Difference between revisions of "The Princess and The Dragon (1st edition)/nl"

From Wikicarpedia
Jump to navigation Jump to search
(Updating to match new version of source page)
(Updating to match new version of source page)
 
(147 intermediate revisions by 6 users not shown)
Line 1: Line 1:
<languages />
<!--include here possible redirection -->{{UX
<onlyinclude>
|seotitle={{TextCarcassonne}} - {{TranslatedPageName}}
|sortingtitle=The Princess and The Dragon (1st edition)
|image={{filepath:Box_PrincessDragon1_C1_999.png|nowiki}}
|description={{#lst:{{FULLPAGENAME}}|description}}
}}
<div style="display:none;"><section begin="description" />
<!--Need to add a description - anyone can add :)-->
<section end="description" /></div>
<languages />{{ChooseDesign|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_17.jpg|otherimage=Princess_And_Dragon_C2_Tile_M.jpg|otherlink={{PrincessDragonLink|edition=C2|logo=noborder}}}}
{{Breadcrumbs
|link1={{CarcassonneLink}}
}}


{| style="float:right;text-align:center;"
{| style="float:right;text-align:center;"
|-   
|-   
| [[File:Box_PrincessDragon_C1_RGG.png|frameless|right|200px]]<br/>Rio Grange Games
| [[File:Box_PrincessDragon1_C1_999.png|frameless|right|200px]]<br/>1<sup>e</sup> editie 999 Games
| [[File:Box_PrincessDragon_C1_ZMG.png|frameless|right|200px]]<br/>Z-Man Games
| [[File:Box_PrincessDragon2_C1_999.png|frameless|right|200px]]<br/>2<sup>e</sup> editie 999 Games
|}
|}


== General info and comments ==
== General info and comments ==
<div class="mw-translate-fuzzy">
== Algemene informatie en opmerkingen ==
[[File:Symbol_PrincessDragon_C1C2.png|frame|72px|right|Expansion symbol]]
[[File:Symbol_PrincessDragon_C1C2.png|frame|72px|right|Expansion symbol]]
</div>


'''The Princess and The Dragon''' (P&D) was originally released by [[Hans im Glück| Hans im Glück]] in {{Year|2005}}. The tiles of the first German editions had no expansion symbol.
'''De prinses en de draak''' (P&D) werd oorspronkelijk in {{Year|2005}} uitgebracht door [[Hans im Glück/nl| Hans im Glück]]. De tegels van de eerste Duitse uitgaven hadden geen uitbreidingssymbool.


This is the third major expansion for [[Base game (1st edition)| Carcassonne ]] and introduces a few new aspects to the game. This expansion introduces you to the world of fantasy, the land of fairy tales and where knights fight big dragons.
<section begin="description" />
Dit is de derde grote uitbreiding voor [[Base game (1st edition)/nl| Carcassonne ]] en introduceert een paar nieuwe aspecten in het spel. Deze uitbreiding introduceert je in de wereld van fantasie, het land van sprookjes en waar ridders vechten tegen grote draken.
<section end="description" />


New features/things are:
Nieuwe functies/dingen zijn:
* The dragon
* De draak
* The fairy
* De fee
* The princess
* De prinses
* A magic portal
* Een magisch poort


== Contents ==
== Speelmateriaal ==


* '''30 new and tiles''', including 6 volcanos, 12 dragon tiles, 6 magic portals and 6 princess tiles
<div class="mw-translate-fuzzy">
* '''1 dragon'''
* '''30 nieuwe tegels''', Inclusief 6 vulkanen, 12 drakentegels, 6 magische poorten en 6 prinsessentegels.
* '''1 draak'''
: [[File:Figure_Dragon.png|x50px|frameless]]
: [[File:Figure_Dragon.png|x50px|frameless]]
</div>


* '''1 fairy'''
<div class="mw-translate-fuzzy">
* '''1 fee'''
: [[File:Figure_Fairy.png|x50px|frameless]]
: [[File:Figure_Fairy.png|x50px|frameless]]
</div>


== Nieuwe landtegels ==


The tiles of the first German editions had no expansion symbol.
De nieuwe landtegels worden op dezelfde manier aangelegd als die van het basisspel.
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_16.jpg|text='''Tunnel:''' Noch de weg, noch de weiden boven en onder op de tegel zijn onderbroken. <ref>
{{IconBook}}
Als je met '''[[The Tunnel (1st edition)/nl|De Tunnel]]''' speelt, kan dat gevolgen hebben voor de weg die op deze tegel staat (Zie [[#tunnel tile|Andere uitbreidingen]] voor meer informatie).</ref>}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_04.jpg|text='''Klooster in de stad:''' Als een speler hier een horige zet, moet die duidelijk ofwel in de stad ofwel op het klooster staan. Als de horige op het klooster wordt gezet, dan vindt de puntentelling voor het klooster plaats als die door acht landtegels omringd wordt, ook als de stad dan nog niet is afgebouwd. De horige kan ook als monnik worden gezet als er al een ridder in de eraan verbonden stad staat. Het omgekeerde is ook het geval.}}


== Rules ==
== Spelregels ==


=== Preparation ===  
=== Voorbereiding ===  


The 30 tiles should be mixed with the rest of the tiles.
De 30 tegels worden door de andere tegels heen gemixt.


The fairy and the dragon should be placed at the side of the table, and will be brought into play once the game is under way.
De fee en de draak moeten aan de zijkant van de tafel worden geplaatst, en worden in het spel gebracht zodra het spel bezig is.


=== Placing a tile ===
=== Landtegel leggen ===


The new land tiles are placed in the usual way. All the new tiles contain a symbol (a volcano, a dragon, a princess or a magic portal) which can have an effect on the next stage, '''Deploy a Follower'''. Full details of these tiles are described below.
De nieuwe landtegels worden op de gebruikelijke manier aangelegd. Alle nieuwe tegels bevatten een symbool (een vulkaan, een draak, een prinses of een magische poort) dat een effect kan hebben op de volgende fase, '''Een horige zetten'''. Alle details van deze tegels worden hieronder beschreven.


Other new tiles:
=== Het zetten van een horige ===


<table>
Horigen mogen volgens de gebruikelijke spelregels op reguliere projecten op tegels gezet worden en, volgens onderstaande specifieke spelregels op de tegelprojecten die in deze uitbreiding geïntroduceerd worden.
<tr>
<td>[[File:Princess_And_Dragon_C1_Tile_16.jpg|frame|none|Tile with tunnel]]</td>
<td>'''Tunnel:''' The road is not broken, and neither are the farms on the bottom and the top.<ref>
{{IconBook}}
If using '''[[The Tunnel (1st edition)|The Tunnel]]''', the road shown on this tile may be affected (See [[#tunnel tile|Other Expansions]] for more details).</ref></td>
</tr>
<tr>
<td>[[File:Princess_And_Dragon_C1_Tile_04.jpg|frame|none|Cloister in the city]]</td>
<td>'''Cloister in the city:''' When a player deploys a follower here, it must be clearly placed either in the city or on the cloister. If the follower is deployed to the cloister, then the cloister is scored when it is surrounded by eight land tiles, even when the city is not completed. The follower can also be deployed as a monk if there is already a knight in the connected city. The reverse is also true.</td>
</tr>
</table>


=== Deploying a follower ===
<span id="rules_fairy"></span>


Followers can be placed on regular tile features as per the normal rules, with specific rules for the tile features introduced in this expansion detailed below.
==== De fee ====
 
==== The fairy ====


<div class="mw-translate-fuzzy">
{| class="wikitable" style="float:right;"  
{| class="wikitable" style="float:right;"  
|- style="height:5px;"
|- style="height:5px;"
Line 80: Line 94:
| style="width:1px; border-left:0px; border-top:0px; padding:0;"|
| style="width:1px; border-left:0px; border-top:0px; padding:0;"|
|}
|}
</div>


The fairy begins the game at the edge of the playing field.
De fee begint het spel aan de rand van het speelveld.


When a player '''does not deploy''' a follower <ref>
Als een speler '''geen''' horige '''zet''' <ref>
{{IconWorld}}  
{{IconWorld}}
The [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] edition of the [[Variants#Big Box|Big Box]] states only that “whenever a player places no follower on his turn, he may, instead, place the fairy.” However, it still seems reasonable to conclude that fairy placement is an alternative to placing a pig, builder, tower piece, or other figure, even if they are not explicitly mentioned.
De [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] uitvoering van de [[Variants/nl#Big Box|Big Box]] stelt slechts dat “telkens als een speler tijdens zijn beurt geen horige zet, hij in plaats daarvan de fee mag zetten”. Het lijkt echter nog steeds redelijk om aan te nemen dat het zetten van de fee een alternatief is voor het zetten van een varken, bouwmeester, torendeel, of ander speelstuk, ook al worden die niet expliciet genoemd.
</ref> on his or her turn, the player may now decide to move the neutral fairy '''next to'''
</ref> tijdens zijn of haar beurt, mag de speler besluiten het neutrale speelstuk fee '''naast'''
<ref>  
<ref>  
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
The bolded text (“next to”) represents the current [[Hans_im_Glück|'''HiG''']] rules, and the fairy rules have been reiterated in further clarifications. However, the [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']]  and [[Z-Man Games|'''ZMG''']] rules instead state that the fairy is simply placed '''on the tile''' that has one of the player’s followers. This lack of specificity in the [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] and [[Z-Man Games|'''ZMG''']] rules would be an important consideration in the 2nd and 3rd effects of the fairy discussed below. (updated 5/2013)
De vette aanduiding (“naast”) geeft de huidige spelregels van [[Hans_im_Glück/nl|'''HiG''']] weer, en de spelregels voor de fee zijn bij verdere verhelderingen herhaald. De spelregels van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']]  en [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] stellen echter dan de fee gewoonweg '''op de tegel''' wordt gezet waar de speler een horige heeft staan. Dit gebruik aan nauwkeurigheid in de spelregels van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] en [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] is van belang voor de toepassing van het 2<sup>e</sup> en 3<sup>e</sup> effect van de fee zoals hieronder beschreven. (updated 5/2013)
</ref> one of his or her followers. <ref>  
</ref> één van zijn of haar horigen. <ref>  
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
It seems that a player with no followers on the board cannot move the fairy, even if he or she did not deploy a figure that turn, as there is not a legal tile to which the fairy can be moved.
Het lijkt erop dat een speler die geen horigen op het speelveld heeft staan de fee niet mag verplaatsen, zelfs niet als hij of zij in die beurt geen speelstuk heeft gezet aangezien er geen geldige tegel is waar de fee naartoe verplaatst zou kunnen worden.
</ref> If the fairy is already on a tile, it may be moved to another.
</ref> Als de fee al op een tegel staat, mag ze naar een andere tegel verplaatst worden.


