De Ark van het Verbond Basisspel

From Wikicarpedia
Jump to navigation Jump to search
This page is a translated version of the page The Ark of the Covenant Base Game and the translation is 99% complete.
Outdated translations are marked like this.
Other languages:


Ark cover.png

Algemene informatie en opmerkingen

De Ark van het Verbond werd oorspronkelijk in 2003[1] uitgegeven.

Gebaseerd op het Spel van het jaar van 2001: Carcassonne.[2]

Een listig, tactisch legspel voor 2-5 spelers van 8 jaar en ouder van Klaus-Jürgen Wrede.[3]

"Jozua heeft de kinderen van Israël naar het Beloofde Land geleid en jij krijgt nu de unieke gelegenheid om te helpen bij het ontwikkelen van het gebied door het bouwen van wegen, steden en tempels en het fokken van schapen. Stuur een profeet naar de steden om bekering te preken. Neem de heilige plicht op je en verplaats de Ark van het Verbond naar verschillende gebieden van het land."

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Kan iemand iets zeggen of het spel algemeen Christelijk is, of dat er bepaalde eigenschappen zijn die specifiek zijn voor bepaalde vormen van het Christendom?

Antwoord: Het spel kent geen geloofsleer - het is gebaseerd op thema's uit het Oude Testament en verwijzingen naar algemene concepten uit het Oude Testament zoals profeten en tempels, maar verder dan dat gaat het niet. Het zou niemand aanstoot moeten geven, ongeacht diens religieuze overtuiging.

Speelmateriaal

  • 72 Landtegels (waaronder één starttegel met een afwijkend gekleurde achterzijde) waarop stad- en wegdelen, weiden en tempels staan afgebeeld

Ark start.jpg Ark cityseg.jpg Ark roadseg.jpg Ark fieldseg.jpg

  • 40 Horigen in 5 kleuren - van elke speler wordt één van de horigen als scorepion gebruikt
Figure Meeples Base.png
  • 5 Profeten – Extra grote horigen [4], één van elke kleur
Figure Meeples Base.png
  • 1 Ark van het Verbond [5]
Ark token.jpg Eerste editie (2003) of Ark wooden.jpg Tweede editie (2005)
  • 1 Scoretableau, wordt gebruikt om de puntentelling bij te houden
Ark score.jpg
  • Boekje met de spelregels

Overzicht

De spelers leggen om beurten landtegels neer op tafel. Zo ontstaan wegen, steden, weiden en tempels waarop de spelers hun horigen mogen zetten om punten te verkrijgen. De spelers kunnen ook punten krijgen voor het langs hun horigen door het landschap verplaatsen van de Ark van het Verbond. De speler die na de eindtelling de meeste punten verzameld heeft, is de winnaar.

Voorbereiding

Leg de starttegel open op het midden van de tafel. De overige landtegels worden geschud en in meerdere gedekte stapels zo op tafel gelegd dat alle spelers er gemakkelijk bij kunnen. Leg het scoretableau aan de rand van het speelgebied, zo is er voldoende ruimte in het midden om tegels te leggen.

Iedere speler krijgt de 8 horigen en 1 profeet in een kleur naar keuze en zet er één als scorepion op het scoretableau. De overige speelstukken legt iedere speler als voorraad voor zicht op tafel. De speler die het meest recent uit de bijbel gelezen heeft mag beginnen. [6]

Spelverloop

De spelers spelen met de klok mee, te beginnen met de startspeler. Wie aan de beurt is, voert de hierna genoemde acties in de aangegeven volgorde uit:

1. De speler moet een nieuwe landtegel trekken en aanleggen.

2. De speler kiest nu een van de volgende acties:

a) Één van de horigen uit zijn voorraad op de zojuist aangelegde tegel zetten of (indien van toepassing) de profeet uit zijn voorraad op een stadsdeel van die tegel zetten.
of
b) In plaats van het zetten van een horige of profeet, mag de speler ook de Ark van het Verbond 1 tot 5 tegels over het speelveld verplaatsen.
of
c) De speler kiest ervoor niets te doen.

3. Als door het aanleggen van een landtegel wegen, steden of tempels afgebouwd worden, worden daar nu de punten voor geteld.

4. Daarna is de volgende speler aan de beurt.

Het leggen van landtegels

Om een landtegel aan te leggen, trekt de speler die aan de beurt is die van één van de gedekte stapels.

