Gold Rush Base Game/nl

Hoofdpagina > Goudkoorts  > Goudkoorts basisspel

↑

Algemene informatie en opmerkingen

Carcassonne: Goudkoorts, oorspronkelijk in 2014 uitgebracht door Hans im Glück, is een spannend spel dat zich afspeelt tijdens de goudkoorts van het Wilde Westen, geschikt voor 2 tot 5 spelers vanaf 8 jaar.

Het Wilde Westen – Een land vol van ongetemde wildernis. De aanleg van de eerste spoorwegen in het gebied lokt de kolonisten uit hun tenten naar bloeiende mijnbouwsteden. Handel met de Indianen is lucratief; vooral wilde paarden zijn veel waar. Maar als er goudadres ontdekt worden in de bergen is de goudkoorts niet meer te stoppen - iedereen wil snel rijk worden. Maar pas op! Veel van de goudmijnen zijn al leeggeroofd door je concurrentie, en voordat je het weet zijn alle goudklompen verdwenen. Als je het spel speelt, krijgt iedereen goudkoorts!

Speelmateriaal

• 72 landtegels waaronder 1 starttegel met een afwijkende achterkant. Op de tegels staan spoorwegen met locomotieven; bergen met goudklompen; prairievlakten met Indiaanse tipi's en kuddes paarden; en western-steden.

Locomotieven

Goudklompen

Indianenkamp

Wilde paarden

• 25 pioniers - 5 in elk van de 5 kleuren. Pioniers kunnen ingezet worden als goudzoeker, spoorwerker, handelaar of boer. Eén pionier van elke kleur wordt als scorepion gebruikt.

• 5 goudzoekerstenten - 1 per kleur. De goudzoekerstenten worden gebruikt om je tent op te slaan in de bergen en daar goud te winnen.

• 1 scoretableau om het puntenaantal van de spelers bij te houden.

• Spelregels
• 63 mijnfiches - Deze worden tijdens het spel op tegels gelegd en door de spelers “opgegraven”. Op de voorzijde staan goudklompen (1, 2, 3 of 5 punten) of steengruis (0 punten) afgebeeld.

Overzicht

De spelers leggen om de beurt landtegels aan. Zo ontstaat een landschap van prairievlakten, bergen, steden en spoorwegen waarop de spelers hun pioniers zetten om punten te verdienen. Spelers zoeken in de bergen naar goud, of ze daar nu wel of niet een claim op hebben gelegd. Nadat alle landtegels zijn gelegd en de eindtelling heeft plaatsgevonden is de speler met de meeste punten de winnaar.

Voorbereiding

Starttegel met een afwijkende achterkant

• De starttegel wordt midden op de tafel gelegd. Leg gedekt een mijnfiche op de berg. Schud de overgebleven landtegels en leg ze in een aantal gedekte stapels zodat alle spelers er gemakkelijk bij kunnen.
• Leg de overgebleven mijnfiches gedekt klaar. Het is het handigste om één speler aan te wijzen die deze fiches wanneer nodig neerlegt.
• Elke speler krijgt 5 pioniers en 1 tent in zijn kleur en zet 1 pionier als scorepion op veld 0 van het scoretableau.
• De jongste speler bepaalt wie het spel mag beginnen.

Spelverloop

Er wordt met de klok mee gespeeld, beginnend met de startspeler. Tijdens zijn beurt voert iedere speler de volgende acties in de aangegeven volgorde uit:

• 1. De speler moet een landtegel trekken en die volgens onderstaande regels aanleggen (leg eventueel mijnfiches waar van toepassing).

• 2a. De speler mag een pionier op de zojuist aangelegde tegel zetten volgens onderstaande regels, OF
• 2b. De speler mag zijn eigen tent inzetten/verplaatsen op/naar een berg, OF
• 2c. De speler mag een mijnfiche pakken van de berg waar zijn tent staat. (Spelers mogen niet meer dan één van de acties uit stap 2 uitvoeren. Spelers mogen er wel voor kiezen om geen van de acties uit te voeren.)

• 3. Als door het aanleggen van een nieuwe tegel één of meer spoorwegen, bergen, of steden afgebouwd worden, vindt er een puntentelling plaats.

If, by the placement of a new tile, one or more railroads, mountains, or cities are completed, they are evaluated and scored.

Dan is de volgende speler aan de beurt.