The fairy has '''three effects''':
De fee heeft '''drie effecten''':


* '''Protection from the Dragon''': The dragon cannot enter a tile with the fairy on it. Thus, any figure on this tile is protected from the dragon.
* '''Bescherming tegen de draak''': De draak mag niet op de tegel met de fee komen. Elk speelstuk op deze tegel is dus beschermd tegen de draak.
* '''1 Point at the beginning of a turn''': At the start of a player’s turn, if the fairy is '''next to''' one of the player’s followers, he or she scores 1 point immediately. <ref>
* '''1 punt aan het begin van een beurt''': Als de fee aan het begin van de beurt van een speler '''naast''' een horige van die speler staat, krijgt hij of zij onmiddellijk 1 punt. <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
In the [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] and [[Z-Man Games|'''ZMG''']] versions of the rules, a follower '''on the same tile''' as the fairy will generate the 1-point bonus (again, because in these rules the fairy is not specifically placed beside a single follower). Thus, by these rules, it would be conceivable that multiple players could benefit from fairy placement if there were multiple followers on (different features of) the same tile. (updated 5/2013)
In de versies van de spelregels van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] en [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']], levert een horige '''op dezelfde tegel''' als de fee het bonuspunt op (nogmaals, omdat in deze spelregels de fee niet naast een specifieke horige wordt gezet). Volgens deze spelregels is het dus denkbaar dat meerdere spelers voordeel kunnen hebben van de plaatsing van de fee als er op dezelfde tegel meerdere horigen (op verschillende projecten) staan. (bijgewerkt 5/2013)
</ref> If a player uses his builder to generate a double turn, this bonus is still only scored once. <ref>
</ref> Als een speler zijn bouwmeester gebruikt om een dubbele beurt te krijgen, wordt deze bonus slechts éénmaal toegekend. <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
This sentence stems from an FAQ and is now included in the [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] [[Variants#Big Box 3|Big Box 3]] rules.
Deze zin komt uit een VVV en is tegenwoordig opgenomen in de spelregels van [[Variants/nl#Big Box 3|Big Box 3]] van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']].
</ref>
</ref>
* '''3 Points at scoring''': If the fairy is standing '''next to''' a follower in a feature (city, road, cloister, or farm) that is being scored, the owner of that follower receives 3 points, independent of how much (if anything) the player otherwise receives from the scoring. <ref>
* '''3 punten bij een puntentelling''': Als de fee '''naast''' een horige staat op een project (stad, weg, klooster, of weide) waarvoor een puntentelling plaatsvindt, dan krijgt de eigenaar van die horige 3 punten, ongeacht hoeveel punten de speler (eventueel) voor de rest voor die puntentelling krijgt. <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
The [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] version of the rules states that the follower simply must stand '''on the tile''' with the fairy to be eligible for the 3 point bonus, again because specificity in fairy placement is not required.
De [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] versie van de spelregels stelt dat de horige alleen maar '''op dezelfde tegel''' moet staan als de fee om voor de bonus van 3 punten in aanmerking te komen, nogmaals omdat niet geëist wordt dat de fee naast een specifieke horige wordt gezet.
Interestingly, the [[Z-Man Games|'''ZMG''']] version emphasizes that the fairy and follower must “stand together” to receive the points, even though placement of the fairy in the [[Z-Man Games|'''ZMG''']] version is only to the tile  generally. (updated 5/2013)
Interessant genoeg benadrukt de versie van [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] dat de fee en de horige “bij elkaar moeten staan” om de punten te krijgen, hoewel de fee in de versie van [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] slechts in het algemeen op de tegel wordt gezet. (bijgewerkt 5/2013)
</ref>
</ref>
:Note that the scoring of the 3 bonus points is independent of the normal points scored for the completed feature. Thus, a follower in that feature and on the fairy tile will score 3 points even if that player does not have the majority for the purposes of scoring the feature. The follower is then returned to the player, while the fairy remains where it is.
:Merk op dat het krijgen van de 3 bonuspunten los staat van de normale punten die je voor het afgebouwde project krijgt. De speler krijgt de 3 punten dus ook als hij geen meerderheid op het project heeft. De speler neemt de horige terug in voorraad, de fee blijf gewoon staan.
:If a player completes a city and does not deploy a follower, he or she '''can''' move the fairy to a follower in the city and earn the three bonus points. The deployment of a follower —and so the movement of the fairy— occurs before any scoring.
:Als een speler de stad afbouwt en geen horige zet, '''mag''' hij of zij de fee naar een horige in de stad verplaatsen en de drie bonuspunten verdienen. Het zetten van een horige - en daarmee ook het verplaatsen van de fee - vindt plaats vóór de puntentelling.
 
<span id="rules_volcano"></span>


==== The volcano ====
==== De vulkaan ====


[[File:Feature_Volcano_C1.png|frame|right|A volcano]]
[[File:Feature_Volcano_C1.png|frame|right|Een vulkaan]]


A player who draws and places a volcano tile must immediately move the dragon to this tile from its current location - this may be at the side of the table, or on an already placed tile. The player may '''not''' deploy a follower (or any other figure, except the dragon) <ref>
De speler die een vulkaantegel trekt en aanlegt moet onmiddellijk de draak vanaf zijn huidige locatie - dat kan aan de rand van het speelveld of op een andere tegel zijn - naar deze tegel verplaatsen. De speler mag '''geen''' horige (of enig ander speelstuk, behalve de draak) <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
The clarification regarding all figures is a change in [[Variants#Big Box 2|Big Box 2]] and [[Variants#Big Box 3|Big Box 3]]. Previously, builders and pigs could also be deployed when a volcano tile was placed.
De verheldering aangaande alle speelstukken is een wijziging uit [[Variants/nl#Big Box 2|Big Box 2]] en [[Variants/nl#Big Box 3|Big Box 3]]. Eerder mocht je wel een bouwmeester of varken zetten als er een vulkaantegel wordt aangelegd.
</ref> to the tile, but may —according to the usual rules— move the fairy. <ref>
</ref> op de tegel zetten, maar mag - volgens de gebruikelijke spelregels - wel de fee verplaatsen. <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
This is a notable change in the rules, especially in respect of a previously available FAQ which clearly stated that the fairy could only be moved when the player relinquished the deployment of a follower —and since no follower could be deployed when a volcano tile is placed, the fairy could not be moved either. That ruling has obviously been overturned, since the rules now state that the fairy may be moved when a volcano tile is placed. Indeed, the rules now say that a player may move the fairy whenever he or she does not place a follower. Thus, the player no longer has to "choose" not to deploy a follower— in any case when a follower is not or cannot be deployed, the fairy may be moved. This is in fact consistent with another FAQ, which stated that the fairy may still be moved if the player has run out of followers.
Dit is een opmerkelijke verandering van de spelregels, met name in vergelijking met een eerdere VVV waarin duidelijk werd gesteld dat de fee alleen mag worden verplaatst als de speler van het zetten van een horige afziet - en aangezien er geen horige kan worden gezet als er een vulkaantegel wordt aangelegd, ook de fee niet mocht worden verplaatst. Die uitspraak is duidelijk verworpen aangezien er nu in de spelregels staat dat de fee verplaatst mag worden als er een vulkaantegel wordt aangelegd. Sterker nog, in de spelregels staat nu dat een speler de fee altijd mag verplaatsen als hij of zij geen horige zet. De speler hoeft er dus niet langer voor te "kiezen" om geen horige te zetten - in alle gevallen dat er geen horige wordt gezet of kan worden gezet, mag de fee verplaatst worden. Dit is overigens consistent met een andere VVV waarin staat dat de fee nog steeds verplaatst mag worden ook als de speler geen horigen meer heeft.
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
When playing with other expansions, you will be able to perform other actions not related with meeple placement as well. So you may not deploy meeples or some special figures (pig, builder, shepherd) to the volcano tile but you may carry out other actions:
Bij het spelen met andere uitbreidingen, mag je bovendien andere acties uitvoeren die ook geen verband houden met het zetten van horigen. Je mag dus geen horigen of bijzondere speelstukken (varken, bouwmeester, herder) op de vulkaantegel zetten, maar je mag wel andere acties uitvoeren:
* Fairy action (Exp. 3 - [[The Princess and The Dragon (1st edition)|The Princess and the Dragon]]): move the fairy (as indicated in the rules).
* Fee-actie (Uitbr. 3 - [[The Princess and The Dragon (1st edition)/nl|De Draak, de Fee en de Jonkvrouw]]): de fee verplaatsen (zoals aangegeven in de spelregels).
* Tower actions (Exp. 4 - '''[[The Tower (1st edition)|The Tower]]'''): deploy a tower floor, place a follower on top of a tower.
* Toren-acties (Uitbr. 4 - '''[[The Tower (1st edition)/nl|De Toren]]'''): een torendeel bouwen, een horige bovenop een toren zetten.
* Barn actions (Exp. 5 - '''[[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]'''): place your barn on one of the corners of the volcano tile.
* Herenboerderij-acties (Uitbr. 5 - '''[[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]'''): je herenboerderij op één van de hogeken van de vulkaantegel zetten.
* Shepherd actions (Exp. 9 - '''[[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]'''): expand the flock, herd the flock into the stable.
* Herder-acties (Uitbr. 9 - '''[[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]'''): de kudde uitbreiden, de kudde naar de stal drijven.
* Acrobat actions (Exp. 10 - '''[[Under the Big Top|Under the Big Top]]'''): deploy an acrobat, score an acrobat pyramid.  
* Artiesten-acties (Uitbr. 10 - '''[[Under the Big Top/nl|Het Circus]]'''): een artiest zetten, punten tellen voor een artiestenpiramide.  
* Wheel of Fortune actions ('''[[The Wheel of Fortune (1st edition)|The Wheel of Fortune]]'''): place a follower on the Wheel of Fortune.
* Rad van Fortuin-acties ('''[[The Wheel of Fortune (1st edition)/nl|Het Rad van Fortuin]]'''): een horige op het Rad van Fortuin zetten.
* Abbot actions ('''[[The Abbot|The Abbot]]'''): remove your abbot and score its points.
* Abt-acties ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]'''): je abt terugnemen en er punten voor tellen.
* Ferry actions (Mini #3 - '''[[The Ferries (1st edition)|The Ferries]]'''): move ferries on roads extended by the volcano tile.
* Veerboot-acties (Mini #3 - '''[[The Ferries (1st edition)/nl|De Veerboten]]'''): veerboten op wegen die door het aanleggen van de vulkaantegel verlengd zijn verplaatsen.
* Little building actions ('''[[Little Buildings (1st edition)|Little Buildings]]'''): place a little building on the tile just played.
* Kleine gebouwen-acties ('''[[Little Buildings (1st edition)/nl|Kleine gebouwen]]'''): een klein gebouw op de zojuist aangelegde tegel leggen.
* Russian promos actions ('''[[Russian Promos (1st edition)|Russian Promos]]'''): retrieve 1 follower trapped by Vodyanoy or Solovei Razboynik, move thieves to the Solovei Razboynik tile.
* Russische promo's-acties ('''[[Russian Promos (1st edition)/nl|Russische Promo's]]'''): 1 horige terughalen die gevangen genomen is door Vodyanoy of Solovei Razboynik, dieven naar de Solovei Razboynik-tegel verplaatsen.
* Follower protection actions ('''[[The Peasant Revolts|The Peasant Revolts]]'''): protect 1 follower already placed from peasant revolts.
* Beschermen van horigen-acties ('''[[The Peasant Revolts/nl|De Boerenopstanden]]'''): een reeds op het speelveld staande horige tegen boerenopstanden beschermen.
</ref> At no point may followers occupy the same tile as the dragon.
</ref> Op geen enkel moment mogen horigen een tegel delen met de draak.
 
[[File:Princess_And_Dragon_C1_Dragon_Enters.png|frame|none|De draak is op de vulkaantegel gezet]]


[[File:Princess_And_Dragon_C1_Dragon_Enters.png|frame|none|The dragon is placed on the volcano tile]]
<span id="rules_dragon"></span>


==== The dragon ====
==== De draak ====


[[File:Feature_Dragon_C1.png|frame|right|The dragon symbol]]
[[File:Feature_Dragon_C1.png|frame|right|Draaksymbool]]


A player who places a dragon tile may deploy a follower or move the fairy
Een speler die een draaktegel trekt mag zoals gebruikelijk daar een horige op zetten of de fee verplaatsen. <ref>
as usual. <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
This is a clarification, in accordance with the FAQ. The original rules made no mention of the fairy. The dragon tile may be placed, no follower deployed, and the fairy moved to protect a follower, before the dragon actually moves.
Dit is een verheldering, in lijn met de VVV. De oorspronkelijke spelregels reppen niet over de fee. Het is toegestaan om de draaktegel aan te leggen, geen horige te zetten en de fee te verplaatsen om een horige te beschermen, alvorens de draak op jacht gaat.
</ref> Then (before scoring) the game is interrupted <ref>
</ref> Nu wordt het spel (vóór de puntentelling) onderbroken <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
The [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] edition contradicts the sequence described in the [[Hans_im_Glück|'''HiG''']] edition and the FAQ: "If placement of the tile completes a feature, it is scored as normal. Then, the game is briefly interrupted while the Dragon moves." So, according to the [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] edition of the [[Variants#Big Box|Big Box]], dragon movement occurs after scoring; according to [[Hans_im_Glück|'''HiG''']] it occurs before scoring. The [[Z-Man Games|'''ZMG''']] edition follows the [[Hans_im_Glück|'''HiG''']] rule and specifically adds that the interruption is "before scoring." (5/2013)<br />
De uitvoering van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] weerspreekt de volgorde die in de uitvoering van [[Hans_im_Glück/nl|'''HiG''']] en de VVV staat: "Als door het aanleggen van de tegel een project wordt afgebouwd, worden hiervoor zoals gebruikelijk punten geteld. Daarna wordt het spel kort onderbreken voor het verplaatsen van de draak." Volgens de uitvoering van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] van de [[Variants/nl#Big Box|Big Box]], gaat de draak dus pas ná de puntentelling op jacht; volgens [[Hans_im_Glück/nl|'''HiG''']] gebeurt dat vóór de puntentelling. De uitvoering van [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] volgt de spelregel van [[Hans_im_Glück/nl|'''HiG''']] en voegt nog specifiek toe dat de onderbreking "vóór de puntentelling" platsvindt. (5/2013)<br />
This discrepancy is present in the text of this section for all the [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] Big Boxes containing '''The Princess and The Dragon''' ('''[[Variants#Big Box|Big Box 1-3]]'''). However the '''Turn sequence''' table at the end of the manual shows the dragon movement before scoring, the same as the [[Hans_im_Glück|'''HiG''']] edition. Thus, it seems a persistent editing error in the manuals. (1/2019)
Deze afwijking is aanwezig in de tekst van dit gedeelte bij alle Big Boxen van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] die '''De Draak, de Fee en de Jonkvrouw''' bevatten ('''[[Variants/nl#Big Box|Big Box 1-3]]'''). De tabel met de '''Beurtvolgorde''' aan het einde van de spelregels geeft de verplaatsing van de draak echter wél vóór de puntentellling, net als bij de uitvoering van [[Hans_im_Glück/nl|'''HiG''']]. Het lijkt dus een persistente redactiefout in de spelregels te zijn. (1/2019)
</ref> '''—the dragon is on the move!'''
</ref> '''— de draak gaat op jacht!!'''