  • De nieuwe tegel (in de voorbeelden rood omrand) moet met minstens één zijde aan een of meer eerder gelegde landtegels gelegd worden. Tegels uitsluitend met de hoeken tegen elkaar aanleggen is niet toegestaan.
  • De nieuwe tegel moet zo aangelegd worden dat alle weiden, stads- en wegdelen op de nieuwe tegel weiden, steden of wegen op de aangrenzende tegel(s) voortzetten.
Aan één kant wordt een stad, aan de andere kant wordt een weide uitgebreid
Zo mogen landtegels niet worden aangelegd
Weg en weiden worden uitgebreid
Een stad wordt uitgebreid

In het zeldzame geval dat een getrokken tegel nergens op een geldige manier kan worden aangelegd (en alle spelers het daarover eens zijn), wordt deze in de doos gelegd en trekt de speler een nieuwe tegel.

Het zetten van horigen

In de stad
Op de weg
Op de weide

Nadat een speler een landtegel heeft aangelegd, mag hij een horige op die tegel zetten, [7] volgens deze simpele spelregels:

  • De speler mag in een beurt slechts één horige zetten.
  • De speler moet de horige uit zijn voorraad nemen.
  • De speler mag de horige alleen op de zojuist aangelegde tegel zetten.
  • De speler moet kiezen waar op de tegel hij de horige neer wil zetten. Een horige mag op een stad, weg of weide gezet worden. Een horige mag niet rechtstreeks op een tempel gezet worden.[8]
-OF-
  • De speler mag er ook voor kiezen in plaats van een horige zijn profeet in te zetten (zie het volgende gedeelte voor details).
  • De speler mag een horige niet op een weide,[9] stads- of wegdeel zetten als die verbonden is met een deel (ongeacht hoe ver weg) waar al een andere horige (ongeacht van welke speler) staat.
Op de grote weide mag geen horige gezet worden omdat die verbonden is met een bezette weide. De horige mag wel op de stad, de weg of de kleine weide gezet worden.
De horige mag alleen op de weide worden gezet, aangezien de verbonden stad reeds bezet is.

Als een speler al zijn horigen heeft ingezet, gaat de speler verder met in zijn beurt aanleggen van landtegels. Hoewel horigen nadat ze zijn ingezet niet zomaar van de tegels genomen worden, horigen keren naar de spelers terug wanneer de punten voor tempels, wegen en steden geteld worden.

Profeten zetten

Soms worden de mensen in de steden slecht en moeten ze tot inkeer komen. God heeft altijd profeten geroepen om bekering te prediken onder Zijn volk.

Tijdens het spel mag je eenmalig je profeet in een stad zetten. In plaats van een horige zet je je profeet op een stadsdeel. Als de stad wordt afgebouwd, krijg je het dubbele aantal punten voor die stad. Je profeet wordt vervolgens uit het spel verwijderd en gaat terug in de doos. Alle reguliere regels voor het zetten van horigen gelden ook voor de profeten.

De ark van het verbond verplaatsen

Rood kiest ervoor geen horige te zetten en in plaats daarvan de Ark drie tegels te verplaatsen. Aangezien de Ark zowel een rode als een blauwe horige passeert, krijgen zowel rood als blauw elk 1 punt.

De Ark van het Verbond wordt direct nadat de eerste stad afgebouwd is op het speelveld geplaatst.

De speler die die stad heeft afgebouwd, bepaalt op welke tegel van die stad hij de Ark wil zetten. Hij zet de Ark op één van de stadsdelen van de zojuist afgebouwde stad en zijn beurt is nu voorbij. [10]

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Wat gebeurt er precies als je de Ark plaatst? Volgens de spelregels wordt de Ark, zodra de de eerste stad is afgebouwd, op één van de tegels van de afgebouwde stad gezet en is de beurt van die speler voorbij. Volgens de spelregels is de beurtvolgorde als volgt:
 1) Een landtegel trekken en die aanleggen
 2) Eén van de volgende dingen doen:
  a) een horige/profeet zetten
  b) de Ark verplaatsen (indien op het speelveld)
  c) niets doen
 3) als de tegel een stad, weg of tempel afbouwt, tel de punten ervoor
 4) einde beurt.
Waar past de Ark in dit verhaal? Mag je bij het afbouwen van de eerste stad een horige zetten naast het plaatsen van de Ark? Als de Ark geplaatst wordt, worden er dan punten vergeven voor de eerst afgebouwde stad?

