De Stad Basisspel
 |
Je leest nu de spelregels voor dit tegelontwerp. |  |
| Als jouw tegels er zo uitzien, dan heb je de gewone Carcassonne tegels. |  |
| Hebben jouw tegels een ander ontwerp, kies dan een spel uit Spin-offs. |  |
Algemene informatie en opmerkingen
Oorspronkelijk in 2004 uitgegeven door Hans im Glück, is Carcassonne: De Stad een tegellegspel voor 2-4 spelers van 8 jaar en ouder. Het is gebaseerd op het spel Carcassonne van Klaus Jürgen Wrede, maar is niet met de andere spellen te combineren.
Het spel gebruikt veel van de standaard Carcassonne spelconcepten. De spelers maken de oude stad door tegels te leggen. Naarmate de stad groeit, worden de muren eromheen gebouwd, beginnend bij een enkele houten poort. De muur wordt opgebouwd uit houten stukken die aan het eind van het spel een 3D versie van de middeleeuwse stad vormen. Elke speler krijgt ook een aantal cilindrische houten torens (het aantal hangt af van het aantal spelers), waardoor de stadsmuren extra impact krijgen
"De indrukwekkende stad Carcassonne was al in de Middeleeuwen een trekpleister voor toeristen uit alle landen. Zijn grote markten, grandioze huizen en drukke straten maakten van de hele stad een populaire attractie. Hier is je kans om de stad Carcassonne te bouwen! Spelers bouwen muren en torens, stichten markten, en zetten op de gebruikelijke wijze horigen in. Aan het einde van het spel kunnen jullie allemaal genieten van de prachtige 3D-stad die jullie gebouwd hebben!"
Speelmateriaal
- 70 muurdelen
- 2 korte muren
- 1 stadspoort
- 12 torens
(l-r): standaard muurdeel, kort muurdeel, stadspoort, toren
- 32 horigen in 4 kleuren
- 2 buidels voor het bewaren van de stadstegels en houten speelstukken
- 1 worden
- 75 stadstegels met daarop diverse wegdelen, woonwijken, markten en gebouwen
 van elkaar gescheiden door de kruising |
 van elkaar gescheiden door wegdelen |
 graanmarkt (B) |
 vismarkt (B) |
 Petit Puits Grand Puits Tour Carrée Bâtiment Saint Sernin Saint Nazaire Chateau Comtal |
Het doel
De spelers werken samen om de stad Carcassonne te bouwen met woonwijken, markten (vis, graan en vee), wegen en muren.
Door hun horigen slim in te zetten, krijgen ze punten tijdens en aan het einde van het spel.
Voorbereiding
Elke speler krijgt 8 horigen in één kleur, zet er één van op veld 0 van het scoretableau, en de rest als voorraad voor zich neer op tafel.
De spelers verdelen de 12 torens gelijkelijk.
Schud de tegels gedekt en verdeel ze in drie stapels. De eerste stapel krijgt 30 tegels, de tweede 25 en de derde 20. De snelste manier om dit voor elkaar te krijgen is door eerst drie gelijke stapels te maken (met elk 25 tegels) en dan 5 tegels van de derde stapel te verplaatsen naar de eerste. Zet de eerste stapel zo neer dat alle spelers er gemakkelijk bij kunnen.
Leg de twee andere stapels met tegels, de 70 muurdelen, de 2 korte muurdelen en de stadspoort voorlopig opzij. Zij worden later in het spel gebruikt.
De spelers bepalen een startspeler. Die speler begint door de bovenste tegel van de eerste stapel te trekken en die midden op tafel te leggen. De speler mag één van zijn horigen op één van de projecten (weg, markt of woonwijk) van de tegel zetten. De spelregels voor het zetten van horigen worden verderop besproken.
