De Markten van Leipzig
![]() |
Je leest nu de spelregels voor dit tegelontwerp. |
Hebben jouw tegels een ander ontwerp, kies dan een spel uit Spin-offs. | ![]() |

De mini-uitbreiding Markten van Leipzig bevat 4 dubbele tegels die de starttegel vervangen. Ze vertegenwoordigen verschillende districten van de stad Leipzig. Deze tegels geven je ook de mogelijkheid om meeples op wegen naar Leipzig te sturen teneinde bonuspunten te krijgen afhankelijk van het gekozen district.
In de middeleeuwen was de stad Leipzig (Latijn: Lipsia) het kruispunt van de handelswegen Via Regia en Via Imperii ontstonden er allerlei markten in deze regio. In het jaar 1507 werd Leipzig een marktstad, wat inhield dat alle handelaren die door de stad kwamen hun goederen op de markt te koop moesten aanbieden.
Algemene informatie en opmerkingen
Oorspronkelijk in 2017 in de 2e editie (kortweg C2) uitgegeven door Hans im Glück ter gelegenheid van de "model-hobby-spiel" 2017 beurs in Leipzig, samen met twee dubbele tegels voor Amazone: Amazone Bonus Rivier Tegels. In 2023 werd een versie in de 3e editie (kortweg C3).
Van deze uitbreiding bestaat geen versie voor de 1e editie (kortweg C1), wat enige beperkingen oplevert indien er met deze editie gespeeld wordt.
Deze uitbreiding werd eerst als een beperkte editie van totaal 600 exemplaren uitgegeven: de eerste 300 op de "modell hobby spiel" beurs in Leipzig van 29 september tot 1 oktober 2017, en de tweede 300 op Spiel'17 in Essen van 26 tot 29 oktober 2017. Deze beperkte editie was gesigneerd door Klaus-Jürgen Wrede en de CEO van het beurscentrum van Leipzig (Messe Leipzig) en bevatte 13 meeples.
De Leipzig Messe, waarvan het logo als markering dient voor deze uitbreiding, vindt zijn oorsprong in de Middeleeuwen.
Speelmateriaal
- 4 dubbele landtegels met de stad Leipzig, die als alternatief voor de starttegel gebruikt worden
- 13 extra meeples in verschillende kleuren (in sommige versies) [1]
Spelregels
Voorbereiding
Deze opzet vervangt de starttegel. Leg de landtegels zo neer dat de vier stadswijken aan elkaar liggen en samen de stad Leipzig (Latijn: Lipsia) vormen. Als je het goed wil doen, wijst de wegwijzer voor Francofortum naar het westen, die voor Stettinum naar het noorden, Vratislavia naar het oosten en Roma naar het zuiden. Voor het spel maakt het echter niet uit hoe je de tegels neerlegt. [2]
Geef, indien mogelijk, iedere speler extra meeples aangezien je die met deze uitbreiding snel tekort komt. Het geadviseerde aantal is afhankelijk van de editie:
- C3: 2 extra meeples
- C2: 1 extra meeple
Spelverloop
1. Plaatsen van een tegel
De spelregels blijven hetzelfde.
2. Het plaatsen van een meeple
De spelregels blijven hetzelfde.
3. Een project scoren en een meeple naar Leipzig sturen
Elk van de kwartieren van Leipzig heeft een weg die bij zijn poort begint. Alle wegen die met deze wegen verbonden zijn, bieden de mogelijkheid om één van je pionnen naar Leipzig te sturen. Dit geldt ook voor wegen die niet direct met Leipzig verbonden zijn, maar via één of meer kruispunten. [3] [4]
Als je een weg afbouwt die naar Leipzig leidt en je de meerderheid hebt mag je kiezen om:
- Punten te krijgen voor je weg
- of
Let op:
- Als je meer dan één meeple op de weg hebt, mag je één ervan naar Leipzig sturen. Voor de andere(n) kun je echter nog wel de punten voor de weg krijgen. [8]. Als je een meeple naar het wagenmakerskwartier stuurt, krijg je onmiddellijk de bonuspunten (zie hieronder). [9]
- Als meer dan één speler de meerderheid heeft, kan ieder voor zich beslissen of hij de meeple naar Leipzig wil sturen of dat hij de punten neemt.
