Basisspel
 |
Je leest nu de spelregels voor dit tegelontwerp. |  |
 | Lees de volgende spelregels als jouw tegels er zoals deze tegel uitzien. Basisspel |
| Hebben jouw tegels een ander ontwerp, kies dan een spel uit Spin-offs. |  |
Algemene informatie en opmerkingen
Deze tweede editie van het spel, oorspronkelijk in 2014 uitgebracht door Hans im Glück, wordt aangeduid met C2. De 20-jarig Jubileum Editie werd in 2021 uitgebracht en bevat enkele feestelijke elementen die geen invloed hebben op de spelregels. De derde editie, aangeduid met C3, werd in 2021 uitgebracht en bevat meer gedetailleerde tekeningen en enkele kleine wijzigingen in de bewoording.
Exemplaren gedrukt in C2 in de periode 2014-2016 hebben de Steden met een donkere achtergrond. De 20-jarig jubileumeditie en Carcassonne C3 hebben steden met afgekapte gebouwen.
Het spel werd in 2000 uitgebracht in zijn eertse editie, kortweg C1 genoemd. Deze editie bevat, in vergelijking met latere edities, enkele variaties in de tekst en een andere grafische stijl. Alle edities zijn echter compatible.
Carcassonne, de wereldberoemde Franse stad, staat bekend om zijn indrukwekkende vestingwerken ontstaan tijdens de oudheid en de middeleeuwen. Dit fort, omgeven door prachtige muren, staat nog steeds op de dag van vandaag als een van de meest unieke Franse steden. In dit spel moeten de spelers het gebied rondom Carcassonne ontwikkelen. Ze zetten hun meeples op wegen en in steden, kloosters en weiden. Alleen wie de meest verstandige posities bezet, krijgt de punten die nodig zijn om het spel te winnen.
Informatie over boerenregels
Boeren worden door de meeste Carcassonne spelers tot het basisspel gerekend. Ze worden ook gebruikt in elk officieel toernooi, daar ze meestal niet als een uitbreiding worden gezien. In de C2 en nieuwe edities van Carcassonne zijn boeren apart gezet als aanvulling om het spel gemakkelijker toegankelijk te maken voor nieuwe spelers en de leercurve wat af te vlakken. WikiCarpedia volgt deze gestroomlijnde aanpak. Ter wille van andere uitbreidingen en de rest van de WikiCarpedia, worden boeren tot het basisspel gerekend. De spelregels voor boeren vind je hier.
Speelmateriaal en voorbereiding
Het volgende deel zal de eerste opzet uitleggen en alle onderdelen van het spel introduceren.
De 72 landtegels tonen wegen, steden en kloosters in een weide.
 Tegel met een stad |
 Tegel met een weg |
 Tegel met een klooster |
De achterkanten van de landtegels zijn gelijk, behalve die van de starttegel, deze heeft een donkere achterkant, hierdoor is het makkelijker om deze te herkennen. Andere grafische elementen zoals huizen, mensen of dieren hebben geen invloed op het spel. [1]
 Gewone achterkant |
 Donkere achterkant |
Plaats de starttegel (de tegel met de donkere achterkant) in het midden van de tafel. Schud de overgebleven tegels en leg deze als gedekte stapels op tafel, zodat ze voor iedereen makkelijk te pakken zijn. Het is ook mogelijk om de tegels in een zak of de doos te doen en ze hieruit blind te pakken.
Dan komt het scoretableau, deze zet je aan de zijkant van je speelveld (tafel, vloer, etc.).
Tenslotte zijn daar de meeples. In de doos zul je 40 gewone meeples vinden, 8 van elke kleur: geel, rood, groen, blauw en zwart. [2]
Verder zijn er ook 5 abten, 1 in elk van de genoemde kleuren. Het gebruik van de abten staat beschreven in de pagina over de mini-uitbreiding 
De Abt. Abten zijn vanuit het basisspel gezien niet van belang.