1. Landtegel aanleggen

De speler moet eerst een landtegel trekken van één van de gedekte stapels. Hij laat die aan alle spelers zien (zodat deze hem kunnen adviseren over “goede” plaatsen om die aan te leggen), en die dan volgens de volgende regels aanleggen:

• De nieuwe tegel (in onderstaande voorbeelden rood-omrand) moet met tenminste één zijde aan een reeds gelegde tegel gepast worden. Diagonaal aanpassen is niet voldoende.
• Spoorwegen, bergen en prairies moeten vanaf de nieuw aangelegde tegel doorlopen naar de bestaande aangrenzede tegels. In het zeldzame geval dat een getrokken tegel niet geldig kan worden aangelegd, wordt deze uit het spel genomen. De speler trekt in plaats daarvan een nieuwe landtegel om aan te leggen.

De spoorwegdelen en prairiedelen lopen door

De berg loopt door

Links loopt de berg door; onder loopt de prairie door

Op deze manier mag de tegel niet worden aangelegd (prairie tegen berg

Mijnfiches leggen

Als een speler een landtegel aanlegt waar een bergdeel op staat, dan worden daar direct gedekt één of meer mijnfiches op gelegd. Het aantal mijnfiches wat gelegd moet worden is gelijk aan het aantal goudklompjes wat op de zojuist aangelegde tegel staat. Om het overzichtelijk te houden stapel je alle mijnfiches op 1 berg op elkaar.

Op de nieuw aangelegde tegel staan twee goudklompjes: leg de twee mijnfiches op dit bergdeel

Stapel de twee mijnfiches voor de erboven nieuw aangelegde tegel op de al aanwezige mijnfiches

Om er zeker van te zijn dat niet vergeten wordt de mijnfiches te leggen, raden we aan dat er 1 speler wordt aangewezen die deze belangrijk taak uitvoert.

2a. Pionier zetten

Nadat de speler een tegel heeft gelegd, mag hij een pionier zetten. Hiervoor gelden de volgende spelregels:

• Er mag slechts één pionier gezet worden
• De pionier moet uit zijn eigen voorraad komen
• De pionier moet op de zojuist aangelegde tegel worden gezet
• De pionier moet één enkel project bezetten. Ofwel als...

Spoorwerker op een spoorwegdeel;

Goudzoeker op een berg;

Handelaar in een stad;

of boer op de prairie.

hier of daar. Leg boeren plat neer!

Opmerking: Speel je het spel voor het eerst, dan is het beter om zonder de boeren te spelen.

• Er mag geen andere pionier (van een andere speler of jezelf) op de spoorweg, berg of prairie staan waar je je pionier neer wilt zetten. We illustreren dit aan de hand van de volgende voorbeelden:

Blauw mag hier geen spoorwerker zetten omdat de spoorweg al bezet is. Blauw mag echter wel een goudzoeker op de berg zetten of een boer op één van beide prairies.

Blauw mag geen goudzoeker op de berg zetten omdat die al bezet is. Blauw mag echter wel een spoorwerker op de spoorweg zetten of een boer op één van beide prairies. Los daarvan geven de goudklompjes op het bergdeel aan dat er mijnfiches toegevoegd moeten worden.

Als een speler geen pioniers meer in voorraad heeft, moet hij verder spelen door tijdens zijn beurt landtegels aan te leggen, hoewel hij daar geen pionier op kan zetten. Maar maak je geen zorgen: pioniers keren naar de voorraad van de spelers terug wanneer ze niet langer nodig zijn op de respectievelijke spoorwegen, bergen en steden (wordt verderop nader uitgelegd).

2b. Een tent opslaan

In plaats van een pionier te zetten, kan een speler er ook voor kiezen om zijn tent op het bergdeel van een tegel te zetten, of die van het ene bergdeel naar het andere te verplaatsen. Hierbij gelden de volgende spelregels:

• De berg mag niet zijn afgebouwd
• Het bergdeel van de tegel moet vrij zijn (er mag een pionier op een ander bergdeel op dezelfde tegel staan)
• Er mogen pioniers en/of tenten op andere delen van dezelfde berg staan
• De tent mag op de zojuist aangelegde tegel of een eerder gelegde tegel opgeslagen worden
• Er is functioneel geen verschil tussen het uit de eigen voorraad inzetten van een tent of het verplaatsen van een tent van de ene tegel naar de andere

Geel zet zijn tent op een berg, waar elders al een goudzoeker van blauw staat.