Beginning with the player whose turn it is, each player must move the dragon '''exactly one tile horizontally or vertically'''. The dragon '''always moves six tiles''', irrespective of the number of players, except in the case of a dead end. It may not move onto a tile twice, and the tile occupied by the fairy is also off limits. The dragon is '''not''' allowed to move back to the tile from which it started.
Te beginnen met de speler die aan de beurt is, moet iedere speler de draak '''precies één tegel horizontaal of vertikaal''' verplaatsen. De draak '''wordt altijd zes keer verplaatst''', ongeacht het aantal spelers, behalve in geval van een doodlopende weg. De draak mag dezelfde tegel geen twee keer aandoen, en de tegel met de fee is ook verboden gebied. De draag mag '''niet''' terug naar de tegel vanwaar hij vertrok.


Whenever the dragon enters a tile occupied by any player’s figure or neutral figure, they are all returned to the relevant player or to the side of the board as described below.
Telkens als de draak op een tegel komt waar een speelstuk van een speler of een neutraal speelstuk staat, gaan die terug naar de betreffende speler of naar de rand van het speelveld zoals hieronder beschreven.


<br />
<br />
Line 163: Line 181:
<br />
<br />


'''2015 FAQ: Meal plan for Dragons''' <ref>
'''2015 VVV: Het menu van de draak''' <ref>
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
The Dragon Meal Plan FAQ document by [[Hans im Glück|HiG]] is not currently available at its original location:
Het menu van de draak VVV document door [[Hans im Glück/nl|HiG]] is momenteel niet meer beschikbaar op de oorspronkelijke locatie:


: <nowiki>http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf</nowiki>
: <nowiki>http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf</nowiki>


However, an archived version can be found here:
Een gearchiveerde versie is echter hier te vinden:


: [https://web.archive.org/web/20151121062431/http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf https://web.archive.org/web/20151121062431/http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf]
: [https://web.archive.org/web/20151121062431/http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf https://web.archive.org/web/20151121062431/http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf]
</ref>
</ref>


The dragon eats followers. So far so good. But with all the special characters from expansions, it is sometimes difficult to understand what else is on the menu of the dragon. The rules were often at odds with common sense. Therefore, we, along with Klaus Jürgen Wrede, have decided to make the diet as intuitive as possible.
De draak vreet horigen. Tot zover niks aan de hand. Maar met alle bijzondere speelstukken van uitbreidingen kan het soms een uitdaging zijn om te begrijpen wat er verder nog op het menu van de draak staat. De spelregels stonden nogal eens op gespannen voet met je gezonde verstand. Daarom hebben we, samen met Klaus Jürgen Wrede, besloten om het dieet zo intuïtief mogelijk te maken.


The new motto is: The dragon eats everything of flesh and blood. However, the dragon still fears the fairy. Followers in a castle or the City of Carcassonne are also protected.
Het nieuwe motto is: De draak vreet alles van vlees en bloed. De draak is echter nog steeds bang voor de fee. Verder zijn horigen op een burcht of in de Stad Carcassonne beschermd.


* '''Dragon meal plan (dragon can eat):''' follower, follower on a tower, big follower, wagon (has a tasty crew), mayor, phantom, abbot, shepherd, sheep token, builder, pig, mage, witch.<ref>
* '''Menu van de draak (de draak vreet):''' horige, horige op een toren, hoofdman, transportwagen (heeft een smakelijke bemanning), burgemeester, fantoom, abt, herder, schaapsfiches, bouwmeester, varken, tovenaar, heks.<ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
In rules prior to March 2015, neutral figures, including the mage, the  witch, and the teacher could not be eaten by the dragon. (3/2015, updated 1/2019)
In de spelregels van vóór maart 2015 konden neutrale speelstukken, waaronder de tovenaar, de heks en de leraar, niet door de draak opgevreten worden. (3/2015, bijgewerkt 1/2019)
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
The dragon '''is allowed''' on the school tiles but '''cannot''' eat the neutral teacher figure, as it is placed on the school, a feature spanning across two tiles. (4/2015)
De draak '''mag''' zich op de schooltegels begeven, maar mag het neutrale speelstuk leraar '''niet opvreten''', aangezien die op de school staat, een project dat over twee tegels verspreid is. (4/2015)
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
The Gingerbread Man (when playing the iOS version) '''can''' also be eaten by the dragon. (12/2014)
De peperkoekman '''mag''' (bij het spele van de iOS-versie) ook door de draak opgevreten worden. (12/2014)
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
Ringmasters '''can''' also be eaten by the dragon. (1/2019)
Circusdirecteuren '''mogen''' ook door de draak opgevreten worden. (1/2019)
</ref>
</ref>


* '''Dragon diet plan (dragon cannot eat):''' barn, <ref>
* '''Menu van de draak (wat de draak niet kan opvreten):''' herenboerderij, <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
The barn '''cannot''' be eaten by the dragon, as is clarified in [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]. Remember, the barn stands at the intersection of 4 tiles, while the dragon only affects figures discretely on a single tile.
De herenboerderij '''mag niet''' door de draak opgevreten worden zoals verhelderd in [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]. Bedenk hierbij dat de herenboerderij op de kruising van 4 tegels staat terwijl de draak alleen speelstukken die zich op een specifieke tegel bevinden raakt.
</ref> tower piece, fairy, bridge, castle, ferry, gold, tunnel token, plague token, little building token, catapult token, landscape tile. <ref>
</ref> torendeel, fee, brug, burcht, veerboot, goudstaaf, tunnelfiche, pestfiche, klein gebouw-fiche, katapult-fiche, landtegel. <ref>
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
This means that the dragon does not affect any printed elements on a tile, since it cannot eat the tile itself. So inns, cathedrals, printed sheep or any other feature on a tile would be undisturbed by the presence of the dragon. Therefore, all scorings would be conducted as usual even if any of these elements is on a tile with the dragon.  
Dit betekent dat de draak geen effect heeft op op tegels afgedrukte elementen, aangezien hij niet de tegel zelf kan opvreten. Herbergen, kathedralen, gedrukte schapen of enige ander project op een tegel wordt dus niet door de aanwezigheid van de draak verstoord. Alle puntentellingen vinden dus zoals gebruikelijk plaats, ook als één van deze elementen zich op een tegel met de draak bevindt.
</ref>
</ref>


* '''Protection from dragons (figures in the following locations are safe from the dragon):''' land tile with fairy, inside the City of Carcassonne, <ref>
* '''Bescherming tegen de draak (speelstukken op de volgende plaatsen zijn veilig voor de draak):''' landtegel met de fee, binnen de stad Carcassonne, <ref>
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
The dragon should not enter the city of Leipzig either ('''[[The Markets of Leipzig|The Markets of Leipzig]]'''), due to its similarity to the City of Carcassonne (see '''[[Count, King and Robber (1st edition)|Count, King and Robber]]''') but this is not officially confirmed. (1/2019)  
De draak hoort, gezien de overeenkomsten met de stad Carcassonne, ook de stad Leipzig ('''[[The Markets of Leipzig/nl|De Markten van Leipzig]]''') niet te mogen betreden (zie '''[[Count, King and Robber (1st edition)/nl|Graaf, Koning en Consorten]]''') maar dit is nooit officieel bevestigd. (1/2019)  
</ref> in a castle,<ref>
</ref> in een burcht,<ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
Followers in castles ([[Bridges, Castles and Bazaars (1st edition)|Bridges, Castles and Bazaars]]) are safe from the dragon because they are not on a single tile. This clarification was first added to the [[Variants#Big Box 3|Big Box 3]] version of the rules. (modified 12/2013)
Horigen in burchten ([[Bridges, Castles and Bazaars (1st edition)/nl|Bruggen, Burchten en Bazaars]]) zijn veilig voor de draak omdat ze zich niet op een specifieke tegel bevinden. Deze verheldering werd voor het eerst toegevoegd aan de versie van de spelregels van [[Variants/nl#Big Box 3|Big Box 3]]. (bijgewerkt 12/2013)
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
German castles ([[Castles in Germany (1st edition)|Castles in Germany]]) do not protect followers within, or on any feature on the tile. (10/2015)
Duitse burchten ([[Castles in Germany (1st edition)/nl|Burchten in Duitsland]]) geven geen bescherming aan horigen die daar of op enig ander project op die tegel staan. (10/2015)
</ref> inside the Wheel of Fortune, inside the school.  
</ref> binnen het Rad van Fortuin, binnen de school.  


<br />
<br />
Line 215: Line 233:
<br />
<br />


When the dragon has finished moving, play continues as usual.
Als de draak klaar is met zijn jacht, gaat het spel zoals gebruikelijk verder.


'''Dead ends:''' If the dragon moves to a tile from which it cannot continue to move according to the rules above, then its movement phase is ended prematurely.
'''Doodlopende weg:''' Als de draak naar een tegel wordt verplaatst vanwaar hij volgens bovenstaande spelregels niet meer verder kan, eindigt de jacht voortijdig.


'''Note:''' Until a volcano tile has been placed, the dragon remains on the edge of the playing
'''Opmerking:''' Totdat er een vulkaantegel is aangelegd, blijft de draak naast het speelveld staan en wordt niet verplaatst. Wordt er een draaktegel getrokken, dan wordt die terzijde gelegd en trekt de speler een andere tegel. Zodra de draak in het spel is gekomen schud je eventueel terzijde gelegde draaktegels door de voorraad tegels en gaat het spel verder.
field, and is not moved. If a dragon tile is drawn, it is placed to one side and the player may draw another tile. As soon as the dragon is in play, any dragon tiles which have been laid to one side are mixed into the supply and the game continues as before.