Bij de 20-jarig Jubileum Editie zit een stickervel voor jouw meeples. De stickers horen niet bij specifieke kleuren, dus je kunt de meeples naar wens bestickeren. De stickers hebben geen gevolgen voor het spelverllop; ze zijn puur cosmetisch, dus je mag zelf kiezen of je ze wel of miet wilt gebruiken.
Start met alle spelers 7 meeples te geven in de kleur van zijn keuze. Deze meeples vormen de persoonlijke voorraad van elke speler. Elke speler neemt zeven meeples van zijn gekozen kleur, deze vormen zijn voorraad. Plaats elke spelers achtste meeple op veld 0, op het scoretableau. Deze worden gebruikt om iedereens score bij te houden tijdens het spel. Wanneer je niet met De Abt speelt, plaats deze dan terug in de doos.
Vraag: Te weinig meeples—spelen we het verkeerd of zijn er echt te weinig?
Deze hoeveelheid is bedoeld door de ontwerpers. Een tekort aan meeples is opzet. Het is juist een belangrijk element in het spel, hierdoor leer je er rekening mee te houden om goed om te gaan met je meeples.
Overzicht en doel van het spel
In Carcassonne leggen de spelers om beurten tegels aan en breiden ze het landschap van wegen, steden, kloosters, en weiden uit, één tegel tegelijk. De spelers mogen hun meeples ook op de afzonderlijke projecten van de tegels zetten (wegen, steden, kloosters en akkers), waar ze dan struikrovers, ridders, monniken en boeren worden. Gedurende het spel worden punten verdiend, en de speler die aan het eind de meeste punten heeft is de winnaar!
| Aanpassingen in de 20-jarig jubileumeditie en Carcassonne C3
De spelregels van de 20-jarig jubileumeditie en Carcassonne C3 blijven hetzelfde, maar de rollen van sommige meeples zijn aangepast:
De uitgevers hebben de nieuwe rollen in de spelregels van HiG gevolgd, hoewel sommige van deze veranderingen niet merkbaar zijn in andere talen. Opmerking: Voorlopig houden we omwille van de consistentie met alle bestaande spelregels vast aan de klassieke rolverdeling. HiG kan besluiten de spelregels voor nieuwe uitgaven en herdrukken in de toekomst aan te passen om deze nieuwe naamgevingconventie te volgen. |
|
Spelverloop
Carcassonne wordt met de klok mee gespeeld. Het spel begint met de jongste speler, [3] [4] de speler die aan de beurt is voert onderstaande acties in de aangegeven volgorde uit, waarna de volgende speler aan de beurt is, enzovoort. Eerst geven we een korte beschrijving van de acties die je tijdens je beurt moet doen. Deze acties worden gedetailleerder als we de wegen, steden en uiteindelijk de kloosters hebben uitgelegd. Wat zijn deze acties?
1. Landtegel leggen
| De speler moet 1 landtegel van één van de gedekte stapels trekken een met ten minste 1 zijde aan de reeds op het speelveld liggende tegels leggen. [5] |
 |
2. Een meeple zetten
| De speler mag een meeple uit zijn voorraad op de zojuist gelegde tegel zetten. |
|
3. Puntentellingen afhandelen
| De speler moet de puntentellingen afhandelen die door het leggen van zijn tegel zijn ontstaan. |  |
De wegen
1. Landtegel leggen
Je hebt net de afgebeelde tegel met 3 uit een dorp lopende wegen getrokken. Deze tegel moet zo gelegd worden dat het huidige speelveld uitgebreid wordt (de tegels die al gelegd zijn) In het uitzonderlijke geval dat een tegel nergens gelegd kan worden en alle spelers het daarover eens zijn, wordt deze aan de kant gelegd en trekt de speler een nieuwe tegel. [6] [7]
2. Een meeple als struikrover op een weg zetten
Nadat je een tegel hebt aangelegd, mag je een meeple als struikrover op één van de wegdelen van die tegel zetten, maar alleen als de weg nog niet bezet wordt door een andere struikrover.