Geel zet zijn tent op een bergdeel, waar elders blauw en rood al goudzoekers hebben staan en blauw ook een tent. Hoewel de spoorwerker van rood dezelfe tegel bezet, is het bergdeel vrij.

2c. Goud winnen

Bij een latere beurt neemt geel een mijnfiche. De goudzoeker van blauw op dezelfde berg heeft daar geen invloed op.

Tijdens een beurt waarin een speler er noch voor kiest om een pionier te zetten (2a) noch een tent op te slaan (2b), mag hij ervoor kiezen het bovenste mijnfiche van de stapel te pakken van de berg waar zijn tent staat. Het niet uit of er andere pioniers of tenten op die berg staan, of wie de meeste pioniers op die berg heeft. Het mijnfiche dat hij gepakt heeft legt hij gedekt voor zich neer. Spelers mogen op ieder moment de waarde van de verzamelde mijnfiches bekijken, maar ze worden pas aan het einde van het spel aan de punten van de speler toegevoegd.

Opgelet: Als door het aanleggen van de nieuwe tegel één of meer spoorwegen, bergen of steden zijn afgebouwd, ga dan naar stap 3 waar de punten voor deze projecten worden geteld en verwerkt.

Zo niet, dan is de volgende speler (met de klok mee) aan de beurt.

3. Afgebouwde spoorwegen, bergen en steden tellen

Als een spoorweg, berg of stad door het aanleggen van een landtegel wordt "afgebouwd", worden er nu punten voor geteld.

Het scoretableau

Geel krijgt 2 punten verplaatst zijn scorepion van veld 49 naar veld 1. De scorepion wordt plat neergelegd om aan te geven dat hij meer dan 50 punten heeft.

Alle spelers houden hun punten op het meegeleverde scoretableau met velden van 0-49 bij met een pionier. Als een speler in een spel meer dan 50 punten behaalt, leggen ze hun pionier plat neer (zoals hiernaast afgebeeld) om aan te geven dat ze een ronde op het scoretableau hebben afgelegd. Als er een pionier plat op veld 1 van het scoretableau ligt (zoals hiernaast afgebeeld) houdt dat op deze wijze dus een puntenaantal van 51 in.

Afgebouwde spoorweg

Een spoorweg is afgebouwd als beide uiteinden eindigen in kruisingen, steden en/of bergen, of wanneer deze een lus vormt. Afgebouwde spoorwegen kunnen allerlei lengtes hebben (weinig of veel delen).

Een speler wiens spoorwerker in z'n eentje een afgebouwde spoorweg bezet krijgt zoveel punten als de “lengte” van de spoorweg (aantal gebruikte tegels). Een spoorweg van vijf tegels levert bijvoorbeeld 5 punten op. Hieronder staan nog meer voorbeelden afgebeeld.

Blauw krijgt 4 punten.

Blauw krijgt 3 punten.

Afgebouwde spoorweg met treinen

Als er precies één trein op een afgebouwde spoorweg rijdt, wordt het puntenaantal voor die spoorweg verdubbeld.

Rijden er geen treinen, of twee of meer treinen op een afgebouwde spoorweg, dan wordt het puntenaantal niet verdubbeld.

Blauw krijgt 8 punten (4 punten voor 4 tegels, verdubbeld door de ene trein).

Blauw krijgt 6 punten (omdat twee of meer treinen geen verdubbeling van het puntenaantal voor de spoorweg opleveren).

Meerdere pioniers op een afgebouwde spoorweg of berg

Met de zojuist aangelegde tegel worden de oorspronkelijk gescheiden spoorwegen tot één afgebouwde spoorweg samengevoegd.
Blauw en geel krijgen beiden 5 punten, aangezine ze evenveel spoorwerkers hebben.

Door het slim aanleggen van tegels en zetten van pionier, kan een project bezet worden door meer dan één pionier.

Als een dergelijk spoorweg of berg wordt afgebouwd, krijgt de speler die de meeste pioniers op het betreffende project heeft als enige de punten. Bij een gelijke stand krijgen alle daarbij betrokken spelers het volledige aantal punten.