- De lange wegen op de tegels worden verschillend afgehandeld, afhankelijk van de editie:
Je verplaatst de meeple naar één van de kwartieren van Leipzig (het hoeft niet het kwartier te zijn waar de weg eindigt) en de meeple blijft daar staan totdat het spel eindigt. Je mag maar één meeple per kwartier van Leipzig hebben. Meeples van meer dan één speler zijn toegestaan in elk kwartier - de meeples worden gewoon op elkaar gestapeld.
3. Puntentelling afhandelen met De Markten van Leipzig
Als je een meeple in een kwartier van Leipzig hebt staan, levert je dat op bepaalde telmomenten bonuspunten op - tijdens het spel, of aan het einde. [12]
Puntentellingen tijdens het spel
De bonuspunten voor deze drie puntentellingen gelden alleen voor afgebouwde wegen, steden en kloosters. Bij de eindtelling aan het einde van het spel krijg je voor deze projecten geen bonuspunten meer.
Eindtelling
Opmerking: De stad Leipzig telt bij het tellen van de weiden mee als afgebouwde stad.
Andere uitbreidingen
Dit gedeelte bevat aanvullende informatie over combinaties met andere Carcassonne-uitbreidingen.

- De jacht van de draak bij dubbelgrote tegels (
Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw)
- Torenbereik met dubbelgrote tegels (
Uitbr. 4 - De Toren)
- Zetten van een herenboerderij met dubbelgrote tegels (
Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen)
- Baan een vliegafstand van vliegtuigen met dubbelgrote tegels (
Mini #1 - De Vliegtuigen)
- Puntentelling van bijzondere kloosters (met een meeple ingezet als abt) met dubbelgrote tegels (
Kloosters in Duitsland,
Kloosters in Nederland & België,
Japanse Gebouwen)
- De pest met dubbelgrote tegels (
De Pest)
Daarnaast werden nog enkele aanvullende verhelderingen die betrekking hebben op Leipzig-tegels verstrekt. [21]
Vraag: Moet in C2 de weg op een Leipzig-tegel als 2 punten geteld worden in plaats van 1 omdat de weg zich over twee "vakken" uitstrekt? Volgens de spelregels wordt deze als één wegdeel geteld... Is dat nog steeds van toepassing? Of moet die geteld worden als twee "vakken"?
Antwoord: In C2 is deze spelregel van toepassing en dus krijg je maar 1 punt.
Voor elke andere telling in C2 en voor alle tellingen in C3, wordt hij als 2 tegels gezien (Duitse kloosters, draken enz.) (1/2021; bijgewerkt 11/2023)
Vraag: De draak bijvoorbeeld heeft dus effect voor de hele tegel (in dit geval met uitzondering van de binnenzijde van Leipzig), maar telt elk vak afzonderlijk voor de jacht.
Hetzelfde gebeurt bij het torenbereik.
Antwoord: Precies. (1/2021)
Hieronder volgen enkele opmerkingen over de implicaties voor deze verhelderingen
Basisspel - Wegen en steden

De Leipzig-tegels leveren echter wel in C2 een bijzonder geval op voor de wegen. Zoals aangegeven in de spelregels van deze uitbreiding voor C2 strekken de wegdelen die erop staan zich uit over twee vakken, maar tellen ze voor één wegdeel (één vak). In C3 worden de lange wegdelen echter als 2 tegels geteld.
Basisspel - Kloosters en abten

Opmerking: Dezelfde redenering dient toegepast te worden bij het terugnemen en tellen van een abt of het tellen van alle andere kloosterachtige gebouwen: abdijen, cultusplaatsen, Duitse kloosters / Japanse gebouwen / Nederlandse en Belgische kloosters met monniken, Darmstadt-kerken.
Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw - De fee en de jacht van de draak



Uitbr. 4 - De Toren - Meeples in Leipzig gevangennemen

Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen - Bonus voor het looierskwartier tijdens het spel
Mini #2 - Nieuwsberichten - Bonus voor het looierskwartier tijdens het spel
Tegelverdeling
Derde editie C3
Tweede editie C2
Voetnoten
Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.
- ↑
Deze uitbreiding werd oorspronkelijk als beperkte oplage van 600 exemplaren uitgegeven, de eerste 300 exemplaren op de "modell hobby spiel" beurs die van 29 september tot en met 1 oktober 2017 gehouden werd in Leipzig, de laatste 300 exemplaren op de beurs Spiel'17 die van 26 tot 29 oktober 2107 plaatsvond in Essen. Deze beperkte oplage is gesigneerd door Klaus-Jürgen Wrede en de CEO van de Beurs van Leipzig (Messe Leipzig) en bevat 13 meeples. Er is ook een algemene versie beschikbaar die alleen de vier tegels bevat.
- ↑
Deze voorgestelde opzet legt de tegels zo neer dat de geografische locatie van Leipzig ten opzichte van de andere genoemde steden klopt. De tegels kunnen in elke volgorde neergelegd worden, aangezien de plaatsing van de stadswijken geen beperkingen impliceert voor het spel. Het enige verschil is de locatie van de boerderijen in twee van de vier weiden die deze tegels als eerste opzet bepalen.
- ↑
De Engelse spelregels voor Ce en C3 zeggen "een dorp" maar het moet zijn "dorpen". De Duitse regels zijn preciezer - en hebben het nu over "één of meer kruispunten" (6/2021; bijgewerkt 8/2024).
- ↑
Dit betekent dat deze uitbreiding alleen dorpen in aanmerking neemt, die als kruispunt dienen waar 2, 3, of 4 wegen eindigen. Dezelfde projecten worden ook gebruikt in
De Tolbeambten voor de plaatsing van tolhuisjes.
Als gevolg hiervan zouden kruisingen met bomen en kleine huisjes, zoals die aanwezig zijn op sommige tegels inUitbr. 9 - Schapen en Heuvels.
De spelregels van C2 leken alleen rekening te houden met kruispunten met dorpen, maar de bewoording van de spelregels van C3 zijn bijgewerkt om rekening te houden alle soorten kruispunten, met uitzondering van hutten waar een weg eindigt zoals in C2.Vraag: Bij het basisspel van de tweede en derde editie van Carcassonne (C2/C3) heeft elk kruispunt altijd een dorp. Dat geldt niet voor de eerste editie (C1), waar op CRRR-tegels bomen bij een kruispunt staan in plaats van een dorp. Staat dit kruispunt je ook toe om een weg met Leipzig te verbinden?
Vraag: Kruispunten met dorpen en bomen zijn dus gelijkwaardig voor De Markten van Leipzig. Alle kruispunten (met een dorp of bomen) kunnen een weg met Leipzig verbinden. Is dat juist?
Antwoord: Wel, deze mini-uitbreiding werkt niet echt met het C1-ontwerp.
Maar als je die toch wilt combineren, zijn kruispunten met bomen en dorpen hetzelfde. De Duitse spelregels vanDe Tolbeambten zijn ook een beetje duidelijker, omdat er staat "een kruispunt is meestal een dorp". Het woord "meestal" ontbreekt in de oorpronkelijke Engelse vertaling. (8/2024)
- ↑
Een meeple naar Leipzig sturen wordt het afhandelen van puntentellingen voor de weg in plaats van punten te krijgen.
Vraag: Rood bouwt een weg af die naar Leipzig leidt met 2 rode meeples en 1 blauwe meeple. Rood besluit om één van zijn meeples naar Leipzig te sturen. Nadat hij zijn meeple naar Leipzig gestuurd heeft, wordt de meerderheid opnieuw bepaald en krijgen zowel rood als blauw (nu met elk 1 meeple) punten voor de weg. Is dat juist?