[[File:Princess_And_Dragon_C1_Example_Dragon_Movement.png|frame|none|An example with four players:<br />
[[File:Princess_And_Dragon_C1_Example_Dragon_Movement.png|frame|none|Een voorbeeld met vier spelers:<br />
* Player '''A''' moves the dragon up.<br />
* Speler '''A''' verplaatst de draak naar boven.<br />
* Player '''B''' moves the dragon left.<br />
* Speler '''B''' verplaatst de draak naar link.<br />
* Player '''C''' moves the dragon down.<br />
* Speler '''C''' verplaatst de draak naar beneden.<br />
* Player '''D''' moves the dragon left—it cannot move right.<br />
* Speler '''D''' verplaatst de draak naar links — naar rechts mag niet.<br />
* Then it is player '''A'''’s turn again, and the dragon moves up a tile.<br />
* Dan is speler '''A''' weer aan de beurt, die de draak een tegel naar boven verplaatst.<br />
* Then player '''B''' moves the dragon up once more, and the movement of the dragon is over.<br />
* Vervolgens verplaatst speler '''B''' de draak nog een tegel naar boven en daarmee is de verplaatsing van de draak klaar.<br />
* The {{ColorBlue|BLUE}} and {{ColorRed|RED}} followers are returned to the supplies of their owners.
* De horigen van {{ColorBlue|blauw}} en {{ColorRed|rood}} gaan naar de voorraad hun eigenaren terug.
]]
]]


{{FAQ|3=600px|When a city, cloister, or road is completed by placing a dragon tile, is it scored before the movement of the dragon?|The dragon is moved before scoring and may possibly clear the city, cloister or road in question before any scoring takes place. [As noted in a previous footnote, this is true in [[Hans_im_Glück|'''HiG''']] and [[Z-Man Games|'''ZMG''']] rules, but scoring occurs first in [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] rules ed.]}}
{{FAQ|width=600px|title=
Als een stad, klooster of weg door het aanleggen van een draaktegel afgebouwd wordt, wordt daar dan punten voor geteld voordat de draak op jacht gaat?
|text=
De draak gaat vóór de puntentelling op jacht en ruimt mogelijk de stad, het klooster of de weg voordat er een puntentelling plaatsvindt. [Zoals in een eerdere voetnoot opgemerkt, geldt dit voor de spelregels van [[Hans_im_Glück/nl|'''HiG''']] en [[Z-Man Games|'''ZMG''']], maar in de spelregels van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] vindt eerst een puntentelling plaats red.]
}}


==== The magic portal ====
<span id="rules_magic_portal"></span>


[[File:Feature_MagicPortal_C1.png|frame|right|A magic portal]]
==== Magische poort ====


If a player places a magic portal tile, on this turn he or she may deploy a follower to '''that tile or to a tile already in play'''.  
[[File:Feature_MagicPortal_C1.png|frame|right|Een magische poort]]
The portal is never really considered completed, as it is simply a doorway. (2/2013)


The usual rules must be followed
Als een speler een tegel met een magische poort aanlegt, mag hij deze beurt een horige op '''die tegel of op een reeds aangelegde tegel''' zetten.
—for example, the follower may not be
De poort wordt nooit afgebouwd beschouwd omdat die alleen maar een doorgang is. (2/2013)
deployed to an already occupied or completed feature.<ref>
 
Hierbij moeten de gebruikelijke spelregels worden gevolgd - het is bijvoorbeeld niet toegestaan om de horige op een reeds bezet of afgebouwd project te zetten.<ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
The original rules stated that a follower could not be deployed to a feature which had not yet been scored — leaving the possibility that a follower could use a magic portal to reach a feature which had been completed, but not scored. This was corrected in an FAQ, and now in these rules. The magic portal may not be used to reach a completed feature, whether it was scored or not.
In de oorspronkelijke spelregels stond dat een horige niet op een project dat nog niet geteld was mocht worden gezet - waarmee de mogelijkheid opengelaten werd dat je een horige door een magische poort te gebruiken op een project zou kunnen zetten dat wel was afgebouwd, maar waarvoor geen punten waren geteld. In een latere VVV, en nu in deze spelregels, is dat gecorrigeerd. De magische poort mag niet worden gebruikt om een reeds afgebouwd project te bezetten, of daar nu punten voor geteld zijn of niet.
</ref> Note that if placement of the portal tile causes completion of a feature, such as a cloister, you '''cannot''' deploy a follower to that feature using the magic portal, as it is considered completed before the move wood phase. (7/2014) <ref>
</ref> Merk op dat als het aanleggen van de tegel met de magische poort ervoor zorgt dat een project, zoals een klooster, afgebouwd is, je '''geen''' horige meer op dat project mag zetten door gebruik te maken van de magische poort, aangezien die afgebouwd geacht wordt te zijn voordat de fase hout verplaatsen plaatsvindt. (7/2014) <ref>
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
This means that a follower using the magic portal can only be placed on an unoccupied incomplete feature on any tile of the playing area. Therefore, the destination feature has to be claimable. As a consequence, the follower cannot land on another magic portal.
Dit betekent dat een horige die de magische poort gebruikt alleen op een onbezet, onafgebouwd project op een willekeurige tegel op het speelveld kan worden gezet. De bestemming moet dus bezetbaar zijn. Dientengevolge kan de horige dus niet op een andere magische poort landen.
</ref>
</ref>


[[File:Princess_And_Dragon_C1_Example_Magic_Portal.png|frame|none|{{ColorRed|RED}} places the tile with the magic portal on the left and puts his follower on the tile with the previously unoccupied city on the right.]]
[[File:Princess_And_Dragon_C1_Example_Magic_Portal.png|frame|none|{{ColorRed|Rood}} legt de tegel met de magische poort links aan en zet zijn horige op de tegel met de tot nu toe onbezette stad rechts.]]
 
{{FAQ|width=600px|title=
Mag je na het aanleggen van een tegel met een magische poort een horige op een gesloten weide (dat wil zeggen, een weide die volledig door wegen, steden, enz. omsloten wordt) zetten?
|text=
Aangezien weiden nooit afgebouwd worden, mag je andere spelmechanismes gebruiken om een horige op een weide te zetten (magische poorten, graancirkels, enz.). (1/2021)}}


{{FAQ|3=600px|
<span id="rules_princess"></span>
If you place a magic portal tile, could you use it to send a follower as a farmer to a closed farm (that is, a farm completely surrounded by roads, cities, etc.)?|
Since farms are never completed, you can use other mechanics to place a follower in a farm (magic portals, crop circles...). (1/2021)}}


==== The princess ====
==== Jonkvrouw ====


[[File:Feature_Princess_C1.png|frame|right|The princess]]
[[File:Feature_Princess_C1.png|frame|right|De jonkvrouw]]


If a player draws a tile with a princess, it may be placed according to the usual rules. If the player uses the tile to extend a city which is already occupied by one or more knights, the player '''may'''<ref>
Trekt een speler een tegel met een jonkvrouw, dan wordt die volgens de gebruikelijke spelregels aangelegd. Als de speler de tegel gebruikt om een stad waarop al één of meer ridders staan uit te breiden, '''mag'''<ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
This is a change to the original rules, which stated that the princess '''must''' remove a knight, unless there was no knight in the city at all. The change, first seen in [[Variants#Big Box 2|Big Box 2]], brings the procedure in line with that of the tower: both '''may''' remove a follower if the player wishes. The [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] and [[Z-Man Games|'''ZMG''']] editions of the rules maintain the rule that princesses '''must''' remove a follower. (updated 12/2013)
Dit is een wijziging ten opzichte van de oorspronkelijke spelregels waarin stond dat de jonkvrouw een ridder '''moet''' verwijderen, tenzij er in die stad geen ridder aanwezig was. Deze wijziging, die voor het eerst gezien werd in [[Variants/nl#Big Box 2|Big Box 2]], brengt de gang van zaken meer in lijn met die voor de toren: beide '''mogen''' een horige verwijderen indien de speler dat wil. De spelregels bij de uitgaven van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] en [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] houden de spelregel aan dat de jonkvrouw een horige '''moet''' verwijderen. (bijgewerkt 12/2013)
</ref>
</ref> de speler '''één''' ridder<ref>
remove '''one''' knight<ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
Any follower in a city is a knight. This includes normal followers, big followers, mayors, and wagons. (01/2015)
Elke horige in een stad is een ridder. Dat geldt voor normale horigen, hoofdmannen, burgemeesters, en transportwagens. (01/2015)
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
A clarification indicating that either a big or normal follower could be removed is specifically included in the [[Variants#Big Box|Big Box 1-3]] rules. This constitutes a slight rule change from the original rules – according to an early FAQ, the big follower could only be removed from a city when there were no other knights. A big follower can now be removed from the city just like any other. (updated 01/2015)
Een verheldering dat ofwel een hoofdman of een normale horige verwijderd kan worden is specifiek opgenomen in de spelregels van [[Variants/nl#Big Box|Big Box 1-3]]. Dit is - volgens een vroege VVV - een kleine afwijking van de oorspronkelijke spelregels waarin de hoofdman alleen uit de stad verwijderd mocht worden als er geen andere ridders stonden. Nu mag de hoofdman net als elke andere horige uit de stad verwijderd worden. (bijgewerkt 01/2015)
</ref> <ref>
</ref> <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
Specific comments that the mayor and wagon can be removed by the princess are found in Big Box 2 and 3, but not in the rules from the stand-alone expansion. (updated 01/2015)
Specifieke opmerkingen dat de burgemeester en transportwagen door de jonkvrouw verwijderd mogen worden zijn te vinden in Big Box 2 en 3, maar niet in de spelregels van de uitbreiding zelf. (bijgewerkt 01/2015)
</ref> (including his own) <ref>
</ref> (ook zijn eigen) <ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
This clarification in parentheses was first added to the 2010 version of the rules. (12/2013)
Deze verheldering tussen haakjes werd voor het eerst toegevoegd aan de versie van de spelregels uit 2010. (12/2013)
</ref> from the city and return it to its owner. If the player does not remove a follower, he may deploy a follower as normal.<ref>
</ref> uit de stad verwijderen en aan de eigenaar teruggeven. Als de speler geen horige verwijdert, mag hij zoals gebruikelijk een horige zetten.<ref>
{{IconArrow}}
{{IconArrow}}
This sentence was added when the requirement of removing a knight became an option. It replaced the sentence: “If [the player] places the tile so that it adds to an empty city, or only starts a new city, he may place a follower (or other figure) in the normal way.” The [[Rio_Grande_Games|'''RGG''']] and [[Z-Man Games|'''ZMG''']] editions keep various wordings of the old sentence. (12/2013)
Deze zin werd toegevoegd toen het verwijderen van de ridder optioneel werd. Dit ter vervanging van de zin: “Als de speler de tegel zo aanlegt dat die een lege stad uitbreidt, of een nieuwe start begint, mag hij op de gebruikelijke wijze een horige (of ander speelstuk) zetten.” In de uitgaven van [[Rio_Grande_Games/nl|'''RGG''']] en [[Z-Man Games/nl|'''ZMG''']] worden diverse bewoordingen van de oude zin aangehouden. (12/2013)
</ref>
</ref>


* If there are knights of several players in the city, the player placing the tile may freely choose which knight is to be removed.
* Staan er ridders van meerdere spelers in de stad, dan mag de speler die aan de beurt is zelf kiezen welke ridder er verwijderd wordt.
* If a knight is removed from the city, the player may not deploy or move '''any''' other figure (see '''[[#princess interactions|below for more details]]'''.)
* Als er een ridder uit de stad verwijderd wordt, mag de speler '''geen enkel''' ander speelstuk zetten of verplaatsen (zie '''[[#princess interactions|onder voor meer informatie]]'''.)


[[File:Princess_And_Dragon_C1_Example_Princess.png|frame|none| {{ColorRed|RED}} places the tile with the princess
[[File:Princess_And_Dragon_C1_Example_Princess.png|frame|none| {{ColorRed|Rood}} legt de tegel met de jonkvrouw aan en verwijdert de ridder van {{ColorBlue|blauw}}. {{ColorRed|Rood}} mag nu zelf geen horige of ander speelstuk zetten.]]
and removes the {{ColorBlue|BLUE}} knight. {{ColorRed|RED}} now may not place any follower or other figure.]]


=== Scoring ===
=== Puntentelling ===


When you complete one or more areas (e.g. a monastery, a road etc.) by placing a Princess and Dragon tile, you score them according to the normal rules.
Als je één of meer projecten (bijv. een klooster, een weg, enz.) door het aanleggen van een tegel van De Draak, de Fee en de Jonkvrouw afbouwt, dan worden die volgens de gebruikelijke spelregels geteld.


==== Final scoring ====
==== Eindtelling ====


There is no additional scoring at the end of the game with the Princess and Dragon tiles.
Er is geen extra puntentelling aan het einde van een spel met de tegels uit De Draak, de Fee en de Jonkvrouw.