Spelverloop
De spelers zijn, te beginnen met de startspeler, met de klok mee aan de beurt. Tijdens zijn beurt voert de speler die aan de beurt is de volgende acties in de aangegeven volgorde uit:-
- De speler moet een nieuwe tegel trekken en die aan de stad toevoegen
- De speler mag een horige uit zijn voorraad op de zojuist aangelegde tegel zetten
- Als door het aanleggen van de zojuist aangelegde tegel een weg of een markt is afgebouwd, wordt die nu geteld
Tegels aan de stad aanpassen
Als eerste actie moet de speler een stadstegel van de 1e stapel trekken en aanleggen[1], en wel als volgt:-
- De speler moet de nieuwe tegel (in alle voorbeelden aangegeven met een rode rand) met tenminste één zijde aan één of meer van de reeds gelegde tegels aanleggen. Dat mag niet zo dat alleen de hoeken elkaar raken.
- De speler moet de tegels zo aanleggen dat wegen (indien aanwezig) doorlopen [2]. Alle andere tegelprojecten mogen aan elkaar worden gelegd, ongeacht de projecten die erop staan.
 |
 |
 |
| Wegdelen moeten doorlopen |
Een woonwijk mag aan een markt worden gelegd |
Dit is niet toegestaan omdat de weg op de eerdere tegel niet doorloopt op de aangelegde tegel |
Horige inzetten
Na het aanleggen van een tegel, mag de speler één van zijn horigen inzetten. Dat gaat als volgt:-
- De speler mag slechts 1 horige zetten
- De speler moet de horige uit zijn eigen voorraad nemen
- De speler mag de horige alleen op de zojuist aangelegde tegel zetten
- De speler moet de horige voorzichtig op één van de segmenten van de tegel zetten. Als...
| een burger | een marktvrouw | een beschermheer | ||
 |
of als |  |
of als |  |
| op een wegdeel (staand) |
op een markt (staand) |
op een woonwijk (liggend op één van de aangegeven locaties) |
Beperkingen bij het inzetten
Als de aangelegde tegel een weg, markt of woonwijk van eerder gelegde tegels met een horige uitbreidt, mag de speler er geen horige meer op zetten (ook niet als de andere horige dezelfde kleur heeft). Het maakt niet uit hoe ver de andere horige weg staat, zolang het maar een voortzetting van het project is. Als een speler een tegel toevoegt waarmee een markt of weg afgebouwd wordt waar nog geen horige op staat, dan mag de speler daar geen horige zetten [3]. De drie voorbeelden hieronder zouden moeten helpen deze spelregels te verhelderen.
 |
 |
 |
| Rood mag alleen een beschermheer zetten. Op de verbonden markt, staat al een marktvrouw van blauw |
Blauw mag een horige inzetten als marktvrouw , als burger of als beschermheer op de kleine woonwijk (rode pijl) daar er al een blauwe beschermheer op de grote woonwijk staat. |
Blauw mag geen horige op de onbezette markt zetten, omdat die door het aanleggen van de tegel zojuist werd afgebouwd. |
Heeft een speler geen horigen meer in voorraad, dan gaat hij verder met het aanleggen van tegels (maar kan geen horigen meer zetten). Dit gebrek aan horigen is meestal van korte duur aangezien spelers horigen terugkrijgen als er punten geteld worden.
Als door het aanleggen van een tegel een weg of een markt afgebouwd werd, wordt het afgebouwde project geteld. Woonwijken worden tijdens het spel niet geteld.
Nu is de beurt van de speler voorbij en is de volgende speler met de klok mee aan de beurt.
De puntentelling van wegen en markten
Een afgebouwde weg
Een weg is afgebouwd als de wegdelen aan elk uiteinde van de weg eindigen bij een kruising, een ander project of - later in het spel - tegen een muur. Een straat is ook afgebouwd als die een lus vormt. Tussen de uiteinden van de weg kan een willekeurig aantal wegdelen zitten. Het aantal punten wat je krijgt is afhankelijk van het aantal tegels waaruit de weg bestaat.
