving features or meeples during the game. Each ghost will be worth -2 points. Therefore, these scorings will take into consideration any ghosts added to meeples:

}}

 De Abt

  When removing an abbot with ghosts from an uncompleted monastery or garden, each ghost is worth -2 points.

   Vraag: If you remove an abbot with one ghost from a garden, we are considering that the player will score -2 points for the ghost, the same as for any other scorings during the game. Removing the abbot without penalty from the ghost seems an extremely easy way out. Is this correct?

Antwoord: The ghost should simply score -2 points, no matter if you scored the abbot early or not. (3/2024)

 Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw

  •   De fee mag bij een meeple met spoken worden gezet.
  •   De fee beschermt meeples niet tegen spoken.
  •   Als een meeple waar de fee bij staat van het bord wordt gejaagd, blijft de fee op het speelveld staan.
  •   De draak kan op tegels met mist worden gezet. Die heeft geen vat op de draak.
  •   De draak mag meeples met spoken opvreten. De spoken gaan terug naar de algemene voorraad.
  •   De jonkvrouw mag een meeple met spoken verjagen. De spoken gaan terug naar de algemenen voorraad.

 Uitbr. 4 - De Toren

  •   Een toren mag een meeple met spoken gevangennemen. De spoken gaan terug naar de algemene voorraad.
  •   Spoken mogen bij een meeple op een toren worden gezet.

 Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen

  •   Een abdij beperkt de mist van elke mistige zijde die ernaast ligt.
  •   Een transportwagen met spoken behoudt die niet na een puntentelling, ook niet als die wordt verplaatst en op het speelveld blijft. Een meeple hoort niet meer dan eens gestraft te worden voor de erbij gezette spoken.
  •   De herenboerderij mag niet op een kruising worden gezet als op één van de tegels de mist die hoek bereikt.
  •   Een burgemeester met spoken op een burcht kan geen minpunten krijgen. De burcht heeft geen wapen, de burgemeester heeft geen daardoor geen meerderheid en kan dus geen punten krijgen.

 Uitbr. 8 - Bruggen, Burchten & Bazaars

  •   Een brug mag op een weiderand met mist worden gezet.
  •   Een spookslot levert het aantal punten op dat een project waard is zonder rekening te houden met spoken die bij erop staande meeples staan. Merk op dat de spoken niet de waarde van het project beïnvloeden, maar het aantal punten dat de speler krijgt.
  •   Een burgemeester met spoken op een burcht kan geen minpunten krijgen. De burcht heeft geen wapen, de burgemeester heeft geen daardoor geen meerderheid en kan dus geen punten krijgen.

 Uitbr. 9 - Schapen en Heuvels

  •   Herders mogen niet in een weidedelen die bedekt zijn met mist worden gezet.
  •   De scheiding van weiden door mist is ook van toepassing op herders.
  •   Een mistige weide die aan een mist-vrije wordt aangelegd geldt niet als het uitbreiden van de laatste.

 Uitbr. 10 - Het Circus

  •   Spoken worden bij individuele artiesten gezet.
  •   De circustelling wordt niet beïnvloed door eventuele spoken die bij naburige meeples staan.

 Mini #2 - Nieuwsberichten

  The scoring of a meeple with Message #8 will take into consideration any ghosts added to it. Each ghost will be worth -2 points.

 De Geschenken

  The scoring of a road with a Road Sweeper gift will take into consideration any ghosts added to meeples on the road. Each ghost will be worth -2 points.

Kerkhoven

 Algemene opmerkingen

  •   Je mag een kerkhof niet bezetten met de volgende meeples:

 Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw

  •   De fee die bij een kerkhofbeheerder staat levert wel tijdens het spel een fee-bonus op, maar niet aan het einde van het spel omdat onafgebouwde kerkhoven niet geteld worden.

 Uitbr. 8 - Bruggen, Burchten & Bazaars

  •   Een afgebouwd kerkhof veroorzaakt een puntentelling voor eventuele spookslotten in de directe omgeving. Elk spookslot krijgt 0 punten.

Spookslotten

 General comments

  •   Je mag een spookslot niet bezetten met de volgende meeples:

 Uitbr. 8 - Bruggen, Burchten & Bazaars

  •   Een afgebouwd spookslot veroorzaakt een puntentelling voor eventuele spookslotten in de direct omgeving.

Starttegel

 Algemene opmerkingen

  Het project in het midden van de 2x2 starttegel is geen spookslot. Het kan niet bezet, afgebouwd of geteld worden.

   Vraag: Is het project in het midden van de 2x2 starttegel een echt spookslot of slechts een ruïne die als decoratie dient om de velden en wegen te scheiden?