Antwoord: De Ark wordt pas geplaatst als er een stad is afgebouwd, wat in stap 3 plaasvindt. Het is dus mogelijk dat iemand een tegel aanlegt om de stad af te bouwen, een meeple [horige] zet, dan ziet dat de stad is afgebouwd, de punten ervoor telt, en vervolgens de Ark plaatst.

Nu de Ark op het speelveld staat heb je, nadat je een landtegel hebt aangelegd de keuze om een horige te zetten, de Ark te verplaatsen of niets te doen. Als je besluit om de Ark te verplaatsen, mag je deze 1 tot 5 tegels verplaatsen.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Mag de Ark van het Verbond alleen horizontaal of verticaal verplaatst worden, of ook diagonaal?

Antwoord: Alleen horizontaal of verticaal.

Je mag de Ark niet naar een tegel verplaatsen waar je tijdens jouw beurt al geweest bent (je mag niet op je schreden terugkeren [11]). De Ark mag zijn tocht niet eindigen op dezelfde tegel als waar deze van vertrokken is. [12][13] Voor elke horige die je met de ark passeert, krijgt die speler 1 punt. [14]

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Krijg je punten als de Ark verplaatst wordt naar of langs een tegel waar jouw profeet op staat? De spelregels hebben het expliciet over een "horige", maar wat mij betreft kan het allebei.

Antwoord: Ja, je krijgt ook een punt als de Ark een profeet passeert.

Opmerking: Als de Ark vertrekt van een tegel waar een horige op staat, krijgt die horige geen punt wanneer de Ark zijn tocht begint. Als de Ark eindigt op een tegel met een horige, krijgt die horige wel 1 punt.

Puntentelling van afgebouwde wegen, steden en tempels

Als een weg, stad of tempel "afgebouwd" wordt door het aanleggen van een landdtegel, worden er nu punten voor geteld.

Afgebouwde weg

Een weg is afgebouwd als de wegdelen aan beide uiteinden eindigen bij een kruising, een stadsdeel of een tempel of wanneer de weg een lus vormt.

Er kunnen vele wegdelen zijn tussen de twee uiteinden. De speler die een horige heeft op een afgebouwde weg, krijgt 1 punt voor elke tegel waar de weg uit bestaat (tel alleen het aantal tegels; afzonderlijke wegdelen op dezelfde tegel tellen maar één keer mee) en 1 punt voor elke oase.

Groen krijgt 4 punten voor de afgebouwde weg
Deze afgebouwde weg is drie punten waard, plus drie extra punten voor de drie oases die ermee verbonden zijn, blauw krijgt dus in totaal zes punten.

De speler verplaatst zijn scorepion zoveel plaatsen vooruit op het scoretableau als dat er punten verkregen zijn. Passeer je je de 50 op het scorespoor, leg je scorepion dan plat neer om aan te geven dat je meer dan 50 punten hebt en ga verder op het scorespoor.

Deze afgebouwde stad is zes punten waard, plus twee extra punten voor de boekrol, zwart krijgt in totaal dus 8 punten.

Afgebouwde stad

Een stad is afgebouwd als de stad volledig omringd is door een stadsmuur en alle ruimtes in de stad gevuld zijn met tegels. [15] Er kunnen veel stadsdelen zijn in een afgebouwde stad.

De speler die een horige heeft in een afgebouwde stad krijgt twee punten voor elke tegel in de stad (tel alleen het aantal tegels; afzonderlijke stadsdelen op delfde tegel tellen maar één keer mee).

Elke boekrol in een afgebouwde stad levert twee extra punten op.

Blauw en geel hebben elk één horige in de stad en krijgen dus elk de volledige 14 punten voor deze afgebouwde stad (6 tegels + 1 boekrol).

Wat gebeurt er als er meer dan één horige op een afgebouwde stad of weg staat?

Door het slim aanleggen van landtegels is het mogelijk dat er meer dan één horige op een weg of stad staat. Als dit het geval is bij een afgebouwde weg of stad, krijgt de speler met de meeste horigen op de weg of de stad alle punten.

Als twee of meer spelers evenveel horigen hebben krijgen ze beide het volledige aantal punten voor de weg of de stad.