Afgebouwde berg

Een berg is afgebouwd als het volledig omringd wordt door prairies (geen open kanten), en er geen gaten in zitten. De grootte van afgebouwde bergen kan sterk variëren (weinig of veel delen).

De speler met de meeste goudzoekers op een afgebouwde berg pakt eerst alle mijnfiches die nog op de berg ligt en krijgt vervolgens 1 punt voor elk goudklompje dat op die berg afgebeeld staat.

Bij gelijke stand worden de mijnfiches onder de betreffende spelers verdeeld. Om de beurt pakken ze mijnfiches, met de klok mee, te beginnen met de speler die aan de beurt is, totdat all mijnfiches op zijn. Daarna krijgen alle betreffende spelers het volle aantal punten voor de goudklompjes die op de berg staan afgebeeld.

De berg is afgebouwd. Geel pakt eerst de overgebleven mijnfiches en krijgt dan 7 punten (voor 7 goudklompjes).

In de beurt van blauw wordt de meest linkse tegel aangelegd, waarmee de berg wordt afgebouwd. Blauw pakt de eerste van de 3 resterende mijnfiches. Rood pakt een mijnfiches, en tenslotte pakt blauw de laatste. Rood en blauw krijgen ieder 5 punten (voor 5 goudklompjes).

Tenten hebben geen effect op de meerderheid of de puntentelling van een afgebouwde berg. Een tent die op een afgebouwde berg stond, gaat terug naar de voorraad van diens eigenaar.

Afgebouwde stad

De handelaar van blauw in de afgebouwde stad is verbonden aan twee afgebouwde spoorwegen en krijgt 6 punten.

Een stad is afgebouwd als alle spoorwegen (3 of 4) die uit de stad vertrekken afgebouwd zijn.

De speler die een afgebouwde stad met een handelaar bezet heeft krijgt 3 punten voor elke afgebouwde spoorweg die met die stad verbonden is.

Belangrijk: Een spoorweg die bij dezelfde stad begint en eindigt levert maar 3 punten op voor de puntentelling van die stad (zie het voorbeeld hiernaast).

De terugkeer van pioniers naar hun eigenaren

Nadat een spoorweg, berg of stad is afgebouwd, keren de pioniers die op die afgebouwde projecten stonden terug naar de voorraad van hun eigenaar. Deze pioniers mogen in toekomstige beurten weer gebruikt worden.

Als gevolg van de beurtvolgorde, is het mogelijk om in dezelfde beurt een pionier in te zetten en die ook weer terug te krijgen.

Om dit voor elkaar te krijgen moet je:

1. een tegel aanleggen waarmee een spoorweg, berg of stad wordt afgebouwd;
2. een pionier uit je voorraad op het zojuist afgebouwde project zetten (die mag niet al bezet zijn door een andere pionier);
3. de punten tellen voor het afgebouwde project;
4. de pionier terug in voorraad nemen.

Blauw legt een tegel aan, zet een spoorwerker in en krijgt 3 punten.

Blauw legt een tegel aan en zet een goudzoeker, hij pakt de 2 mijnfiches en krijgt 2 punten.

De Prairies

Wij raden aan om het eerste spel zonder boeren en prairietelling te spelen.

In tegenstelling tot andere projecten, krijgen spelers pas aan het einde van het spel punten voor de boeren op de prairies.

Als een pionier op een prairie wordt gelegd, en een boer wordt, blijft hij daar tot het einde van het spel. Om die reden dienen boeren altijd plat neergelegd te worden op de prairies. Dit om de spelers eraan te herinneren dat ze niet terugkeren zoals spoorwerkers, goudzokers of handelaren. De grenzen van een prairie worden gevormd door spoorwegen, bergen en de buitenrand van de tegels. (Belangrijk voor de eindtelling!)

Beide boeren hebben elk een eigen prairie. De bergen scheiden de twee prairies..

Door hier een nieuwe tegel aan te leggen, zijn de twee prairies nu verbonden. Waarschuwing: De speler die deze nieuwe tegel heeft aangelegd mag geen boer op die prairie leggen omdat deze al bezet wordt door een boer (door twee zelfs).

Einde van het spel

Het spel eindigt direct na de beurt waarin de laatste landtegel is aangelegd. De spelers gaan nu verder met de eindtelling.

De eindtelling

De spelers krijgen punten voor onafgebouwde spoorwegen, bergen en steden. Ze krijgen ook punten voor boeren en tenslotte krijgen ze punten voor de mijnfiches.