Voor een afgebouwde weg met 1-3 tegels krijgt de speler met een burger op die weg 1 punt voor elke tegel waarop de weg is afgebeeld (aantal tegels in de weg, niet aantal wegdelen).
Voor een afgebouwde weg met 4 of meer tegels krijgt de speler met een burger op de weg het dubbele aantal punten (aantal tegels x 2).
De spelers verwerken de punten die ze gekregen hebben onmiddellijk op het scoretableau door hun horige zoveel velden vooruit te zetten als men gekregen heeft. Als de scorepion de 0 passeert (50 punten), dient de horige plat gelegd te worden om aan te geven dat er meer dan 50 punten zijn behaald.
Een afgebouwde markt
Een markt is afgebouwd als deze niet meer uitgebreid kan worden (aan alle kanten begrensd) en er geen gaten meer in zitten. Een markt kan uit een willekeurig aantal tegels bestaan.
Voor een afgebouwde markt krijgt de speler die een marktvrouw op die markt heeft punten gelijk aan het aantal tegels waaruit de markt bestaat, vermenigvuldigd met het aantal verschillende soorten markten (vis, graan en vee). Alleen de eerste van de verschillende soorten markt telt mee voor de vermenigvuldigingsfactor. Meerdere exemplaren van hetzelfde type markt voegen niets toe.
 Blauw krijgt 9 punten (3 verschillende markten x 3 tegels = 9 punten) |
 Blauw krijgt 8 punten (2 verschillende markten x 4 tegels = 8 punten) |
Wat gebeurt er als er meerdere horigen op een afgebouwde weg of markt staan?
Door het handig aanleggen van tegels en daarop zetten van horigen is het mogelijk dat er meerdere horigen op een afgebouwde weg of markt staan. Dit gebeurt als gescheiden projecten met elkaar verbonden worden. In dit geval, krijgt de speler met de meeste horigen op het project alle punten. Als er een gelijkspel is voor de meeste horigen op het project, krijgt elke speler de volle punten. De overige spelers krijgen geen punten.
Rood en blauw krijgen allebei de volle punten, in dit geval 18 punten (3 soorten x 6 tegels), aangezien ze allebei 1 marktvrouw op de markt hebben.
Opmerking van de redactie: De tegel in de rechterbovenhoek van dit voorbeeld is ongeldig aangelegd - de weg hoort niet bij een woonwijk te eindigen, een bekend probleem in de spelregels uit 2004 van HiG en RGG, dezelfde fout zit ook in de spelregels van 999 Games.
De terugkeer van horigen naar hun eigenaren
Nadat een weg of markt afgebouwd en geteld is - en alleen dan - keert de horige (burger of marktvrouw) die op het getelde project stond terug naar de voorraad van de eigenaar. Als het deel van de beurt waarin de speler een horige mag zetten al voorbij is, mag de speler de teruggekeerde horige bij de volgende beurt in een rol naar keuze inzetten.
De woonwijken
Woonwijken worden aan het einde van het spel geteld en niet als ze worden afgebouwd. De horigen die erop zijn ingezet moeten er dus tot het einde van het spel op blijven. Woonwijken worden begrensd door wegen, markten en muren (dit is van belang voor de eindtelling ervan).
 Alle drie de beschermheren hebben hun eigen woonwijk (rood, blauw en geel). De wegen en markten scheiden ze van elkaar |
 Na het aanleggen van de tegel (rechtsonderaan, aangegeven met een rode rand) zijn de drie woonwijken met elkaar verbonden. Opmerking: de speler die deze tegel aanlegt, mag geen horige meer op de woonwijk zetten omdat er al horigen op de verbonden woonwijken staan. |
De spelers krijgen pas bij het einde van het spel punten voor hun beschemheren. Eenmaal ingezet, blijven bescherheren op de woonwijken. Ze keren pas bij het einde van het spel naar hun eigenaren terug! Om dit visueel te versterken leggen de speler ze plat neer in plaats ze rechtop neer te zetten!