In ons voorbeeld vindt er nog geen puntentelling plaats (zie actie 3), aangezien de weg nog niet afgebouwd is, en is de volgende speler nu aan de beurt.
De volgende speler trekt een tegel die hij/zij aanlegt om het landschap te vergroten. Ze mag geen meeple op de weg naar rechts zetten, omdat er al een struikrover op die weg staat. In plaats daarvan kiest ze ervoor om haar meeple als een ridder in het stadsdeel van die tegel te zetten.
3. Puntentellingen afhandelen
Als beide uiteinden van de weg afgesloten zijn, is die weg afgebouwd en volgt een puntentelling. Het uiteinde van een weg is gesloten wanneer deze eindigt in een dorp[8], een stad, een klooster of door een lus met zichzelf te maken. [9]
Vraag: Kan een weg in niets eindigen?
Hoewel jouw tegenstander de tegel heeft aangelegd, wordt hiermee toch jouw weg afgebouwd. Hoeveel punten krijg je? Bij het tellen van de punten voor een weg krijg je voor elke tegel waaruit je weg bestaat 1 punt. In dit voorbeeld bestaat de weg uit 3 tegels, daarvoor krijg je 3 punten.
Nu is het tijd om de punten te tellen. Hoeveel punten je hebt wordt bijgehouden met de meeple die je voor aanvang van het spel op het scoretableau hebt gezet. In ons voorbeeld zet je die 3 velden naar voren om aan te geven dat je 3 punten hebt gekregen. Opmerking: als je de 50 punten passeert, leg je jouw meeple op zijn zij om te laten zien dat je meer dan 50 punten hebt.
Na elke puntentelling gaan de meeples die bij de puntentelling van de weg betrokken waren naar hun eigen voorraad terug.
We hebben de belangrijkste delen van het spel al gezien. Nu zullen we dieper in gaan op die acties door te laten zien hoe ze van toepassing zijn op steden en kloosters:
De steden
1. Landtegel leggen
Zoals gebruikelijk trek je een landtegel om aan het speelveld aan te leggen. Je trekt een tegel en gebruikt die om het landschap uit te breiden. Natuurlijk moeten de illustraties aansluitend zijn. Voorbeeld: een stadsdeel moet aan een ander stadsdeel aangesloten worden.
2. Een meeple als ridder in een stad zetten
Vervolgens kun je kijken of er al een meeple als ridder in de stad staat. Dat is hier niet het geval, dus kun je een van je meeples als ridder op de stad zetten.
Vraag: We vinden het moeilijk om te bepalen wanneer een aangelegde tegel een nieuwe stad is of bij een bestaande stad hoort.
3. Puntentellingen afhandelen
Laten we verder gaan met het voorbeeld en aannemen dat er een paar beurten zijn verstreken. Je trekt nu deze tegel en vergroot hiermee je stad. Omdat door het aanleggen van deze tegel een project wordt afgebouwd (in dit geval een stad), moeten de punten geteld worden. Een stad is af als deze volledig door muren is omsloten en er geen gaten in zitten. Omdat jouw meeple in de afgebouwde stad staat, krijg jij de punten.
Elke tegel waaruit de afgebouwde stad bestaat, is 2 punten waard. Daarnaast is elk stadswapen (verder "wapen" genoemd) 2 extra punten waard. [10] Voor deze stad krijg je 8 punten! Net als bij elke andere puntentelling krijgt hij je de bij de puntentelling betrokken meeple terug in je voorraad.
De kloosters
1. Landtegel leggen
2. Een meeple als monnik op een klooster zetten
Een meeple kan als monnik op een klooster worden gezet. Natuurlijk moet deze meeple uit je eigen voorraad komen.
3. Puntentellingen afhandelen
Een klooster is afgebouwd als het volledig door tegels is omgeven. Bij de puntentelling is het klooster 1 punt waard voor elk van de betreffende tegels (inclusief die met het klooster).