=== Additional clarifications ===
=== Aanvullende verduidelijkingen ===


* The fairy does not provide any protection from the princess tile.
* De fee biedt geen bescherming tegen de jonkvrouwtegel.
<div style="margin-left: 22px;">
{{Clarification|nesting=1|width=700px|title=
{{Clarification|width=700px|header=Question: If the fairy is next to a knight (a follower placed in a city), does it provide any protection against the princess tile? |body='''Answer:''' The fairy offers no protection from the princess tile.}}
Question: Als de fee naast een ridder staat (een horige die in een stad staat), biedt deze dan enige bescherming tegen de jonkvrouwtegel?  
</div>
|text='''Antwoord:''' De fee biedt geen bescherming tegen de jonkvrouwtegel.
}}


* A follower removed by a princess tile will not be entitled to score any points for the city it occupied or the fairy bonus.
* Een horige die door een jonkvrouwtegel verwijderd wordt levert geen punten op voor de stad die hij bezette of voor de fee-bonus.
<div style="margin-left: 22px;">
{{Clarification|nesting=1|width=700px|title=
{{Clarification|width=700px|header=Question: If a princess tile completes a city with one follower previously placed in it with the fairy, does the player receive the 3-point fairy bonus for the completed city? |body='''Answer:''' No, you would need a follower in the city to score it, or to get the fairy scoring bonus.}}
Vraag: Als met een jonkvrouwtegel een stad wordt afgebouwd waar ooit een horige in stond met de fee, krijgt de speler dan de fee-bonus van 3 punten voor de afgebouwde stad?  
</div>
|text=
'''Antwoord:''' Nee, je moet een horige in de stad hebben om er punten of de fee-bonus voor te krijgen.
}}


* The fairy may be moved if a player does not remove a follower with a princess tile and no follower is placed on it.  
* De fee mag verplaatst worden als een speler geen horige met de jonkvrouwtegel verwijdert en er geen horige op zet.  
<div style="margin-left: 22px;">
{{Clarification|nesting=1|width=700px|title=Vraag: Als de speler een jonkvrouwtegel aanlegt en besluit geen horige op de tegel te zetten, mag hij dan de fee bij één van zijn horigen zetten? Of ontneemt het verwijderen van een horige van een tegenspeler je het recht om de fee te verplaatsen?  
{{Clarification|width=700px|header=Question: If the player placing the princess tile doesn't decide to place follower on the tile, is this player allowed to move the fairy next to one of their follower? Or does removing an opponent's follower with the princess tile constitute an action that nullifies their ability to move the fairy? |body='''Answer:''' When placing a princess tile, the fairy can be moved if no knight is removed and no follower is placed on the tile.}}
|text=
</div>
'''Antwoord:''' Als je een jonkvrouwtegel aanlegt, mag de fee alleen verplaatst worden als er geen ridder wordt verwijderd en ook geen horige op de tegel wordt gezet.
}}


* The fairy may be moved when placing a volcano tile but it is not mandatory.  
* De fee mag verplaatst worden bij het aanleggen van een vulkaantegel, maar het is niet verplicht.  
<div style="margin-left: 22px;">
{{Clarification|nesting=1|width=700px|title=
{{Clarification|width=700px|header=Question: When placing a volcano, can the fairy be moved even if no follower placement is allowed by definition? Does that de-facto mean the fairy now must be moved by the current player if not already protecting one of their followers? |body='''Answer:''' When placing a volcano tile, the fairy is allowed to move but it is an optional action.}}
Vraag: Mag bij het aanleggen van een vulkaan de fee verplaatst worden, ook als er per definitie geen horige gezet mag worden? Komt dat er nu in feite op neer dat de speler die aan de beurt is fee moet verplaatsen als die niet al één van zijn horigen beschermt?  
</div>
|text=
'''Antwoord:''' Bij het aanleggen van een vulkaantegel mag de fee verplaatst worden, maar dit is een optionele actie.
}}


=== Other Expansions ===
=== Andere uitbreidingen ===


This section contains additional information about the interactions with other Carcassonne expansions.
Dit gedeelte bevat aanvullende informatie over combinaties met andere Carcassone-uitbreidingen.


==== The fairy ====
<span id="fairy"></span>
==== De fee ====


* The fairy may only be assigned to followers:
* De fee mag alleen bij horigen worden gezet:
** Normal follower ('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Gewone horige ('''[[Base game (1st edition)/nl|Basisspel]]''')
** Big follower ('''Exp. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)|Inns and Cathedrals]]''')
** Hoofdman ('''Uitbr. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)/nl|Kathedralen en Herbergen]]''')
** Mayor ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Burgemeester ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Wagon ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Transportwagen ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Ringmaster ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')
** Circusdirecteur ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')
** Abbot ('''[[The Abbot|The Abbot]]''')
** Bewakingshorige ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''')
** Phantom ('''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]''')
** Abt ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]''')
** Fantoom ('''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]''')


* The fairy may not be assigned to special figures:
* De fee mag niet bij bijzondere speelstukken worden gezet:
** Pig ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Varken ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Builder ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Bouwmeester ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Barn ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Herenboerderij ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Shepherd ('''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]''')
** Herder ('''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep/nl|Schapen en Heuvels]]''')


* If a player moves the fairy, the player also may not place any of following figures (12/2013, updated 1/2019):
* Als een speler de fee verplaat, mag deze speler niet ook één van de volgende speelstukken zetten (12/2013, bijgewerkt 1/2019, bijgewerkt 5/2023):
** Normal follower, the standard option ('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Gewone horige, de standaardoptie ('''[[Base game (1st edition)/nl|Basisspel]]''')
** Big follower ('''Exp. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)|Inns and Cathedrals]]''')
** Hoofdman ('''Uitbr. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)/nl|Kathedralen en Herbergen]]''')
** Pig ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Varken ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Builder ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Bouwmeester ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Mayor ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Burgemeester ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Barn ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Herenboerderij ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Wagon ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Transportwagen ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Shepherd ('''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]''')
** Herder ('''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]''')
** Ringmaster ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')
** Circusdirecteur ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')
** Abbot ('''[[The Abbot|The Abbot]]''')
** Bewakingshorige ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''')
** Abt ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]''')


* If a player moves the fairy, the player also may place the following figure:
* Als een speler de fee verplaatst, mag hij ook het volgende speelstuk nog zetten:
** Phantom ('''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]''') - according to additional clarifications. (12/2014)
** Fantoom ('''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]''') - volgens de aanvullende verhelderingen. (12/2014)


* '''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]:'''  
* '''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]:'''  
** If a player scored the fairy's 1 point bonus at the beginning of their turn, they may not score it again at the beginning of a double turn via the builder. (12/2013)
** Als een speler het bonuspunt voor de fee aan het begin van zijn beurt gekregen heeft, krijgt hij die niet nog een keer aan het begin van de dubbele beurt als gevolg van de bouwmeester. (12/2013)
** Because builders and pigs are not followers, it is not possible to move the fairy next to either of them, as the fairy can only stand next to a follower.
** Omdat bouwmeesters en varkens geen horigen zijn, is het niet mogelijk om de fee naast één van hen te zetten aangezien de fee alleen naast een horige mag staan.


* '''Exp. 4 - [[The Tower (1st edition)|The tower]]:'''  
* '''Uitbr. 4 - [[The Tower (1st edition)/nl|De Toren]]:'''  
** The fairy can be moved to a tile where the only follower on the tile is on a tower.
** De fee mag verplaatst worden naar een tegel waar de enige horige die bovenop een toren is.
** The fairy does not protect a follower from capture by a tower. (12/2013)
** De fee beschermt een horige niet tegen gevangenname door een toren. (12/2013)


* '''Exp. 6 - [[Count, King and Robber (1st edition)|Count, King and Robber]]:''' If the fairy is next to a follower on the losing feature when resolving a challenge, it does not provide the bonus 3 points to that follower, as the feature is incomplete.
* '''Uitbr. 6 - [[Count, King and Robber (1st edition)/nl|Graaf, Koning en Consorten]]:''' Als de fee bij een horige staat die een uitdaging verliest, krijgt die horige niet alsnog de 3 bonuspunten, aangezien het project niet afgebouwd is.
<div style="margin-left: 22px;">
{{FAQ|nesting=1|width=600px|title=
{{FAQ|3=600px|If the fairy is on the same tile as the losing heretic or monk in a challenge, does the player still score the bonus 3 points?| When a challenge is resolved (that is, when someone has won), both followers are returned to the player, so no one stands next to the fairy. [At the point that a challenge is resolved and one participant “scores” zero, the building that participant is in will be incomplete. Therefore, strictly speaking, that participant does not actually take part in “scoring”—say, in the way that a player without the majority in a city does—and so does not score the bonus points—ed.]}}
Als de fee op dezelfde tegel staat als de ketter of monnik die een uitdaging verliest, krijgt de speler dan toch de 3 bonuspunten?
</div>
|text=
Als een uitdaging wordt afgehandeld (dat wil zeggen, als er iemand gewonnen heeft), gaan beide horigen terug naar hun eigenaars dus staat er geen bij de fee. [Op het moment dat een uitdaging afgehandeld wordt en één partij nul punten “krijgt”, is het project waarop die partij staat onafgebouwd. Strikt genomen heeft die partij geen deel aan de “puntentelling” zoals een speler die geen meerderheid in een stad heeft, en dus krijgt hij geen bonuspunten.]
}}


* '''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]:'''  
* '''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]:'''  
** You may assign the fairy to an acrobat, in which case it counts for all acrobats in the pyramid (regardless of color). If the fairy is still there at the beginning of your turn, you score 1 point for each of your followers in the pyramid  - This case relaxes the restriction that only one follower can receive points from the fairy.
** Je mag de fee bij een artiest zetten, in dat geval geldt ze voor alle artiesten in de piramide (ongeacht de kleur). Als de fee er aan het begin van jouw beurt nog staat, krijg je 1 punt voor elk van je horigen in de piramide – Dit geval is een uitzondering op de beperkgin dat slechts één horige punten kan krijgen voor de fee.
** The 3-point fairy scoring bonus is not applicable to acrobats in a pyramid. <ref>
** De fee-bonux van 3 punten is niet van toepassing op artiesten in een piramide. <ref>
{{IconWorld}}
{{IconWorld}}
This restriction is not included explicitly in the rules (only the 1-point fairy bonus is mentioned) but it comes from the interpretation of the rules:  
Deze beperking staat niet expliciet in de spelregels (alleen de fee-bonus van 1 punt wordt genoemd) maar volgt uit de interpretatie van de spelregels:
* During the game, acrobats are scored in the "Move Wood" phase and players receive the 3-point fairy bonus when scoring completed features in the scoring phase. Since both actions take place in different phases, acrobats cannot receive this fairy bonus during the game. <br />
* De puntentelling van artiesten vindt tijdens het spel plaats in de fase “hout verplaatsen” en spelers krijgen de fee-bonus van 3 punten bij een puntentelling voor een afgebouwd project in de fase “puntentelling afhandelen”. Aangezien beide acties in verschillende fases plaatsvinden, krijgen artiesten tijdens het spel geen fee-bonus. <br />
* After the game, acrobats should not get the 3-point scoring bonus when scored for the sake of consistency. An acrobat pyramid is not a tile-based feature but a follower-based scoring, so no feature is scored either at the end of the game in this case and no fairy bonus should be applied. (4/2020; updated 7/2020)
* Uit oogpunt van consistentie krijgen artiesten ook na het spel geen bonus van 3 punten. De puntentelling van een artiestenpiramide is niet gebaseerd op tegels, maar op horigen, er vindt aan het einde van het spel dus geen puntentelling van plaats en in dat geval wordt er dus ook geen fee-bonus toegepast. (4/2020; bijgewerkt 7/2020)
</ref>
</ref>


* '''[[The Abbot|The Abbot]]''': The 3-point fairy scoring bonus is not applicable to an abbot when removed.
* '''[[The Abbot/nl|De Abt]]''': De fee-bonus van 3 punten is niet van toepassing op een abt die voortijdig wordt teruggehaald.


* '''[[The Flier (1st edition)|The Flier (Flying Machines)]]:''' Only '''one''' follower can be "next to" (or connected to) the fairy. Thus, only one follower will receive points from the fairy. Even if another follower is placed in the same feature on the same tile (as with the Flying Machines), this would not be considered "next to" the fairy. Landing a follower on an acrobat pyramid would be the exception to this rule.
* '''[[The Flier/nl|De Vliegtuigen]]:''' Slechts '''één''' horige kan "naast" de fee staan (of ermee verbonden zijn). Als gevolg hiervan kan maar één horige punten krijgen van de fee, zelfs als er een andere horige op hetzelfde project en op dezelfde tegel gezet wordt (zoals bij de Vliegtuigen), dit geldt niet als "naast" de fee staan. Het landen van een meeple op een artiestenveld is een uitzondering op deze regel.


* '''[[Crop Circles (1st edition)|Crop Circles]]:''' Only '''one''' follower can be "next to" (or connected to) the fairy. Thus, only one follower will receive points from the fairy. Even if another follower is placed in the same feature on the same tile (as with the Crop Circles), this would not be considered "next to" the fairy.
* '''[[Crop Circles/nl|Graancirkels]]:''' Slechts '''één''' horige kan "naast" de fee staan (of ermee verbonden zijn). Derhalve kan maar één horige punten van de fee krijgen, zelfs als er op hetzelfde project en op dezelfde tegel een extra horige gezet wordt (zoals bij Graancirkels), dit geldt niet als "naast" de fee staan.