De muren komen in het spel
Aan het einde van de beurt waarin laatste tegel van de eerste stapel getrokken wordt, haalt de speler de tweede stapel tegels naar voren waar de spelers vanaf nu tegels van gaan trekken. Nu komen ook de muren en torens in het spel. De spelers kunnen horigen nu ook als wachter op de muren zetten.
Muren, torens en de stadspoort
Vanaf geldt dat als een speler een tegel aanlegt waardoor een weg of markt afgebouwd wordt, waardoor de project(en) geteld worden, het spel na alle puntentellingen (er kunnen door het aanlegen van één enkele tegel meerdere projecten afgebouwd worden) onderbroken wordt voor het bouwen van de muur.
Bij de allereerste puntentelling nadat de spelers begonnen zijn tegels van de tweede stapel te trekken, neemt de speler die de puntentelling veroorzaakt had de stadspoort. Elle andere spelers pakken een muurdeel. De speler met de stadspoort zet deze langs een willekeurige tegel (van de stad) naar keuze. [4] [5]. Met de klok mee zetten de overige spelers nu hun muurdelen langs een stadstegel naast de stadspoort (of naast een ander muurdeel) links of rechts daarvan. Op deze manier bouwen ze een muur rondom de stad. De muur begrenst het speelveld voor wat betreft het aanleggen van tegels - tegels mogen niet buiten de muur (of de stadspoort) worden gelegd [6].
 Het bouwen van de stadspoort en stadsmuren |
 Gebruik naast de stadspoort korte muurdelen als normale muurdelen niet passen en doe een normaal muurdeel terug in de doos |
Bij iedere volgende puntentelling, pakken alle spelers een muurdeel. Te beginnen met de speler die de tegel aanlegde waardoor de puntentelling veroozaakt werd, zetten alle spelers om de beurt hun muurdeel in het verlengde van de eerder geplaatste muurdelen of de stadspoort.
Telkens wanneer een speler een muurdeel aan de muur heeft toegevoegd, mag hij onmiddellijk een horige uit zijn voorraad als wachter op het zojuist geplaatste muurdeel zetten [7]. Beperking: Als er al een wachter staat op het muurdeel tegenover het zojuist geplaatste muurdeel, dan mag de speler daar geen wachter op zetten.
Wachters worden aan het einde van het spel geteld en blijven nadat ze ingezet zijn tot dat moment staan.
Nadat alle spelers hun muurdelen geplaatst hebben, mag de speler wiens tegel de puntentelling veroorzaakte één van zijn torens aan een van beide uiteinden van de stadsmuur zetten. Hij krijgt 1 punt voor elk muurdeel tussen de zojuist geplaatste toren en een eerdere toren (of de stadspoort) in de stadsmuur.
Het bouwen van muren kan ervoor zorgen dat markten of wegen afgebouwd worden
Als een weg of markt door het plaatsen van een muurdeel afgebwouwd wordt, wordt de afgebouwde weg of markt onmiddellijk geteld [8] [9].
 Het muurdeel (aangegeven met de pijl) bouwt de naastgelegen markt af. Rood krijgt 4 punten (2 soorten x 2 tegels) en neemt zijn horige terug in voorraad. |
 Het muurdeel (aangegeven met de pijl) bouwt de weg af. Rood krijgt 1 punt en neemt zijn horige terug |
Puntentellingen die het gevolg zijn van het bouwen van muurdelen leveren geen nieuwe ronde van muurbouw op.