Door deze tegel te aan te leggen, bouw je jouw klooster af. Dit levert je 9 punten op en stelt je in staat om jouw meeple terug te nemen.
De meeste spelregels voor Carcassonne zijn nu behandeld. Nu zijn er nog een paar kleine spelregels over, maar eerst een kleine samenvatting van wat er tot dusver geleerd is:
Samenvatting
1. Landtegel leggen
- Een getrokken landtegel moet altijd zo aan het speelveld worden gelegd dat deze aan alle rakende zijden aan het landschap past.
- Past een getrokken tegel nergens (zeer zeldzaam), leg deze dan in doos en trek een nieuwe. [6]
2. Een meeple zetten
- Een meeple mag alleen op de zojuist aangelegde tegel worden gezet.
- Een meeple mag niet op een project worden gezet waar al een andere meeple staat, ook niet als die van jou is.
3. Puntentellingen afhandelen
- Een weg is afgebouwd als de uiteinden in een dorp, een stad, een klooster of op een kruispunt eindigen, of als hij een circuit vormt. Elke tegel van een afgebouwde weg is 1 punt waard.
- Een stad is afgebouwd als hij door muren is omgeven en er geen gaten in zitten. Elke tegel van een afgebouwde stad is 2 punten waard. Elk wapen van een afgebouwde stad is 2 extra punten waard.
- Een klooster is afgebouwd als het omringd wordt door 8 tegels. Elke tegel (de 8 omliggende tegels en die met het klooster zelf) is 1 punt waard.
- Puntentellingen worden altijd aan het einde van een beurt afgehandeld. Iedere speler die op dat moment een of meer meeples op een afgebouwd project heeft, krijgt punten. [13]
- Na elke puntentelling nemen de spelers de daarbij betrokken meeples terug in hun voorraad.
- Als er meerdere meeples in het project staan waarvan de punten geteld worden, dan krijgt de speler met de meeste meeples alle punten en alle andere spelers niks. Bij een gelijke stand krijgen alle spelers met de meeste meeples de volle punten.
Einde van het spel en eindtelling
Het spel eindigt zodra een speler geen landtegel meer kan trekken en aanleggen. [14] Daarna gaan de spelers over tot de eindtelling, waarna de winnaar bekend zal zijn.
Wanneer het spel klaar is, worden alle meeples die nog in het spel zijn gescoord:
- Elk onafgebouwde weg is 1 punt per tegel waard, net zoals tijdens het spel.
- Elk onafgebouwde stad is 1 punt per tegel waard en 1 punt per wapen waard, dat is slechts de helft van de punten.
- Elk onafgebouwd klooster is 1 punt plus 1 punt per aangelegen tegel, net zoals tijdens het spel.
- Linker stad: Groen krijgt als enige 8 punten (5 tegels en 3 wapens). Zwart krijgt geen punten, omdat Groen meer meeples in de stad heeft.
- Klooster: Geel krijgt 4 punten voor het onafgebouwde klooster (3 punten voor de omliggende tegels en 1 punt voor het klooster zelf).
- Stad: Blauw krijgt 3 punten voor de onafgebouwde stad (2 tegels en 1 wapen).
- Weg: Rood krijgt 3 punten voor de onafgebouwd weg (3 tegels).
Als de totaaltelling bekend is, is de speler met de meeste punten de winnaar. [15]
Speciale gevallen
Meerdere meeples op dezelfde weg
Meerdere meeples in dezelfde stad
Een meeple zetten, punten krijgen voor een afgebouwd project, en de meeple terugnemen
Je mag een meeple zetten op een project dat je zojuist hebt afgebouwd, er onmiddellijk punten voor krijgen, en de meeple weer terug in voorraad nemen.