De speler die na de eindtelling de meeste punten heeft is de winnaar!

Puntentelling van onafgebouwde projecten

Groen krijgt 10 punten (10 goudklompjes) voor de grote onafgebouwde berg. Zwart krijgt geen punten aangezien groen meer goudzoekers op die berg heeft.
Voor de onafgebouwde spoorweg krijgt rood 2 punten (2 tegels).
Voor de onafgebouwde stad krijgt geel 3 punten (1 afgebouwde spoorweg).
Voor de onafgebouwde berg krijgt blauw 3 punten (3 goudklompjes).

BERGEN: Verwijder eerst alle tenten en mijnfiches van het speelveld. Vervolgens krijg(t)(en) de speler(s) met de meeste goudzoekers op de berg 1 punt voor elk goudklompje op de berg.

SPOOERWEGEN: De speler(s) krijg(t)(en) 1 punt voor elke tegel waaruit de spoorweg bestaat (treinen hebben geen effect).

STEDEN: De speler krijgt 3 punten voor elke afgebouwde spoorweg waarmee de stad verbonden is.

Leg nadat elk project is geteld de pioniers terug bij de bijbehorende voorraad.

Puntentelling van boeren

De waarde van elke prairie wordt bepaald door het aantal indianenkampen en wilde paarden die op die prairie staan.

• Ieder indianenkamp levert 2 punten op voor de waarde van de prairie.
• Iedere kudde wilde paarden levert 4 punten op voor de waarde van de prairie.

De speler die de meeste boeren in een bepaalde prairie heeft krijgt zoveel punten als de waarde van die prairie. Bij een gelijke stand, krijgt iedere speler de volle punten, zoals hiervoor bij spoorwegen en bergen.

Voor de weide links krijgen groen en geel ieder de volle punten, aangezien ze beide evenveel boeren hebben. Ieder krijgt 6 punten (2 punten voor het indianenkamp en 4 punten voor de wilde paarden).
Rechtsboven krijgt rood 4 punten voor deze kleine prairie (voor 2 indianenkampen).
Alleen blauw krijgt, als speler die hier de meeste boeren heeft, punten voor de grote prairie in het midden. Dit levert 16 punten op (4 punten voor 2 indianenkampen en 12 punten voor 3 kuddes wilde paarden). De boer van geel levert geen punten op.

Scoring Gold

Alle spelers draaien hun mijnfiches om en krijgen 1 punt voor elk afgebeeld goudklompje. Mijnfiches waar steengruis op staat leveren geen punten op.

Blauws heeft tijdens het spel 9 mijnfiches weten te verzamelen en krijgt de volgende punten:
 3 punten (3x fiche met 1 goudklompje) +
 8 punten (4x fiche met 2 goudklompje) +
 5 punten (1x fiche met 5 goudklompje) +
 0 punten (1x fiche met steengruis) = 16 punten

De speler met de meeste punten is de winnaar. In geval van een gelijkspel doen de betrokken spelers een staarwedstrijd. De speler die het laatst met z'n ogen knippert heeft gewonnen!

Tips/Huisregels

• Vind je vier pioniers niet genoeg, of is je tegenstanders erin geslaagd je pioniers klem te zetten op projecten die nooit afgebouwd zullen worden omdat er geen passende tegel meer voor is, dan kun je een huisregel invoeren, gebaseerd op die uit Stille Zuidzee, die toestaat dat je een pionier van het speelveld mag nemen (zonder er punten voor te tellen) in plaats van er één in te zetten. Je kunt er ook voor kiezen een andere telsteen te gebruiken en de vijfde pionier in het spel te gebruiken.

Tegelverdeling

72 tegels:

Deze vier tegelontwerpen tonen verschillende combinaties van indianenkampen en wilde paarden.

 ×7

 ×5

 ×6

 ×5

Dit tegelontwerp omvat de starttegel.

 ×5

Overige tegels.

 ×4

 ×4

 ×4

 ×2

 ×1

 ×3

 ×3

 ×2

 ×2

 ×2

 ×5

 ×2

 ×3

 ×4

 ×1

 ×1

 ×1

 ×1

63 mijnfiches:

 ×10

 ×30

 ×10

 ×3

 ×10

 Back of Mining Token

Voetnoten

Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.