* '''[[The Festival (1st edition)|The Festival]]:''' If a Festival is used to remove a follower, the fairy cannot be moved, as an action was still taken in the '''Move Wood''' or '''Deploy a Figure''' phase. (5/2014)
* '''[[The Festival/nl|Het Feest]]:''' Als een Feest gebruikt wordt om een speelstuk weg te halen, mag de fee niet meer verplaatst worden aangezien er dan in de fase '''hout verplaatsen''' of '''een horige zetten''' al een actie heeft plaatsgevonden. (5/2014)


==== The volcano ====
<span id="volcano"></span>
==== De vulkaan ====


* When a tile with a volcano is placed, the player '''may''' deploy:
* Als er een tegel met een vulkaan wordt aangelegd, '''mag''' de speler een van de volgende speelstukken zetten:
** A tower piece ('''Exp. 4 - [[The Tower (1st edition)|The Tower]]''')
** Torendeel ('''Uitbr. 4 - [[The Tower (1st edition)/nl|De Toren]]''')
** Barn, since that is not fully on the tile ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Herenboerderij, aangezien die niet volledig op de tegel staat ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijn]]''')
** A bridge, as necessary ('''Exp. 8 - [[Bridges, Castles and Bazaars (1st edition)|A bridge]]''')
** Een brug, indien nodig ('''Uitbr. 8 - [[Bridges, Castles and Bazaars (1st edition)/nl|Bruggen, Burchten en Bazaars]]''')
** An acrobat on an adjacent acrobat space or pyramid ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')  
** Een artiest op een naastgelegen artiestenveld of piramide ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')  
** A follower to the ('''[[The Wheel of Fortune (1st edition)|The Wheel of Fortune]]''')
** Een horige op het ('''[[The Wheel of Fortune (1st edition)/nl|Het Rad van Fortuin]]''')
** Little Buildings, since they are not figures ('''[[Little Buildings (1st edition)|Little Buildings]]''')
** Kleine gebouwen, aangezien het geen speelstukken zijn ('''[[Little Buildings (1st edition)/nl|Kleine Gebouwen]]''')
** The fairy (or move, it)
** De Fee (of die verplaatsen)


* When a tile with a volcano is placed, the player may '''not''' deploy the following figures '''to the tile''':
* Als er een tegel met een vulkaan wordt aangelegd, mag de speler de volgende speelstukken '''niet op de tegel''' zetten:
** Normal follower ('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Gewone horige ('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Large follower ('''Exp. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)|Inns and Cathedrals]]''')
** Hoofdman ('''Uitbr. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)/nl|Kathedralen en Herbergen]]''')
** Pig ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Varken ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Builder ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Bouwmeester ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Mayor ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Burgemeester ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Wagon ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Transportwagen ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Shepherd ('''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]''')
** Herder ('''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]''')
** Ringmaster ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')
** Circusdirecteur ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')
** Abbot ('''[[The Abbot|The Abbot]]''')
** Bewakingshorige ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''')
** Phantom ('''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]''')
** Abt ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]''')
** Fantoom ('''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]''')


==== The dragon ====
<span id="dragon"></span>
==== De draak ====


* The dragon eats '''all''' followers on a tile:
* De draak vreet '''alle''' horigen op een tegel:
** Normal follower ('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Gewonen horige ('''[[Base game (1st edition)/nl|Basisspel]]''')
** Large follower ('''Exp. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)|Inns and Cathedrals]]''')
** Hoofdman ('''Uitbr. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)/nl|Kathedralen en Herbergen]]''')
** Pig ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Varken ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Builder ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Bouwmeester ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Follower on a tower ('''Exp. 4 - [[The Tower (1st edition)|The Tower]]''')
** Horige op een toren ('''Uitbr. 4 - [[The Tower (1st edition)/nl|De Toren]]''')
** Mayor ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Burgemeester ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Barn ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Herenboerderij ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Wagon ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Transportwagen ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Shepherd, and the sheep next to it ('''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]''')
** Herder en de bijbehorende schapen ('''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]''')
** Ringmaster ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')
** Circusdirecteur ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')
** Abbot ('''[[The Abbot|The Abbot]]''')
** Bewakingshorige ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''')
** Phantom ('''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]''') -as per the additional clarifications (3/2015)  
** Abt ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]''')
** Fantoom ('''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]''') -volgens de aanvullende verhelderingen (3/2015)  


* The dragon eats the following '''neutral figures''' on a tile:
* De draak vreet de volgende '''neutrale speelstukken''' op een tegel:
** Mage ('''[[Mage and Witch (1st edition)|Mage and Witch]]''') -as per the additional clarifications (3/2015)  
** Spook ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''') -samen met de horige waar het is toegewezen.
** Witch ('''[[Mage and Witch (1st edition)|Mage and Witch]]''') -as per the additional clarifications (3/2015)  
** Tovenaar ('''[[Mage and Witch (1st edition)/nl|Tovenaar en Heks]]''') - volgens de aanvullende verhelderingen (3/2015)
** Gingerbread Man (Winter Edition - '''[[Winter Edition The Gingerbread Man|Gingerbread Man]]''') -as per the iOS version (12/2014)
** Heks ('''[[Mage and Witch (1st edition)/nl|Tovenaar en Heks]]''') - volgens de aanvullende verhelderingen (3/2015)  
** Peperkoekmannetje (Winter Editie - '''[[Winter Edition The Gingerbread Man/nl|Peperkoekmannetje]]''') - volgens de iOS-versie (12/2014)


* The dragon cannot eat the following '''neutral figures''' across two tiles:
* De draak kan de volgende '''neutrale speelstukken''' op twee tegels niet opvreten:
** Teacher ('''[[The School (1st edition)|The School]]''') -as per the additional clarifications (see below) (4/2015)
** Leraar ('''[[The School (1st edition)/nl|De School]]''') -volgens de aanvullende verhelderingen (zie onder) (4/2015)


* '''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]:'''  
* '''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]:'''  
** If the dragon eats a player's last knight in a city where the player's builder is present, the builder is automatically returned to the player's supply. (The reason: builders are not followers.)
** Als de draak de laatste ridder die een speler in een stad heeft waarin ook zijn bouwmeester staat opvreet, keert de bouwmeester automatisch ook terug naar de voorraad van de speler. (Reden: bouwmeesters zijn geen horigen.)
** If the dragon eats a player's last thief <ref>
** Als de draak de laatste struikrover <ref>
{{IconBook}}
{{IconBook}}
A thief is any follower placed on a road. (The reason: builders are not followers.)
Elke horige die op een weg staat is een struikrover. (Reden: bouwmeesters zijn geen horigen.)
</ref> on a road where the player's builder is present, the builder is automatically returned to the player's supply.
</ref> op een weg waarop ook zijn bouwmeester staat opvreet, keert de bouwmeester automatisch ook terug naar de voorraad van de speler.
** If the dragon eats a player's last farmer in a farm where the player's pig is present, the pig is automatically returned to the player's supply. (The reason: pigs are not followers.)
** Als de draak de laatste boer van een weide waar ook zijn varken staat opvreet, keert het varken automatisch ook terug naar de voorraad van de speler. (Reden: varkens zijn geen horigen.)


* '''Exp. 4 - [[The Tower (1st edition)|The Tower]]:''' Placing a tower piece happens before moving the dragon.
* '''Uitbr. 4 - [[The Tower (1st edition)/nl|De Toren]]:''' Het bouwen van een torendeel vindt plaats voordat de draak op jacht gaat.
<div style="margin-left: 22px;">
{{FAQ|nesting=1|width=600px|title=
{{FAQ|3=600px|If you place a dragon tile and add a piece to a tower, what happens first: follower capture by the tower, or dragon movement?|Prisoners are taken first; placing a tower piece is an alternative to deploying a follower, so this occurs before dragon movement.}}
Als je een draaktegel legt en een torendeel wilt bouwen, wat gebeurt er dan eerst: een horige gevangen nemen door de toren, of de drakenjacht?
</div>
|text=
Er worden eerst gevangenen genomen; het bouwen van een torendeel is een alternatief voor het zetten van een horige en gebeurt dus vóór de drakenjacht.
}}
 
* '''Uitbr. 6 - [[Count, King and Robber (1st edition)/nl|Graaf, Koning en Consorten]]:'''
** De draak mag de stad Carcassonne niet binnengaan.
** Merk op dat de draak '''wel''' op de tegels mag komen waar maar een deel van de stad Carcassonne op staat, die gelden als normale tegels, maar hij moet buiten de stad zelf blijven. Derhalve worden alleen speelstukken buiten de stad opgevreten en zijn zij die erbinnen staan (inclusief de Graaf) veilig. (12/2013)


* '''Exp. 6 - [[Count, King and Robber (1st edition)|Count, King and Robber]]:'''  
* '''Uitbr. 8 - [[Bridges, Castles and Bazaars (1st edition)/nl|Bruggen, Burchten en Bazaars]]:''' De draak kan geen horigen vreten die zich op een burcht bevinden. De burcht bevindt zich op de grens van twee tegels en de draak bezoek maximaal 6 tegels als hij op jacht gaat, waarbij alleen de tegels zelf geraakt worden, maar niet de ruimten ertussen.
** The dragon cannot move into the City of Carcassonne.  
** Note that the dragon '''can''' still move onto tiles that include the City of Carcassonne, treating the landscape areas as normal tiles, but it must stay outside the City itself. Thus only figures outside the City are eaten, and those inside (including the Count) are safe. (12/2013)


* '''Exp. 8 - [[Bridges, Castles and Bazaars (1st edition)|Bridges, Castles and Bazaars]]:''' The dragon cannot eat followers placed in castles. A castle is between two tiles, and the dragon visits up to 6 tiles when moving, affecting the tiles themselves but not the spaces between tiles.
* '''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]:''' Als een tegel met een draak aangelegd wordt en daarmee de weide van de speler die aan de beurt is wordt uitgebreid, mag de speler een herder-actie uitvoeren ('''kudde uitbreiden of naar de stal drijven''') voordat de draak op jacht gaat. (3/2015)


* '''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]:''' If a tile with a dragon icon is placed and extends the field with the active player’s shepherd, the player can perform the shepherd action ('''expand or herd the flock''') before the dragon moves. (3/2015)
** '''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''': Als de draak een horige opvreet, worden de eventueel aan die horige toegewezen spoken ook verwijderd en teruggelegd in de voorraad spoken.


* '''[[The Wheel of Fortune (1st edition)|The Wheel of Fortune]]:'''  
* '''[[The Wheel of Fortune (1st edition)/nl|Het Rad van Fortuin]]:'''
** The dragon may not enter the Wheel of Fortune.
** De draak mag niet op het Rad van Fortuin komen.
** The dragon can fly around the outside of the Wheel of Fortune, treating the landscape areas as normal tiles and eating any followers on those tiles. Followers on the Wheel of Fortune itself are unaffected. This represents a notable change from previous FAQs. (10/2012)
** De draak kan om het Rad van Fortuin heen vliegen en de landtegels als normale tegels beschouwen en de horigen op die tegels opvreten. Horigen op het Rad van Fortuin zelf worden niet geraakt. dit is een opvallende wijziging ten opzichte van eerdere VVV's. (10/2012)


* '''[[Castles in Germany (1st edition)|Castles in Germany]]:''' German castles do not protect followers within, or on any feature on the tile. (10/2015)
* '''[[Castles in Germany (1st edition)/nl|Burchten in Duitsland]]:''' Duitse burchten geven geen bescherming aan horigen die zich daarin bevinden of aan enig ander project op die tegel. (10/2015)


* '''[[The Markets of Leipzig|The Markets of Leipzig]]:''' The dragon may not enter the city of Leipzig, due to its similarity to the city of Carcassonne (see '''[[Count, King and Robber (1st edition)|Count, King and Robber]]''') but this is not officially confirmed.
* '''[[The Markets of Leipzig/nl|De Markten van Leipzig]]:''' De draak mag de stad Leipzig niet binnengaan, te vergelijken met de stad Carcassonne (zie '''[[Count, King and Robber (1st edition)/nl|Graaf, Koning en Consorten]]''') maar hier is geen officiële bevestiging voor.