Opmerking: Profeten tellen maar voor 1 horige voor de puntentelling bij het bepalen van wie de meerderheid heeft. Als rood 1 horige heeft en blauw 1 profeet heeft in de stad, dan krijgen beide de punten, maar zou blauw het dubbele aantal punten krijgen omdat hij een profeet in de stad heeft.

Afgebouwde tempel

Groen heeft de meeste horigen en krijgt dus de volle 7 punten voor de afgebouwde tempel.

Een tempel is afgebouwd wanneer er tegels links, rechts, boven en onder de tegel met de tempel liggen in de vorm van een kruis. [16][17]

Kijk eerst of er wegen of steden zijn die als gevolg van het aanleggen van de laatste tegel rond de tempel afgebouwd zijn en tel daar eerst de punten van - waarbij alle horigen die op die wegen of steden staan weggenomen worden van het speelveld. Vervolgens krijgt de speler die de meeste horigen heeft op de aangrenzende kruistegels en de tempeltegel zelf, 7 punten. [18][19]

Als twee of meer spelers evenveel horigen hebben, dan krijgen alle spelers de 7 punten. Alle horigen en profeten in de omgeving van de tempel blijven staan totdat de wegen, steden of weiden waar ze op staan geteld worden. [12]

Opmerking: Soms is het slim om te proberen de wegen van een tegenstander rondom tempels af te bouwen om hun horigen van de tegels rondom de temepltegel weg te krijgen!

Horigen terug in voorraad nemen

Nadat de puntentelling voor een weg of een stad heeft plaatsgevonden (en alleen dan), neemt elke speler de horigen die bij de puntentelling betrokken waren weer terug in voorraad. Deze horigen kunnen in latere beurten opnieuw door de speler worden ingezet. Profeten worden slechts één keer ingezet en gaan daarna terug in de doos en niet naar de voorraad van de speler.

Blauw bouwt een weg af en zet er in dezelfde beurt een horige op. Blauw krijgt 4 punten voor de afgebouwde weg en de oase, en onmiddellijk daarna neemt hij de horige opnieuw in voorraad voor toekomstig gebruik.

Opmerking: Het is mogelijk dat een speler in dezelfde beurt een horige zet, een puntentelling uitvoert voor een weg of stad, en die horige opnieuw in voorraad neemt (altijd in deze volgorde):

  1. Een weg of stad afbouwen door het aanleggen van een nieuwe tegel.
  2. Een horige zetten.
  3. Puntentelling uitvoeren voor de afgebouwde weg of stad.
  4. De horige terug in voorraad nemen.

Weiden

Hier hebben twee horigen, (rood en groen) elk een eigen weide. Blauw legt een tegel aan die de weiden samenvoegt, die nu gedeeld worden door de horigen van rood en groen, die de horigen nu delen. Blauw mag geen horige op het reeds gedeelde veld zetten, mar mag wel een horige op de onbezette weide zetten.

Op verbonden weiden hoeden jouw horigen hun schapen.

Weiden worden omrand door wegen, steden en de rand van speelveld.

Zet je een horige op een weide, dan blijft die horige op die weide en hoedt de kudde, tot het einde van het spel en keert nooit terug naar de voorraad van de speler.

Einde van het spel

Aan het einde van de beurt van de speler die de laatste landtegel heeft aangelegd, is het spel afgelopen. Vervolgens vindt de eindtelling plaats.

De eindtelling

Eerst krijg(t)(en) de speler(s) voor elke onafgebouwde tempel met de meerderheid aan horigen op de tempeltegel en de vier omliggende tegels (rechts, links, boven en onder) 3 punten. Laat de horigen, na het tellen van de tempels, op hun plaats staan want ze krijgen mogelijk ook nog punten voor onafgebouwde wegen, steden of weiden.

Vervolgens worden alle onafgebouwde wegen en steden geteld. Voor elke onafgebouwde weg of stad, krijgt de speler die een horige op die weg heeft danwel een horige of profeet in een stad 1 punt voor elke tegel waaruit de weg of stad bestaat. [20] Boekrollen in de steden leveren, net als oases op de wegen, ook elk 1 punt op.

Gebruik voor onafgebouwde wegen en steden waar meer dan één horige op staat de spelregels voor afgebouwde wegen en steden om te bepalen wie de punten krijgt.

Opmerking: Om de puntentelling gemakkelijker te maken, kun je na het tellen van elke onafgebouwde weg of stad de betreffende horige(n) van het speelveld nemen.