Om dat te doen, volg je de volgende stappen: [16]
__ 1. Plaats een tegel, rond een project af (zoals een weg, stad of klooster).
__ 2. Plaats een meeple als een struikrover, ridder of een monnik op het project dat je net hebt afgerond.
__ 3. Tel de punten voor de afgebouwde weg, stad, of klooster en neem de meeple terug in voorraad.
2. Je zet je meeple op de weg.
3. Je krijgt 3 punten voor de weg. Neem je meeple terug in voorraad.
Vraag: Er is een situatie die ons in de war brengt. Als een speler een tegel trekt met twee stadsdelen, daarmee een kleine stad afbouwt en 4 punten krijgt; mag hij of zij dan in dezelfde beurt een meeple op het andere stadsdeel zetten?
Varianten
Er zijn een aantal varianten van het basisspel, waarin de spelregels van het spel gewijzigd of aangepast zijn om verschillende effecten te bereiken. In de beginjaren van het spel waren uitbreidingen nog niet wijdverbreid en begonnen fans alternatieve spelregels te onderzoeken om het potentieel van het spel uit te buiten. HiG heeft daar kennis van genomen en enkele jaren veel van deze varianten op hun website gepubliceerd.
Meer informatie over deze varianten vind je hier.
Huisregels
De spelers bepalen met een zelfgekozen manier wie het spel begint—zoals door het rollen van drie meeples. De eerste speler die een staande meeple 'rolt' bepaalt wie er begint. (Met dank aan Joff.)
Om de eerste speler te bepalen; elke speler trekt een tegel uit de zak, de speler die de tegel met de meeste wegen (0 tot 4) trekt begint als eerste, als er een gelijkspel voor de meeste wegen is vindt er een tweede trekking tussen deze twee spelers plaats. Dit wordt herhaald totdat iemand wint. (Dankzij Michael.)
Pak je volgende tegel aan het einde van je beurt, hierdoor heb je meer tijd om na te denken over het aanleggen van je tegel en vermijd je lange denktijd.
Spelen met drie tegels op hand. De abdij telt hiervoor mee. Speel je beurt, inclusief de bouwmeester en vul je hand weer aan tot drie tegels. Deze tegels kunnen zichtbaar zijn voor de andere spelers of verborgen. (Met dank aan DavidP en youtch.)
Wanneer er gespeeld wordt met een zak voor de tegels, de originele starttegel mag ook in de zak worden gestopt, en onspeelbare tegels kunnen weer terug in de zak worden gedaan i.p.v. aan de zijkant gelegd te worden. (dwitworth)
Bomen (struiken) op de wegen eindigen een weg niet—alleen huizen doen dit (wanneer de weg zich afsplitst). Hierdoor wordt het bouwen van wegen een stuk meer dynamisch. (Tobias bedankt.)
Wanneer een tegel de enige tegel is waarmee een bepaalde feature kan worden afgebouwd, andere spelers kunnen dan een bod doen om die tegel dan te "kopen" met punten, handelswaar, een abdij, enzovoorts. (Dank aan Deatheux.)
Als je een tegel aanlegt waarmee gat in het speelveld opvuld wordt, dus aan alle vier de zijdes ligt een tegel, krijg je een extra beurt. Dit helpt mensen te motiveren om het speelveld af te maken, zelfs als ze geen voordeel halen uit het aanleggen van die tegel. (Geldt niet voor de abdijtegel.) (Met dank aan Viberunner.)
Onafgebouwde projecten leveren aan het einde van het spel geen punten op. (Met dank aan metoth.)
Het randje van de tafel is het einde van het speelbord. Een speler mag dus geen tegel voorbij de rand van de tafel aanleggen of het speelveld verschuiven om een tegel te aan te kunnen leggen die voorbij de rand van de tafel zou zijn gekomen. (Met dan aan Metoth voor het voorstellen, verder toonde SkullOne aan dat dit al een officiële spelregel uit Jagers en Verzamelaars is).
Tafelranden RONDEN een feature AF, zoals een abdij dat doet. (Dank aan PreGy.)