Aan het einde van de beurt van de speler die de laatste tegel van de tweede stapel trekt, haalt hij de derde stapel tegels naar voren waarvan de spelers vanaf nu tegels gaan trekken. Het spel gaat nu zoals voorheen verder met één kleine wijziging - na elke puntentelling plaatst elke speler twee muurdelen. Net als hiervoor, mag de speler die de tegel aangelegd heeft waardoor de puntentelling werd veroorzaakt als eerste een muurdeel bouwen, waarna de anderen met de klok mee twee keer rond de tafel gaan totdat ze allemaal twee muurdelen hebben geplaatst. Ook nu mogen spelers, direct na het plaatsen van een muurdeel, volgens de eerdergenoemde spelregels een horige uit hun voorraad als wachter op het muurdeel zetten. Nadat de muurdelen geplaatst zijn, mag de speler die de tegel aangelegd heeft waardoor de puntentelling werd veroorzaakt zoals hierboven beschreven een toren zetten.
Als er niet genoeg muurdelen in voorraad zijn om alle spelers twee muurdelen te laten bouwen, bouwt ieder er zoveel als mogelijk maar hooguit twee keer, te beginnen met de speler die de tegel aangelegd heeft waardoor de puntentelling werd veroorzaakt, met de klok mee, totdat de muurdelen op zijn.
Einde van het spel
Het spel eindigt op één van onderstaande manieren :-
- het laatste muurdeel wordt gebouwd, of
- de laatste tegel wordt aangelegd (handel eventuele puntentellingen en daarop volgende muurbouw af), of
- de beide uiteinden van de stadsmuur liggen minder dan 5 muurdelen uit elkaar [10] [11]
In elk geval wordt de stadsmuur afgesloten. Als er genoeg muurdelen zijn, plaats je ze rond de laatste tegels waar nog geen muur langs staat. [12]. Zijn er niet genoeg muurdelen, neem dan aan dat de muur de stad volledig omringt. Wegen en markten die door het plaatsen van deze laatste muurdelen afgebouwd worden worden nu geteld. In het eerder voorbeeld, krijgt rood 1 punt voor de afgebouwde stad.
Verwijder nu alle horigen van onafgebouwde wegen en markten. De spelers krijgen hier geen punten meer voor. Onafgebouwde steen en markten bij het einde van het spel worden veroorzaakt door gaten in de stad.
Dan voeren de spelers de eindtelling uit.
Eindtelling
Bij de eindtelling worden de beschermheren en wachters geteld.
Beschermheren krijgen punten voor markten
Woonwijken worden geteld of ze afgebouwd zijn of niet. Als slechts één speler een beschermheer in een woonwijk heeft, is hij de eigenaar van de woonwijk. Als meerdere spelers beschermheren in dezelfde woonwijk hebben, is de speler met de meeste beschermheren de eigenaren. Als er een gelijkspel is voor de meeste beschermheren in een woonwijk, zijn alle spelers die bij het gelijkspel betrokken zijn eigenaar van de woonwijk. De eigena(a)r(en) van een woonwijk krijgen 2 punten voor elke markt die aan de woonwijk grenst. Het maakt niet uit of de markt afgebouwd is of hoe groot de markt is.
Puntentelling voor wachters op de muren
Elke wachter waakt over de rij (of kolom) stadstegels die voor hem ligt.
Voor elk openbaar gebouw op de tegels in de rij (of kolom), krijgt de eigenaar van de wachter 2 punten.
Voor elk historisch gebouw op de tegels in de rij (of kolom), levert een wachter 3 punten op.
 |
Rood krijgt 9 punten voor 3 openbare gebouwen en 1 historisch gebouw. |
 |
Rood krijgt 5 punten (1 openbaar gebouw, 1 historisch gebouw). Blauw krijgt 4 punten (2 openbare gebouwen). Ze krijgen elk alleen punten van hun eigen zijde van de rij - tot aan het gat. |
 |
Als een gat nadat de wachters gezet zijn opgevuld zijn, krijgen ze beide 9 punten [13]. |
De speler met de meeste punten wint.
Bijzondere spelregels voor 2 spelers
Bij 2 spelers wordt het aantal te bouwen muren verdubbeld.