Antwoord: Nee, dat is niet juist. Blauw krijgt geen punten, omdat rood 2 meeples op de weg heeft.
Een meeple naar Leipzig sturen is het afhandelen van de puntentelling, alleen als je 2 meeplse hebt kun je "dubbel" punten krijgen.
Zie het zo: Rood heeft 2 meeples op de weg en blauw slechts 1. Dus blauw neemt zijn meeple terug, zonder punten te krijgen. Vervolgens handelt rood de puntentelling af door een meeple naar Leipzig te sturen, waarna rood nogmaals punten kan krijgen omdat er nog steeds een meeple op de weg staat. (8/2024)
Dit betekent dat andere bonussen en strafpunten die gepaard gaan met meeples die naar Leipzig gestuurd zijn zoals gebruikelijk toegewezen worden, aangezien er punten geteld worden voor die meeple, maar op een andere manier:- De wachttoren-bonus (zie
De Wachttorens)
- De fee-bonus van 3 punten (zie
Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw)
- De bonus voor de circusdirecteur (zie
Uitbr. 10 - Het Circus)
- De strafpunten voor spoken (zie
Uitbr. 11 - Spoken, Spookslotten & Kerkhoven)
Bovendien zijn andere bonussen die betrekking hebben op de puntentelling van de weg van toepasing zels alsde speler geen punten krijgt voor het project. Dat is het geval voor:
- De tolhuis bonus (zie
De Tolbeambten)
- Afhandeling van weddenschappen (zie
De Weddenschappen).
- De wachttoren-bonus (zie
- ↑
Als er meer dan één weg die met Leipzig verbonden is wordt afgebouwd en geteld, dan worden ze allebei apart afgehandeld. Spelers die daar de meerderheid hebben, kunnen per weg een meeple naar Leipzig sturen, ook als het dezelfde speler is. Als een speler meerdere meeples naar Leipzig stuurt, moet elke meeple naar een ander kwartier waar die speler nog geen meeple heeft.
Vraag: Als meerdere wegen die naar Leipzig leiden door het aanleggen van één tegel afgebouwd worden, kunnen spelers die op elk van die wegen de meerderheid hebben een meeple op elk ervan naar Leipzig sturen. Is dat juist?
Antwoord: Ja, dat is juist.
Elke puntentelling is apart en je kunt kiezen wat je wilt doen. (8/2024) - ↑
Meeples op een weg waarvan een meeple naar Leipzig gestuurd worden mgoen niet naar een badhuis gaan.
Opmerking: Een meeple naar Leipzig sturen heeft voorrang boven een meeple naar een badhuis sturen (zieDe Badhuizen) bij een 1-meeple puntentelling teneinde te voorkomen dat het Leipzig-mechaniek verbroken wordt.
- ↑
De meerderheid op een weg die met Leipzig verbonden is wordt initieel bepaald voordat wordt besloten een meeple naar Leipzig te sturen. Een meeple naar Leipzig sturen is het afhandelen van de puntentelling voor de weg. Met meerdere meeples op de weg, kun je wel een "tweede" puntentelling doen en punten krijgen voor de weg.
- ↑
De spelregels vermelden het geval dat er een meeple naar het wagenmakerskwartier wordt gestuurd expliciet, maar dit kan ook gebeuren met meeples die naar het munterskwartier of boekbinderskwartier gestuurd worden.
Merk op dat meeples tijdens het afhandelen de puntentelling (in stap 3b), naar Leipzig worden gestuurd. De Leipzig bonus is actief zodra een meeple in Leipzig staat. De volgorde van de puntentelling is dus van belang, aangezien projecten die geteld zijn voordat een meeple naar Leipzig is gestuurd geen profijt hebben van een bonus die later in diezelfde beurt geactiveerd wordt. Als er meerdere projecten zijn afgebouwd, bepaalt de speler die aan de beurt is de volgorde van het afhandelen van de puntentellingen.Vraag: Een eventuele Leipzig-bonus (wagenmakers-, boekbinders, of munterskwartier) kan in dezelfde beurt toegepast worden als dat de meeple naar het betreffende kwartier gestuurd is (de vermelding in de spelregels van de bonus voor het wagenmakerskwartier is geen uitzondering maar een voorbeeld). Is dat juist?