Gebruik gekleurde dobbelstenen in plaats van meeples op het scoretableau. Start met de 6 bovenop. Wanneer de dobbelsteen een rondje heeft gemaakt draai je hem om naar 1 dit om aan te geven dat hij 1 rondje heeft gedaan. Dit laat in één keer zien welke speler in welk rondje zit en hoeveel punten die heeft. Met een scoretableau dat tot 100 punten gaat is het zelfs nog makkelijker om het aantal punten dat iemand heeft in één oogopslag te zien. (Met dank aan Carcking).
Het gebruik van de tafel
Er zijn een aantal vragen gesteld over de spelregels met betrekking tot de speelruimte zelf, inclusief wat er gebeurd als de rand bereikt wordt, wanneer een tafel wordt gebruikt om te spelen. De volgende uitspraken zijn gedaan door Georg Wild van HiG (5/2013):
- De rand van de tafel is het limiet van het spel, zoals in de spelregels staat, wanneer een tafel wordt gebruikt.
- De spelregels vertellen dat de starttegel in het midden van de tafel gelegd wordt. Als alle tegels verschoven worden om meer ruimte te maken voor andere tegels, dan ligt de starttegel niet meer in het midden. Dus in principe is het verschuiven van de tegels niet toegestaan. Daarnaast kunnen tijdens het verschuiven meeples omvallen of tegels per ongeluk verkeerd worden verschoven waardoor ze verkeerd kunnen komen te liggen.
- Een tweede tafel toevoegen is mogelijk, mits deze dezelfde hoogte heeft als de eerste tafel. Als de tafel uitgebreid wordt (met bv. een extra tafelblad), zorg er dan voor dat de tegels en de speelstukken die al op het speelveld staan niet verschuiven.
- Het spelen op de vloer: Technisch gezien staan de spelregels het niet toe om op de vloer te spelen, omdat de eerste tegel in het midden van een tafel gelegd moet worden. Op de vloer spelen is echter niet verboden, als het gebruik van een tafel niet haalbaar is. Wanneer de vloer wordt gebruikt, moeten de tegels zo gelegd worden dat deze voor alle spelers zichtbaar zijn. Tegels mogen niet onder een bank, een kast, etc. gelegd worden.
- Het is belangrijk dat alle spelers die meedoen het erover eens zijn hoe er gespeeld gaat worden:
- Tafel - standaard
- Tafel - met "verschuiven" van de tegels
- Tafel - met uitbreiden van de tafel
- Vloer
- Speel oprecht en eerlijk en speel niet opzettelijk oneerlijk tegenover andere spelers.
Tegelverdeling
C3 Editie
×1
×1
×1
In deze editie is één varkensstal door een koeienstal vervangen op de tegel die met * gemarkeerd is.
20-jarig Jubileum Editie
×1
×1
×1
De 20th Anniversary Edition bevat naast de glanzende UV-bedrukking nog enkele feestelijke details:
- De struikrovers langs de wegen zien er meestal een beetje anders uit, maar ze kunnen zich ook bij het feest voegen (misschien worden ze in de toekomst wat vredelievender...). In het geval dat je speelt met een uitbreiding die ze gebruikt, zullen ze tellen als gewone struikrovers, zoals gebruikelijk.
- Er zijn ook extra details op de tegels, zoals overal feestende mensen, en er zijn veel zogenaamde "Easter eggs" verborgen. Deze verwijzen naar andere Carcassonne of HiG spellen. Al deze details hebben geen invloed op de rest van het spel.
C2 Editie
×1
×1
×1
Voetnoten
Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.
- ↑
Ze hebben geen gevolgen voor de basisspelregels. Sommige worden wel weer gebruikt in bepaalde uitbreidingen zoals 
De Markten van Leipzig of 
De Tollenaars.
- ↑
Big Box 6 vermeldt de meeples voor een zesde speler, in de kleur roze, bij het basisspel en niet onder 
Uitbr. 1 - Kathedralen & Herbergen. Dit maakt de spelregels duidelijker.