Antwoord: Het is slechts decoratie. (9/2022)

  Andere projecten op de starttegel mogen bezet worden.
  Voor kloosterachtige gebouwen, kerkhoven, spookslotten en andere projecten die aangrenzende tegels tellen geldt de 2x2 starttegel als vier aparte tegels (of bezette vakken). Hij wordt niet als één enkele tegel gezien. Een spookslot dat aan de starttegel grenst kijkt alleen naar 1x1 vierkante vakken die er direct aan grenzen.

   Vraag: Als de 2x2 starttegel twee vakken bezet die aan een afgebouwd klooster grenzen, hoeveel punten krijgt de monnik op het klooster dan? (Zie afbeelding hieronder)
A) 9 punten omdat de starttegel als 2 bezette vakken die aan het klooster grenzen telt?
B) 8 punten omdat de starttegel als 1 tegel die aan het klooster grenst telt?

Antwoord: Het antwoord is A. De starttegel wordt als 4 normale tegels beschouwd. (9/2022)

 
Voorbeeld: Rood krijgt zoals gebruikelijk 9 punten voor dit klooster waarbij twee van de aangrenzende vierkante vakken onderdeel zijn van de starttegel.

   Vraag: Als de 2x2 starttegel één van de vakken bezet die aan een afgebouwd spookslot grenzen zoals in de afbeelding hieronder, hoeveel punten krijgt rood dan?
A) 4 punten omdat er geen mist op het vak is dat aan het spookslot grenst (de 2x2 starttegel wordt niet in zijn geheel beschouwd)?
B) 6 punten omdat het spookslot alle mistbanken op de 2x2 starttegel in beschouwing neemt?

Antwoord: Het antwoord is A. De starttegel wordt als 4 normale tegels beschouwd. (9/2022)

 
Voorbeeld: Rood krijgt 4 punten voor dit spookslot. Op het aangrenzende vierkante vak dat deel is van de starttegel hangt geen mist.

 Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw

  •   De draak mag op de starttegel landen en vreet dan alle meeples op de 2x2 tegel op.
  •   Andere projecten op de starttegel kunnen bezet worden met een magische poort.

 Uitbr. 4 - De Toren

  •   Een toren mag een meeple op de starttegel gevangennemen als één van de vier vakken waar deze uit bestaat binnen het bereik van de toren ligt.

 Mini #1 - De Vliegtuigen

  •   Andere projecten op de starttegel kunnen bezet worden door gebruik te maken van een vliegtuig.
  •   Met een vliegtuig mag een meeple op elk geldig project op de starttegel landen als één van de vier vierkante vakken waaruit die bestaat binnen het vliegbereik van het vliegtuig ligt.

 Russische Promo's

  •   Alle meeples die op de starttegel staan mogen gevangen worden door de Vodyanoy-tegel als die eraan wordt gelegd.

Tegelverdeling

Totaal aantal tegels: 60 + 1 start tile
  ×2
  ×1
  ×1
Burcht + Mist + 2× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×2
  ×2
  ×1
  ×1
Mist + 3× Spook
  ×1
Mist + 3× Spook
  ×3
Mist + 3× Spook
  ×1
Mist + Spook + (W)
  ×1
  ×1
  ×2
Mist + 3× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
  ×1
  ×1
Mist + 3× Spook
  ×1
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
Mist + 2× Spook + (W)
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
  ×2
  ×1
  ×1
  ×1
  ×1
  ×1
  ×1
  ×1
  ×1
Mist + 3× Spook
  ×1
  ×1
Mist + Spook + (W)
  ×1
(W)
  ×1
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×2
Mist + 2× Spook
  ×1
  ×1
  ×1
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
  ×1
Mist + 2× Spook
  ×1
(2x2 start tile) Mist + 3× Spook
Sommige tegels hebben een kleine illustratie. De letters tussen de haakjes geven aan welke illustratie op elke tegel staat:

Voetnoten

Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.

  1.   Deze verheldering staat niet in de spelregels maar is gebaseerd op de spelregels die HiG gegeven heeft voor de dubbele rivierbron die bij 20-jarig jubileum rivier zit.
  2.   De gewone meeples komen uit het basisspel.
  3.   De mistige zijde kan op een eerder gelegde tegel staan of op de zojuist aangelegde tegel. Het enige vereiste is dat het aanleggen van de tegel een discontinuïteit van de mist veroorzaakt.
  4.   De Engelse spelregels van ZMG beschrijven deze actie onjuist door aan te nemen dat je de mist alleen beperkt bij het aanleggen van een tegel met mist. De oorspronkelijke bewoording van het Engels is als volgt:
    "Je legt een tegel met mist erop zo aan dat tenminste één mistige zijde aan een bestaande, mist-vrije tegel kokmt te leggen. In dit geval moet je 1 spook bij één van je eigen meeples op het speelveld zetten." De Duitse spelregels zijn meer algemeen geschreven zodat het beperken van mist alleen vereist dat een mist-vrije zijde naast een mistige zijde wordt gelegd, maar dat het niet uitmaakt welke zijde eerst wordt aangelegd. We hebben deze alinea aangpast om de oorspronlijke Duitse spelregels te volgen.
  5.   Spoken hebben geen invloed op de waarde van een project, maar op de de hoeveelheid punten die elke speler met de meerderheid krijgt. Elke speler met de meerderheid krijgt dus het aantal punten dat het project oplevert min 2 punten per spook die bij zijn meeples op het project staan. Spoken die bij meeples van spelers die geen meerderheid hebben staan worden niet in beschouwing genomen. Zij krijgen geen punten voor het project, maar worden ook niet gestraft met minpunten voor de spoken die bij hun meeples op het project staan.