* '''[[The School (1st edition)|The School]]:''' The dragon '''is allowed''' on the school tiles but '''cannot''' eat the neutral teacher figure placed on the school, since it spans across two tiles. (4/2015)
* '''[[The School (1st edition)/nl|De School]]:''' De draak '''mag''' op de schooltegels komen, maar mag het neutrale speelstuk leraar '''niet''' opvreten aangezien die op de school staat, die twee tegels overspant. (4/2015)


==== The magic portal ====
<span id="magic_portal"></span>
==== De magische poort ====


* A magic portal may be used to place any follower on a legal feature for that follower (updated 3/2015):
* Een magische poort mag gebruikt worden om een willekeurige horige op een voor die horige geldig project te zetten (bijgewerkt 3/2015):
** Normal follower('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Gewone horige ('''[[Base game (1st edition)/nl|Basisspel]]''')
** Big follower('''Exp. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)|Inns and Cathedrals]]''')
** Hoofdman ('''Uitbr. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)/nl|Kathedralen en Herbergen]]''')
** Mayor ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Burgemeester ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Wagon ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Transportwagen ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Ringmaster ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')
** Circusdirecteur ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')
** Abbot ('''[[The Abbot|The Abbot]]''')
** Bewakingshorige ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''')
** Phantom ('''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]''')
** Abt ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]''')
** Fantoom ('''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]''')
*** However, because the magic portal counts as a feature, a wooden follower and the Phantom '''cannot''' BOTH use the magic portal on a turn – the first follower placed on the magic portal claims the magic portal, and no follower (including the Phantom) can be placed on a claimed feature. (1/2013)
*** However, because the magic portal counts as a feature, a wooden follower and the Phantom '''cannot''' BOTH use the magic portal on a turn – the first follower placed on the magic portal claims the magic portal, and no follower (including the Phantom) can be placed on a claimed feature. (1/2013)


* A magic portal may not be used to place these figures, as they are not followers (updated 3/2015):
* De magische poort mag niet worden gebruikt om de volgende speelstukken te zetten, aangezien het geen horigen zijn (bijgewerkt 3/2015):
** Pig ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Varken ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Builder ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Bouwmeester ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Barn ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Herenboerderij ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Shepherd ('''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]''')
** Herder ('''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]''')


* '''Exp. 6 - [[Count, King and Robber (1st edition)|Count, King and Robber]]:'''
* '''Uitbr. 6 - [[Count, King and Robber (1st edition)/nl|Graaf, Koning en Consorten]]:'''
** Followers '''can''' use the magic portal to be deployed on features '''outside''' the City of Carcassonne. (1/2013)
** Horigen '''mogen''' de magische poort gebruiken om op projecten '''buiten''' de Stad Carcassonne gezet te worden. (1/2013)
** Followers '''cannot''' use the magic portal to be deployed to the City of Carcassonne, as they are not occupied using regular placement rules. (confirmed 5/2013)
** Horigen mogen de magische poort '''niet''' gebruiken om in de Stad Carcassonne gezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (bevestigd 5/2013)


* '''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]:''' You can use a magic portal to place one of your normal followers or your phantom on an acrobat space/pyramid.
* '''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]:''' Je mag een magische poort gebruiken om een gewone horige op een artiestenveld/-piramide te zetten.


* '''[[The Wheel of Fortune (1st edition)|The Wheel of Fortune]]:'''  
* '''[[The Wheel of Fortune (1st edition)/nl|Het Rad van Fortuin]]:'''  
** Followers '''can''' use the magic portal to be deployed on features '''outside''' the Wheel of Fortune. (1/2013)
** Horigen '''mogen''' de magische poort gebruiken om op projecten '''buiten''' het Rad van Fortuin gezet te worden. (1/2013)
** Followers '''cannot''' use the magic portal to be deployed to the Wheel of Fortune, as they are not occupied using regular placement rules. (confirmed 5/2013)
** Horigen mogen de magische poort '''niet''' gebruiken om op het Rad van Fortuin zelf tezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (bevestigd 5/2013)


* '''[[The Flier (1st edition)|The Flier (Flying Machines)]]:'''
* '''[[The Flier (1st edition)/nl|De Vliegtuigen]]:'''
** A follower a magic portal '''cannot''' land on a flying machine.
** Een horige die gebruikt maakt van een magische poort '''mag niet''' op een vliegtuig landen.
** A flier '''cannot''' land on a magic portal. (2/2013)
** Een vliegenier '''mag niet''' op een magische poort landen. (2/2013)


* '''[[The School (1st edition)|The School]]:'''  
* '''[[The School (1st edition)/nl|De School]]:'''  
** Followers '''can''' use the magic portal to be deployed on features '''outside''' on the school tiles (outside the school itself). (1/2013)
** Horigen '''mogen''' de magische poort gebruiken om op projecten '''buiten''' op de schooltegels gezet te worden (buiten de school zelf). (1/2013)
** Followers '''cannot''' use the magic portal to be deployed to the school itself,  as they are not occupied using regular placement rules. (confirmed 5/2013)
** Horigen mogen de magische poort '''niet''' gebruiken om op de school zelf gezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (confirmed 5/2013)


* '''[[The Markets of Leipzig|The Markets of Leipzig]]:'''  
* '''[[The Markets of Leipzig/nl|De Markten van Leipzig]]:'''  
** Followers '''can''' use the magic portal to be deployed on features '''outside''' the City of Leipzig. (1/2019)
** Horigen '''mogen''' de magische poort gebruiken om op projecten '''buiten''' de Stad Leipzig gezet te worden. (1/2019)
** Followers '''cannot''' use the magic portal to be deployed to the City of Leipzig, as they are not occupied using regular placement rules. (1/2019)
** Horigen mogen de magische poort '''niet''' gebruiken om op de Stad Leipzig gezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (1/2019)


==== <div id="princess interactions"></div>The princess ====
<div class="mw-translate-fuzzy">
 
==== <div id="princess interactions"></div>De Jonkvrouw ====
* If a player uses the princess to remove a knight from a city, the player also may not place:
</div>
** Normal follower, the standard option ('''[[Base game (1st edition)|Base game]]''')
** Large follower ('''Exp. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)|Inns and Cathedrals]]''')
** Pig ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Builder ('''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]''')
** Mayor ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Barn ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Wagon ('''Exp. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)|Abbey and the Mayor]]''')
** Shepherd ('''Exp. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)|Hills & Sheep]]''')
** Ringmaster ('''Exp. 10 - [[Under the Big Top|Under the Big Top]]''')
** Abbot ('''[[The Abbot|The Abbot]]''')
** Phantom ('''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]''') - See note below
** The fairy


* '''Exp. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)|Traders and Builders]]:'''  
* Als een speler de jonkvrouw gebruikt om een ridder uit een stad te verwijderen, mag deze speler de volgende speelstukken niet meer zetten:
** If the princess removes a player's last knight in a city where the player's builder is present, the builder is automatically returned to the player's supply.
** Gewone horige, de standaard-optie ('''[[Base game (1st edition)/nl|Basisspe]]''')
** Builders cannot be directly removed by a princess, as builders are not followers.
** Hoofdman ('''Uitbr. 1 - [[Inns and Cathedrals (1st edition)/nl|Kathedralen en Herbergen]]''')
** Varken ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Bouwmeester ('''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]''')
** Burgemeester ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Herenboerderij ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Transportwagen ('''Uitbr. 5 - [[Abbey and the Mayor (1st edition)/nl|Burgemeesters en Abdijen]]''')
** Herder ('''Uitbr. 9 - [[Hills & Sheep (1st edition)/nl|Schapen en Heuvels]]''')
** Circusdirecteur ('''Uitbr. 10 - [[Under the Big Top/nl|Het Circus]]''')
** Bewakingshorige ('''Uitbr. 11 - [[Ghosts,_Castles_and_Cemeteries/nl|Spoken, Spookslotten en Kerkhoven]]''')
** Abt ('''[[The Abbot/nl|De Abt]]''')
** Fantoom ('''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]''') - Zie opmerking hieronder
** De fee


* '''Exp. 4 - [[The Tower (1st edition)|The Tower]]:''' The princess cannot seduce a follower on a tower located in a city.
* '''Uitbr. 2 - [[Traders and Builders (1st edition)/nl|Kooplieden en Bouwmeesters]]:'''  
<div style="margin-left: 22px;">
** Als de jonkvrouw de laatste ridder van een speler uit een stad verdrijft waar zijn bouwmeester staat, gaat de bouwmeester automatisch terug naar diens voorraad.
{{FAQ|3=600px|If the dragon can eat a follower on a tower, can the follower also be seduced by a princess? |No. The tower is not a part of the city: they are two separate areas.}}
** Bouwmeesters kunnen niet rechtstreeks door een jonkvrouw verdreven worden aangezien bouwmeesters geen horigen zijn.
</div>


* '''[[The Phantom (1st edition)|The Phantom]]:''' The placement of a princess tile with removal of a knight from the city cannot be used as a first “follower move” and be followed by placement of the Phantom (e.g. into the now-vacated city). As per the rules for the princess, "if a knight is removed from the city, the player may not deploy or  move '''any''' other figure." [This combo would be too powerful in allowing city stealing. –ed.]
* '''Uitbr. 4 - [[The Tower (1st edition)/nl|De Toren]]:''' De jonkvrouw kan geen horige verdrijven van een toren die in die stad staat.
{{FAQ|nesting=1|width=600px|title=
Als de draak een horige op een toren kan opvreten, kan die meeple dan ook verdreven worden door de jonkvrouw?
|text=
Nee, de toren maakt geen deel uit van de stad, het zijn twee verschillende gebieden.
}}


==== <div id="tunnel tile"></div>New tiles ====
* '''[[The Phantom (1st edition)/nl|De Volgeling]]:''' Het leggen van een jonkvrouwtegel en verdrijven van een ridder uit de stad kan niet gebruikt worden als eerste "horige verplaatsing" om gevolgd te worden door het zetten van het fantoom (bijv. in de nu ontruimde stad). Volgens de spelregels voor de jonkvrouw: "als een ridder uit een stad verwijderd is, mag de speler '''geen''' ander speelstuk meer zetten of verplaatsen." [Deze combinatie zou teveel macht geven om steden te stelen. -red.]


* '''[[The Tunnel (1st edition)|The Tunnel]]:''' If using the tunnel tokens from The Tunnel, then the road shown on the tile with a tunnel is indeed broken, and the segments may never actually meet.
<div id="tunnel tile"></div>
: [[File:Princess_And_Dragon_C1_Tile_16.jpg|frame|none|Tile with tunnel]]
* '''[[The Tunnel (1st edition)/nl|De Tunnel]]:''' Als er gespeeld wordt met de tunnelfiches uit De Tunnel, dan is de weg op de tegel met een tunnel wel onderbroken en kan het zijn dat de twee einden nooit met elkaar verbonden worden.
: {{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_16.jpg|text=''|config={{Feature|name=TunnelRoad|edition=C1}} }}


=== House Rules ===
=== Huisregels ===


* Replace dragon tiles into the bag and redraw right away if there is no dragon in play yet. (Thanks to dwhitworth)
* Doe draaktegels meteen terug in de zak en trek meteen een nieuwe tegel als de draak nog niet in het spel is. (Met dank aan dwhitworth)
* Players are allowed to claim a fairy point until the bag is handed to the next player, but then it’s tough if they forget! (Thanks to dwhitworth)
* Spelers mogen het fee-punt opeisen totdat de zak doorgegeven is aan de volgende speler, maar daarna is het jammer maar helaas als ze het vergeten zijn! (Met dank aan dwhitworth)
* Abandon the 1-point bonus for the fairy altogether, instead awarding 5 points for a protected follower completing a feature. (Thanks to viberunner)
* Zie helemaal af van de fee-bonus van 1 punt en geef in plaats daarvan een bonus van 5 punten voor het afbouwen van een project met een beschermde horige. (Met dank aan viberunner)
* The fairy does not prevent the dragon from moving to a tile, but it still prevents the dragon from eating any figures on that tile. (Thanks to jrizos)
* De fee voorkomt niet dat de draak zich naar een tegel beweegt, maar voorkomt wel dat de speelstukken op die tegel opgevreten worden. (Met dank aan jrizos)