- ↑
In spelregels van ZMG voor het basisspel staat "eerste speler" zonder uit te leggen hoe dat bepaald wordt. Bij de spelregels voor Big Box 6 is dat echter gelijkgetrokken met de spelregels van HiG waarin staat dat de jongste speler mag beginnen.
- ↑
Het is gebruikelijk om de startspeler willekeurig te kiezen. Meer hierover is te vinden in bij het onderdeel huisregels.
- ↑
De nieuw gelegde tegel moet bij aan alle zijden bij het aangrenzende terrein passen! Bij het aanleggen is het niet voldoenden om naar één passende zijde te kijken.
- ↑ 6.0 6.1
Als alternatief kan de speler, indien dat past, de abdijtegel (
Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen) aanleggen in plaats van een nieuwe tegel te trekken. (1/2013)
In verlengde hiervan mogen ook andere tegels uit de voorraad van de speler worden gekozen: een Duitse burcht (
Burchten in Duitsland) of een Halfling-tegel (
Halflingen).
- ↑
Als de tegels uit een zak worden getrokken en een tegel niet aangelegd kan worden, dan kan de tegel ook terug in de zak gestopt worden om later opnieuw getrokken te worden.
- ↑
Een dorp is een groep huisjes met rode daken rondom een kruispunt.
- ↑
In algemene zin klopt deze lijst maar beperkt zich niet tot deze elementen. Sommige uitbreidingen bevatten extra projecten die een weg af kunnen sluiten zoals groepen bomen en struiken, hutten, verschillende soorten religieuze gebouwen, burchten, enz.
- ↑
Merk op dat een wapen alleen effect heeft voor het stadsdeel waar het op staat, niet voor de hele tegel (als er meer dan één stadsdeel op een tegel staat).
- ↑
Kloosters bevinden zich altijd in het midden van een tegel, dus als je een klooster aanlegt, moet je de bestaande andere landschapselementen voortzetten. Kloosters zijn meestal omgeven door weiden, dus kloostertegels hebben normaal gesproken weide- en wegranden. In sommige uitbreidingen zijn er ook kloostertegels met stadsranden te vinden, en zelfs kloosters binnen steden.
- ↑
Kloosters kunnen vlak naast elkaar liggen horizontaal, verticaal of diagonaal. Het is niet nodig dat er 8 andere (niet-klooster) tegels omheen liggen. Een klooster staat in het midden van een weide en andere weiden kunnen eraan gelegd worden. In tegenstelling tot wegen, steden en weiden kun je een kloosters niet met elkaar verbinden.
- ↑
Als er twee meeples van dezelfde kleur op dezelfde weg, stad of weide staan, krijg je de punten niet dubbel. Het aantal meeples (of zoals in Uitbr. 1 - Kathedralen & Herbergen de grootte van de meeple) heeft geen effect op het aantal punten dat een speler krijgt voor een weg, stad, klooster of weide. Twee ridders verdubbelen niet het aantal punten. Het aantal meeples is alleen van belang om vast te stellen wie de meerderheid heeft.
- ↑
In de spelregels van ZMG staat het volgende, wat leidt tot bepaalde vragen hoe om te gaan met sommige uitbreidingen:
"Het spel eindigt onmiddellijk na de beurt van de speler die de laatste tegel heeft aangelegd."
- ↑ De spelregels voorzien niet in een oplossing voor een gelijkspel. Dat wil zeggen spelregels voor de situatie dat meerdere spelers hetzelfde aantal punten hebben.
- ↑
Merk op dat projecten als afgebouwd worden beschouwd zodra de tegel gelegd is, hoewel het zetten van een meeple en de puntentelling pas daarna plaatsvinden. Dit is belangrijk wanneer er gespeeld wordt met magische poorten (
Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw) of de vliegtuigen (
Mini #1 - De Vliegtuigen) wordt gespeeld.