Antwoord: Ja, dat is juist.
Om de spelregels te parafraseren: "Als je meer dan één meeple op de weg hebt [...] dan kun je, echter, punten krijgen voor de weg [...] Als je een meeple naar het wagenmakerskwartier stuurt, krijg je de bonuspunten (zie onder) onmiddellijk."
In de spelregels staat niet uitdrukkelijk wat je als eerste telt, dus in principe mag de speler die de tegel aanlegt (de speler die aan de beurt is) kiezen wat er als eerste geteld wordt (weg, stad, of klooster). (8/2024) - ↑
In C3, telt elke helft van de Leipzig-tegels als een vierkante tegel bij het tellen van steden of kloosters. De uitzondering die bij C2 gegeven werd voor de wegen is opgeheven om de spelregels meer in lijn te brengen met andere mini-uitbreidingen voor C3 waaronder die, die niet-vierkante tegels bevatten.
- ↑
In C2, telt de lange weg die over de tegel loopt voor 1 tegel bij het tellen van de weg, hoewel de tegel bij het tellen van kloosters voor 2 vierkante vakken telt.
- ↑
In het algemeen geven de spelregels aan dat De Markten van Leipzig bonuspunten oplevert voor alle betrokken projecten, dus ze maken sowieso geen deel uit van de basistelling voor projecten.
- ↑
Het extra punt per tegel wordt als bonus toegepast nadat alle andere factoren op de basispuntentelling van het project zijn verwerkt. Dat wil zeggen dat de bonus wordt toegepast na herbergen (zie
Uitbr. 1 - Kathedralen en Herbergen), Duitse Kathedralen (zie
Duitse Kathedralen) en Tovenaar en Heks (zie
Mini #5 - Tovenaar en Heks.)
Ze worden dus samen met andere bonuspunten die invloed hebben op wegen zoals Kleine Gebouwen (zieKleine Gebouwen toegepast.)
- ↑
Hierop voortbordurend heeft deze bonus dus niet alleen invloed op kloosters, maar op alle kloosterachtige gebouwen die tijdens het spel geteld worden. Kloosterachtige gebouwen zijn: kloosters, abdijen (zie
Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen), cultusplaatsen (zie
Uitbr. 6 - Graaf, Koning en Consorten), Duitse kloosters (zie
Kloosters in Duitsland), Nederlandse & Belgische kloosters (zie
Kloosters in Nederland & België), Japanse gebouwen (zie
Japanse Gebouwen), en kerken van Darmstadt (zie
Darmstadt Promo). Duitse Kathedralen (see
Duitse Kathedralen), en tuinen (see
De Abt) tellen niet mee.
- ↑
Afgebouwde, onbezette kloosters veroorzaken geen bonus van het boekbinderskwartier.
Vraag: De bonus van het boekbinderskwartier geldt niet voor een onbezet klooster. Je krijgt de bonus alleen voor afgebouwde, bezette kloosters (ongeacht de speler). Is dat juist?
Antwoord: Ja. Als er geen meeple op het klooster staat, hoeven er geen puntentellingen voor afgehandeld te worden en ontvang je dus geen bonus van het boekbinderskwartier. (8/2024)
- ↑
Template:IcoNWorld
Afgebouwde, onbezette kloosters in het leengoed van een burcht veroorzaken geen bonus van het boekbinderskwartier, ook niet als de burcht wel punten krijgt voor het afgebouwde klooster.
Vraag: Een afgebouwd, onbezet klooster levert geen bonus van het boekbinderskwartier op hoewel een burcht (zie
Uitbr. 8 - Bruggen, Burchten & Bazaars ) wel punten krijgt voor het onbezette klooster. Alleen een puntentelling voor het klooster zelf telt (afgebouwd en bezet). Is dat juist?