- Na een puntentelling tijdens de tweede stapel bouwt elke speler 2 muurdelen
- Na een puntentelling tijdens de derde stapel, bouwt elke speler 4 muurdelen
De spelers bouwen om de beurt 1 muurdeel totdat ze 2 of 4 muurdelen gebowud hebben.
In de eerste ronde muurbouw van de tweede stapel, plaatst de speler waarvan de aangelegde tegel de puntentelling veroorzaakt had eerst de stadspoort, daarna plaatst de andere speler 1 muurdeel, dan plaatst de speler die de tegel legde een muurdeel en tenslotte plaatst de andere speler een muurdeel. In the very first wall building round with the 2nd stack, the player whose tile placement caused the scoring builds the city gate first, then the other player builds 1 wall, then the tile placing player builds 1 wall and, finally, the other player builds 1 wall.
Tegelverdeling
×1
×4
×4
×3
×2
×2
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×2
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1
×1Voetnoten
Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.
- ↑
RGG bevestigt dat als de tegel niet kan worden aangelegd die, evenals bij andere Carcassonne-spellen, opzijgelegd en er een vervangende tegel wordt getrokken.
- ↑
Dat betekent niet dat je een weg moet verlengen als er een weg op de tegel die je getrokken hebt staat, alleen dat als je de tegel aan wilt leggen aan een tegel waar een weg op staat, de weg door moet lopen.
- ↑
Merk op dat dit afwijkt van de meeste Carcassonne-spellen.
- ↑
De stadspoort mag langs elke tegel gezet worden - dat hoeft niet "tegenover" een weg te zijn - zoals te zien is in het voorbeeld.
- ↑
De stadspoort mag niet langs een tegel worden gelegd die een gat in de stad begrenst.
- ↑
Het is dus niet toegestaan om een tegel zo neer te leggen dat de stadsmuur omringd wordt.
- ↑
Er mag geen wachter op de stadspoort gezet worden, maar in de eerste ronde van het plaatsen van muurdelen mogen de andere spelers wel wachters inzetten. RGG stelde oorspronkelijk (2007) dat er tijdens de eerste ronde muurbouw door geen enkele speler wachters ingezet mochten worden, maar dit werd door HiG (2015). De eerste speler (die de Stadspoort zet) mag het startpunt bepalen, da's alles.
- ↑
Als een speler geen horigen meer in voorraad heeft, mogen ze dan een horige die terugkeert door het afbouwen van een weg als gevolg van het plaatsen van een muur, als wachter op die muur zetten? Op BGG worden beide standpunten beargumenteerd.
- ↑
In deze situatie, waar een muurdeel zo geplaatst is dat de markt die bezet wordt door rood niet meer uitgebreid kan worden, kan de markt niet meer geteld worden en neemt zijn horige terug totdat het volgende muurdeel gebouwd wordt. Datzelfde geldt voor een weg.
- ↑
In de versie van de spelregels van HiG vertaalt dit als "... de twee uiteinden van de muur zo dicht bij elkaar liggen dat er slecht 5 of minder muurdelen tussen gebouwd kunnen worden".
- ↑
Het spel eindigt ook als bij het bouwen van de muur, de stad volledig ommuurd wordt. RGG heeft bepaald dat er op dat moment een toren geplaatst mag worden op de plaats waar de stadsmuur gesloten wordt. De speler krijgt echter alleen punten voor de muurdelen in één richting tot aan de volgend toren.
- ↑
Op deze muurdelen mogen geen wachters meer gezet worden, ondanks dat RGG op enig moment bepaald dat je tijdens de laatste ronde van muurbouw nog wachters mag zetten. Het is alleen een manier om de stadsmuur af te maken zodat die er ‘af’ uit ziet.
- ↑
Als beide wachters dezelfde kleur hebben, leveren ze dan allebei punten op? Ja, elke wachter wordt apart geteld.