Puntentelling van weiden

Nu vindt de puntentelling plaats voor de horigen op de weiden.

  • Tel hoeveel schapen en wolven er op de weide staan. Voor elke wolf wordt er een schaap opgegeten door de wolf en voor dat schaap krijg je geen punten.
  • De overgebleven schapen in je weide leveren elk twee punten op.
  • Als meerdere spelers horigen hebben op dezelfde weide, krijgt alleen de speler met de meeste horigen de punten.
  • Als er een gedeelde meerderheid is, krijgen beide spelers de punten.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Kun je negatieve punten krijgen als er meer wolven in een weide zijn dan schapen?

Antwoord: Je kunt geen negatieve punten krijgen.

De speler die na de eindtelling de meeste punten heeft is de winnaar!

Tips

  • Als je een horige op een weide zet, leg deze dan plat zodat alle spelers makkelijk kunnen zien in welke weide ze liggen. [21]
  • Je moet het nut van het verplaatsen van de Ark niet onderschatten. Als je geen punten kunt krijgen door een horige te zetten of als je er nog maar weinig in voorraad hebt, kies dan voor gemakkelijke punten door de Ark langs je horigen te verplaatsen.
  • Pak zodra je beurt voorbij is meteen een nieuwe tegel zoadat je die al kunt bekijken en alvast kunt nadenken over waar je die wilt aanleggen. Dit verkort de speeltijd aanzienlijk.

Tegelverdeling

72 tegels: De tegel met het rode kader is de starttegel.

Ark Tile 01.png ×1
Ark Tile 02.png ×2
Ark Tile 03.png ×1
Ark Tile 04.png ×1
Ark Tile 05.png ×1
Ark Tile 06.png ×1
Ark Tile 07.png ×1
Ark Tile 08.png ×1
Ark Tile 09.png ×1
Ark Tile 10.png ×1
Ark Tile 11.png ×1
Ark Tile 12.png ×2
Ark Tile 13.png ×2
Ark Tile 14.png ×1
Ark Tile 15.png ×1
Ark Tile 16.png ×1
Ark Tile 17.png ×2
Ark Tile 18.png ×1
Ark Tile 19.png ×1
Ark Tile 20.png ×1
Ark Tile 21.png ×2
Ark Tile 22.png ×1
Ark Tile 23.png ×1
Ark Tile 24.png ×1
Ark Tile 25.png ×2
Ark Tile 26.png ×1
Ark Tile 27.png ×1
Ark Tile 28.png ×1
Ark Tile 29.png ×1
Ark Tile 30.png ×1
Ark Tile 31.png ×1
Ark Tile 32.png ×2
Ark Tile 33.png ×1
Ark Tile 34.png ×1
Ark Tile 35.png ×1
Ark Tile 36.png ×1
Ark Tile 37.png ×3
Ark Tile 38.png ×1
Ark Tile 39.png ×3
Ark Tile 40.png ×1
Ark Tile 41.png ×1
Ark Tile 42.png ×1
Ark Tile 43.png ×1
Ark Tile 44.png ×1
Ark Tile 45.png ×1
Ark Tile 46.png ×1
Ark Tile 47.png ×1
Ark Tile 48.png ×1
Ark Tile 49.png ×1
Ark Tile 50.png ×1
Ark Tile 51.png ×1
Ark Tile 52.png ×1
Ark Tile 53.png ×1
Ark Tile 54.png ×1
Ark Tile 55.png ×1
Ark Tile 56.png ×1
Ark Tile 57.png ×1
Ark Tile 58.png ×1
Ark Tile 59.png ×1
Ark Tile 60.png ×1
Ark Tile 61.png ×1

Voetnoten

Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.