Antwoord: Ja. In de spelregels van Uitbr. 8 voor de burcht, staat ook "afgebouwd" niet "geteld". (8/2024)
- ↑
Als een abt wordt teruggehaald en geteld voordat het klooster is afgebouwd, krijgen de spelers deze bonuspunten niet. Je krijgt deze bonuspunten uitsluitend als een bezet kloosterachtig gebouw geteld wordt nadat het door een speler is afgebouwd. Een burcht die punten krijgt voor een afgebouwd onbezet kloosterachtig gebouw krijgt deze bonus niet.
- ↑
Deze bonuspunten voor weiden zijn speciaal ontworpen voor C2. Er is geen officiële verheldering beschikbaar hoe je weiden moet tellen met tegels met illustraties uit C1.
- ↑
Bij het tellen van weiden uit C1, kun je bij de puntentelling rekening houden met de kleine boederijen die er soms op staan.
- ↑
Op grond van de bewoording valt af te leiden dat deze bonus alleen van toepassing is op de puntentelling van weiden. Herenboerderijen krijgen deze bonus dus niet als ze geteld worden, ongeacht of de eigenaar een meeple in het looierskwartier heeft.
- ↑
Deze verhelderingen zijn te vinden op Carcassonne Central:
http://www.carcassonnecentral.com/community/index.php?topic=5021.msg74245#msg74245
- ↑ 22.0 22.1
De spelregels over het looierskwartier zijn duidelijk wanneer er met het basisspel gespeeld wordt, waarbij weiden alleen aan het einde van het spel geteld worden. Deze beperking geldt voor uitbreidingen waarbij weiden tijdens het spel geteld kunnen worden zoals
Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen en
Mini #2 - Nieuwsberichten.
Vraag: In de spelregels van De Markten van Leipzig staat: "Looierskwartier: Voor elke puntentelling voor een weide aan het einde van het spel..."
a) Is het noemen van "aan het einde van het spel" slechts een opmerking om te benadrukken dat weiden normaal gesproken aan het einde van het spel geteld worden? In de spelregels voor boeren staat "...boeren worden tijdens het spel niet geteld..." maar we weten dat dit bij sommige uitbreidingen niet in steen gebeiteld is.
b) Is het noemen van "aan het einde van het spel" een expliciete beperking zodat eventuele weiden die tijdens het spel geteld worden (zoals als gevolg van herenboerderijen) geen bonus krijgen voor het looierskwartier?Antwoord: De spelregels zeggen hier "aan het einde van het spel", dus je moet dit aan het einde van het spel doen.
Deze beperking maakt de bonus voor het looierskwartier zwakker dan de andere bonussen, maar alle uitbreidingen zijn gebalanceerd ten opzichte van het basisspel.
Hetzelfde geldt voorDe Wonderen van de Mensheid, we proberen iedereen ongeveer even sterk te maken bij ongeveer 100 tegels. Maar als je met 400 tegels speelt kunnen de gevolgen volstrekt anders en sterker zijn. (8/2024)
De spelregels van De Markten van Leipzig en
De Wonderen van de Mensheid beschouwen "aan het einde van het spel" als een harde beperking, en dus krijgen weiden die tijdens het spel geteld worden geen bonus voor het looierskwartier of die van wonderen die aan het einde van het spel toegekend worden. Dat kan een zware beperking lijken als je grote spellen speelt (een Mega-Carcassonne), maar HiG kan geen spelregels maken voor elke mogelijkheid.
Merk op dat de uitgave van
De Wonderen van de Mensheid uitgesteld werd door kwesties rondom ongebalanceerde tellingen, dus deze beperkingen proberen het spel eerlijk te houden in scenario's die niet geanalyseerd konden worden toen deze uitbreidingen gemaakt werden.
- ↑ 23.0 23.1
De bonus voor het looierskwartier geldt ook voor vroege tellingen van weiden bij uitbreidingen zoals
Uitbr. 5 - Burgemeesters & Abdijen en
Mini #2 - Nieuwsberichten.