       Vraag: Laten we aannemen Rood heeft 2 meeples in deze stad en zwart heeft 1 meeple met een spook erbij. Rood heeft in dit geval de meerderheid. De stad bestaat uit vijf tegels en 1 wapen (zie afbeelding hieronder):
    1) Krijgt zwart 0 punten of -2 punten vanwege het spook dat erbij staat?
    2) Krijgt rood 12 of 10 punten voor de stad vanwege het spook in de stad?

    Antwoord: Hier heb je de antwoorden:
    1) Je krijgt alleen punten als je de meerderheid hebt. Zwart krijgt daarom 0 punten.
    2) Je krijgt alleen 2 minpunten als het spook bij jouw meeple staat. Rood krijgt derhalve 12 punten.
    (9/2022)

     
    Voorbeeld: Alleen rood krijgt 12 punten voor de stad, en dus krijgt zwart geen minpunten voor het spook wat bij zijn meeple staat. Het spook wat bij de meeple van zwart staat heeft ook geen invloed op het aantal punten dat rood krijgt.
  6. 6.0 6.1   De bewoording van deze zin is aangepast om reden van helderheid.
  7.   Je mag spoken bij kerkhofbeheerders (of meeples op spookslotten) zetten als het geen bewakingsmeeples zijn.

       Vraag: In de originele spelregels staat:
           "2a. Place ghosts
          Zet geen spoken bij het kerkhof als je met de uitbreiding speelt."
    Betekent dit dat je, in tegenstelling tot bij een meeple die op een spookslot staat, geen spoken bij een meeple die op een kerkhof staat kunt zetten?

    Antwoord: De uitspraak slaat op het zetten en de functie van het project in de spin-off.
    In de uitbreiding zet je spoken bij meeples, niet op projecten. Daardoor is het mogelijk om spoken bij een meeple op een spookslot of kerkhof te zetten. (11/2022)

  8.   Deze laatste zin ontbreekt in de Engels spelregels.
  9.   Voor een kerkhofbeheerder op een afgebouwd kerkhof krijg je geen punten, je krijgt alleen, indien beschikbaar, een extra bewakingsmeeple. Aangezien je er spoken bij een kerkhofbeheerder gezet mogen worden, kan de eigenaar er ook nog minpunten voor krijgen.
  10.   Onafgebouwde kerkhoven worden aan het einde van het spel niet geteld, dus krijgen de spelers ook geen negatieve punten voor eventuele spoken die bij hun kerhofbeheerders staan.

       Vraag: [Aangezien er spoken bij kerhofbeheerders gezet mogen worden,] betekent dit dan dat een speler aan het einde van het spel geen negatieve punten krijgt voor spoken die bij een meeple op een onafgebouwd kerkhof staan?

    Antwoord: Bij de eindtelling raak je geen punten kwijt door spoken die bij meeples op kerkhoven staan. Die meeples worden niet geteld. (11/2022)

  11.   De bewoording van de oorspronkelijke Engelse spelregels kan tot de uitleg leiden dat de spookslottegel altijd 1 punt waard is, ongeacht of er mist op staat:
    "Ieder spookslot met een meeple erop is 1 punt waard voor het spookslot plus 1 punt voor iedere omringende tegel met mist erop.."
    CMomenteel mag deze onduidelijkheid geen verschil in puntentelling veroorzaken, omdat op alle spookslottegels mist staat. Wij gaven er echter de voorkeur aan de nauwkeurigheid van de Duitse bewoordingen te gebruiken.
  12.   Om het eenvoudig te houden zijn wij het erover eens dat geesten alleen aan projecten toegevoegd kunnen worden waar ook de fee is toegestaan. (06/2023)
  13.   Om het eenvoudig te houden zijn wij het erover eens dat geesten niet op projecten kunnen worden gezet waar ook geen fee gezet mag worden. (06/2023)
  14.   Het principe wat hier wordt toegepast is dat een meeple niet twee keer gestraft kan worden door dezelfde spoken. Elke puntentelling bevrijdt eventuele spoken die tot dan toe bij de meeple werden gezet. Als de meeple na de puntentelling wordt verplaatst, mogen er op de nieuwe locatie weer spoken bij gezet gaan worden.