  1. De eerste editie van de Engelse spelregels (2003) werd ontwikkeld door Jeremy Young, Matt Molen en Guido Teuber. Voor de uitgave van de tweede editie (2005) werd dit team aangevuld met Rick Thornquist en Greg Aleknevicus.
  2. Carcassonne door Klaus-Jürgen Wrede werd uitgegeven door Hans im Glück (Europese editie) en Rio Grande Games (Amerikaans-Engelse editie) Ed: RGG was de Engelse uitgever in 2008, toen de 'CAR' gemaakt werd. Sindsdien wordt de Engelse versie van Carcassonne ook uitgegeven door Z-Man Games.
  3. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Bij de eerste editie stond er: 'Een listig, tactisch legspel voor 2-5 spelers van 10 jaar en ouder'
  4. Haal de profeet (extra grote horige) en de horige niet door elkaar. De profeet mag alleen in een stad ingezet worden, en dan ook maar één keer. Nadat een speler punten heeft gekregen voor de profeet, wordt deze uit het spel genomen.
  5. In de eerste editie zat een kartonnen ark-fiche met een plastic standaard. Bij de tweede editie kreeg de kartonnen ark een upgrade naar een houten ark, en is ook de afbeelding gewijzigd.
  6. Gezien de markt waarop De Ark van het Verbond gericht was, is deze spelregel niet verrassend. Moocht het voorkomen dat geen van de spelers de bijbel gelezen heeft, dan moeten de spelers onder elkaar beslissen wie er zal beginnen. Maar waarom zou je niet een stuk uit de bijbel lezen, dan ben je in ieder geval klaar voor het volgende spel?
  7. Je mag horigen alleen op stads- of wegdelen of een weide zetten. Je mag een horige niet rechtstreeks op een tempel zetten.
  8. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de Duitse editie Die Baumeister des Königs (Diehl Medien, 2004), staat toe dat een horige rechtstreeks op een tempel wordt gezet, maar dat staat alleen in het deel over het afbouwen van de tempel, niet bij dit gedeelte.
  9. De afgebeelde voorbeelden laten een horige zien die in een weide is gelegd. Zie het gedeelte 'Tips' voor details.
  10. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Bij de Duitse editie, Die Baumeister des Königs, krijgt de speler die de Ark in de eerste stad zet een bonus van 2 punten.
  11. Op grond van het afgebeelde voorbeeld zou je de indruk krijgen dat de Ark in een rechte lijn verplaatst moet worden. In werkelijkheid mag de Ark horizontaal en verticaal verplaatst worden. De Ark mag tijdens de verplaatsing van 5 tegels niet opnieuw op een tegel komen waar zij al geweest is, dat is wat er bedoeld wordt met op je schreden terugkeren.
  12. 12.0 12.1 Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers De voorgaande zin is bij de tweede editie toegevoegd.
  13. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de Duitse editie, Die Baumeister des Königs, mag de Ark pas verplaatst worden nadat de eerste tempel is getrokken en aangelegd en mag de Ark alleen in een rechte lijn richting de tempel verplaatst worden.
  14. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de Duitse editie, Die Baumeister des Königs geldt dat als de Ark de tempel bereikt, de speler die de Ark verplaatst heeft een bonus krijgt van 3 punten.
  15. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de spelregels van de eerste editie stond: 'Een stad is afgebouwd als de stad volledig omringd is door een stadsmuur en er geen gaten binnen de muur zijn.'
  16. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Het voorbeeld dat bij de eerste editie afgebeeld stond, bevat een onmogelijke situatie met een rode en groene boer op aangrenzende tegels dezelfde weide. Bij de tweede editie van de spelregels is het voorbeeld aangepast en vertoont een geldige plaatsing van horigen/profeten.
  17. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de Duitse editie, Die Baumeister des Königs (Diehl Mieden, 2004) is het in dit gedeelte waar staat: "Wer die Tempelkarte anlegt, kann seinen Gefolgsmann direkt auf den Tempel oder auf die Straßen und Weiden der Karte setzen." wat vertaald betekent: "Als je een tempeltegel aanlegt, mag je je horige rechtstreeks op de tempel of op de wegen of de weiden op die tegel zetten".
  18. Sommige spelers gebruiken vier markeeerstenen (of meeples van een neutrale kleur) om aan te geven welke tempel wel en niet geteld is. Dit omdat het verwarrend kan worden welke tempels wel en niet geteld is doordat horigen op het speelveld blijven nadaat er een puntentelling voor de tempel heeft plaatsgevonden.
  19. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de Duitse editie, Die Baumeister des Königs, worden de 7 punten voor de tempel verdubbeld als de Ark op de tempeltegel staat wanneer de puntentelling daarvan plaatsvindt. De speler die de meerderheid heeft, krijgt 14 punten.
  20. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Bij de eerste editie stond er: 'Voor elke onafgebouwde weg en stad, krijgt de speler die een horige op die weg of in een stad heeft 1 punt per weg- of stadsdeel.'
  21. In de hier gebruikte afbeeldingen staan de horigen plat afgebeeld. In de officiële spelregels is dat niet zo.