== Tile distribution ==
== Tegelverdeling ==


'''Total Tiles: 30'''
<div class="mw-translate-fuzzy">
{{BeginTileList|700px}}
{{BeginTileList|width=700px|tiles=30}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_01.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_01.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=PrincessSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_02.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_02.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=PrincessSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_03.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_03.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=MagicPortal}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_04.jpg|x1<sup>*</sup>}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_05.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=PrincessSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_05.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_06.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_06.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_07.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=PrincessSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_07.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_08.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=Volcano}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_08.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_09.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=PrincessSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_09.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_10.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=MagicPortal}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_10.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_11.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_11.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_12.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_12.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_13.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=Volcano}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_13.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_14.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_14.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_15.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=MagicPortal}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_15.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_17.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_16.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_18.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=MagicPortal}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_17.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_19.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=PrincessSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_18.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_20.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=Volcano}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_19.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_21.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=Volcano}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_20.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_22.jpg|count=2|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_21.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_23.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=Volcano}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_22.jpg|x2}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_24.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_23.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_25.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=Volcano}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_24.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_27.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_25.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_28.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=MagicPortal}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_26.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_29.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|name=MagicPortal}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_27.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_26.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}} + {{Feature|edition=C1|name=Monastery}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_28.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_04.jpg|count=1<sup>*</sup>|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}} + {{Feature|edition=C1|name=Monastery}}}}
{{Tile|Princess_And_Dragon_C1_Tile_29.jpg|x1}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_16.jpg|count=1|config={{Feature|edition=C1|variant=short|name=DragonSymbol}} + {{Feature|edition=C1|name=TunnelRoad}}}}
{{EndTileList}}
{{EndTileList}}
</div>


'''Note:''' A different version of the tile marked with a "*" was included in CodingMonkeys implementation of Carcassonne, as seen here:
'''Opmerking:''' De implementatie van {{DigitalVersionsLink|version=CodingMonkeys}} bevatte een andere versie van de tegel die met een "*" is gemarkeerd, zoals hier te zien:
{{BeginTileList|700px}}
{{BeginTileList|width=700px}}
{{StartBlock|120px}}
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_04.jpg|align=center|text=Original version}}
[[File:Princess_And_Dragon_C1_Tile_04.jpg]]<br/>Original version
{{Tile|image=Princess_And_Dragon_C1_Tile_04_variant.png|textbefore=&nbsp;|align=center|size=95px|text=Versie van CodingMonkeys}}
{{EndBlock}}
{{StartBlock|120px}}
[[File:Princess_And_Dragon_C1_Tile_04_variant.png|95px]]<br />CodingMonkeys version
{{EndBlock}}
{{EndTileList}}
{{EndTileList}}


</onlyinclude>
{{FootnoteIconPara}}
 
{{FootnoteIconPara_en}}


[[category:Eerste editie]]
[[category:Eerste editie]]
[[category:Eerste editie grote uitbreiding]]
[[category:Eerste editie grote uitbreiding]]

Latest revision as of 07:46, 23 April 2024

Other languages:
Princess And Dragon C1 Tile 17.jpg Je leest nu de spelregels voor dit tegelontwerp.
Princess And Dragon C2 Tile M.jpgOpen de volgende spelregels als jouw tegels er zoals deze tegel uitzien.
De Draak, de Fee en de Jonkvrouw De Draak, de Fee en de Jonkvrouw
Hebben jouw tegels een ander ontwerp, kies dan een spel uit Spin-offs.Rule selection by design Spin-offs.png


Box PrincessDragon1 C1 999.png

1e editie 999 Games
Box PrincessDragon2 C1 999.png

2e editie 999 Games

General info and comments

Algemene informatie en opmerkingen

Expansion symbol

De prinses en de draak (P&D) werd oorspronkelijk in 2005 uitgebracht door Hans im Glück. De tegels van de eerste Duitse uitgaven hadden geen uitbreidingssymbool.


Dit is de derde grote uitbreiding voor Carcassonne en introduceert een paar nieuwe aspecten in het spel. Deze uitbreiding introduceert je in de wereld van fantasie, het land van sprookjes en waar ridders vechten tegen grote draken.


Nieuwe functies/dingen zijn:

  • De draak
  • De fee
  • De prinses
  • Een magisch poort

Speelmateriaal

  • 30 nieuwe tegels, Inclusief 6 vulkanen, 12 drakentegels, 6 magische poorten en 6 prinsessentegels.
  • 1 draak
Figure Dragon.png
  • 1 fee
Figure Fairy.png

Nieuwe landtegels

De nieuwe landtegels worden op dezelfde manier aangelegd als die van het basisspel.

Princess And Dragon C1 Tile 16.jpg
Tunnel: Noch de weg, noch de weiden boven en onder op de tegel zijn onderbroken. [1]
Princess And Dragon C1 Tile 04.jpg
Klooster in de stad: Als een speler hier een horige zet, moet die duidelijk ofwel in de stad ofwel op het klooster staan. Als de horige op het klooster wordt gezet, dan vindt de puntentelling voor het klooster plaats als die door acht landtegels omringd wordt, ook als de stad dan nog niet is afgebouwd. De horige kan ook als monnik worden gezet als er al een ridder in de eraan verbonden stad staat. Het omgekeerde is ook het geval.

Spelregels

Voorbereiding

De 30 tegels worden door de andere tegels heen gemixt.

De fee en de draak moeten aan de zijkant van de tafel worden geplaatst, en worden in het spel gebracht zodra het spel bezig is.

Landtegel leggen

De nieuwe landtegels worden op de gebruikelijke manier aangelegd. Alle nieuwe tegels bevatten een symbool (een vulkaan, een draak, een prinses of een magische poort) dat een effect kan hebben op de volgende fase, Een horige zetten. Alle details van deze tegels worden hieronder beschreven.

Het zetten van een horige

Horigen mogen volgens de gebruikelijke spelregels op reguliere projecten op tegels gezet worden en, volgens onderstaande specifieke spelregels op de tegelprojecten die in deze uitbreiding geïntroduceerd worden.

De fee

Figure Fairy.png
The fairy

De fee begint het spel aan de rand van het speelveld.

Als een speler geen horige zet [2] tijdens zijn of haar beurt, mag de speler besluiten het neutrale speelstuk fee naast [3] één van zijn of haar horigen. [4] Als de fee al op een tegel staat, mag ze naar een andere tegel verplaatst worden.

De fee heeft drie effecten:

  • Bescherming tegen de draak: De draak mag niet op de tegel met de fee komen. Elk speelstuk op deze tegel is dus beschermd tegen de draak.
  • 1 punt aan het begin van een beurt: Als de fee aan het begin van de beurt van een speler naast een horige van die speler staat, krijgt hij of zij onmiddellijk 1 punt. [5] Als een speler zijn bouwmeester gebruikt om een dubbele beurt te krijgen, wordt deze bonus slechts éénmaal toegekend. [6]
  • 3 punten bij een puntentelling: Als de fee naast een horige staat op een project (stad, weg, klooster, of weide) waarvoor een puntentelling plaatsvindt, dan krijgt de eigenaar van die horige 3 punten, ongeacht hoeveel punten de speler (eventueel) voor de rest voor die puntentelling krijgt. [7]
Merk op dat het krijgen van de 3 bonuspunten los staat van de normale punten die je voor het afgebouwde project krijgt. De speler krijgt de 3 punten dus ook als hij geen meerderheid op het project heeft. De speler neemt de horige terug in voorraad, de fee blijf gewoon staan.
Als een speler de stad afbouwt en geen horige zet, mag hij of zij de fee naar een horige in de stad verplaatsen en de drie bonuspunten verdienen. Het zetten van een horige - en daarmee ook het verplaatsen van de fee - vindt plaats vóór de puntentelling.

De vulkaan

Een vulkaan

De speler die een vulkaantegel trekt en aanlegt moet onmiddellijk de draak vanaf zijn huidige locatie - dat kan aan de rand van het speelveld of op een andere tegel zijn - naar deze tegel verplaatsen. De speler mag geen horige (of enig ander speelstuk, behalve de draak) [8] op de tegel zetten, maar mag - volgens de gebruikelijke spelregels - wel de fee verplaatsen. [9] [10] Op geen enkel moment mogen horigen een tegel delen met de draak.

De draak is op de vulkaantegel gezet

De draak

Draaksymbool

Een speler die een draaktegel trekt mag zoals gebruikelijk daar een horige op zetten of de fee verplaatsen. [11] Nu wordt het spel (vóór de puntentelling) onderbroken [12] — de draak gaat op jacht!!

Te beginnen met de speler die aan de beurt is, moet iedere speler de draak precies één tegel horizontaal of vertikaal verplaatsen. De draak wordt altijd zes keer verplaatst, ongeacht het aantal spelers, behalve in geval van een doodlopende weg. De draak mag dezelfde tegel geen twee keer aandoen, en de tegel met de fee is ook verboden gebied. De draag mag niet terug naar de tegel vanwaar hij vertrok.

Telkens als de draak op een tegel komt waar een speelstuk van een speler of een neutraal speelstuk staat, gaan die terug naar de betreffende speler of naar de rand van het speelveld zoals hieronder beschreven.




2015 VVV: Het menu van de draak [13]

De draak vreet horigen. Tot zover niks aan de hand. Maar met alle bijzondere speelstukken van uitbreidingen kan het soms een uitdaging zijn om te begrijpen wat er verder nog op het menu van de draak staat. De spelregels stonden nogal eens op gespannen voet met je gezonde verstand. Daarom hebben we, samen met Klaus Jürgen Wrede, besloten om het dieet zo intuïtief mogelijk te maken.

Het nieuwe motto is: De draak vreet alles van vlees en bloed. De draak is echter nog steeds bang voor de fee. Verder zijn horigen op een burcht of in de Stad Carcassonne beschermd.

  • Menu van de draak (de draak vreet): horige, horige op een toren, hoofdman, transportwagen (heeft een smakelijke bemanning), burgemeester, fantoom, abt, herder, schaapsfiches, bouwmeester, varken, tovenaar, heks.[14] [15] [16] [17]
  • Menu van de draak (wat de draak niet kan opvreten): herenboerderij, [18] torendeel, fee, brug, burcht, veerboot, goudstaaf, tunnelfiche, pestfiche, klein gebouw-fiche, katapult-fiche, landtegel. [19]
  • Bescherming tegen de draak (speelstukken op de volgende plaatsen zijn veilig voor de draak): landtegel met de fee, binnen de stad Carcassonne, [20] in een burcht,[21] [22] binnen het Rad van Fortuin, binnen de school.




Als de draak klaar is met zijn jacht, gaat het spel zoals gebruikelijk verder.

Doodlopende weg: Als de draak naar een tegel wordt verplaatst vanwaar hij volgens bovenstaande spelregels niet meer verder kan, eindigt de jacht voortijdig.

Opmerking: Totdat er een vulkaantegel is aangelegd, blijft de draak naast het speelveld staan en wordt niet verplaatst. Wordt er een draaktegel getrokken, dan wordt die terzijde gelegd en trekt de speler een andere tegel. Zodra de draak in het spel is gekomen schud je eventueel terzijde gelegde draaktegels door de voorraad tegels en gaat het spel verder.

Een voorbeeld met vier spelers:
* Speler A verplaatst de draak naar boven.
* Speler B verplaatst de draak naar link.
* Speler C verplaatst de draak naar beneden.
* Speler D verplaatst de draak naar links — naar rechts mag niet.
* Dan is speler A weer aan de beurt, die de draak een tegel naar boven verplaatst.
* Vervolgens verplaatst speler B de draak nog een tegel naar boven en daarmee is de verplaatsing van de draak klaar.
* De horigen van blauw en rood gaan naar de voorraad hun eigenaren terug.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Als een stad, klooster of weg door het aanleggen van een draaktegel afgebouwd wordt, wordt daar dan punten voor geteld voordat de draak op jacht gaat?

Antwoord: De draak gaat vóór de puntentelling op jacht en ruimt mogelijk de stad, het klooster of de weg voordat er een puntentelling plaatsvindt. [Zoals in een eerdere voetnoot opgemerkt, geldt dit voor de spelregels van HiG en ZMG, maar in de spelregels van RGG vindt eerst een puntentelling plaats – red.]

Magische poort

Een magische poort

Als een speler een tegel met een magische poort aanlegt, mag hij deze beurt een horige op die tegel of op een reeds aangelegde tegel zetten. De poort wordt nooit afgebouwd beschouwd omdat die alleen maar een doorgang is. (2/2013)

Hierbij moeten de gebruikelijke spelregels worden gevolgd - het is bijvoorbeeld niet toegestaan om de horige op een reeds bezet of afgebouwd project te zetten.[23] Merk op dat als het aanleggen van de tegel met de magische poort ervoor zorgt dat een project, zoals een klooster, afgebouwd is, je geen horige meer op dat project mag zetten door gebruik te maken van de magische poort, aangezien die afgebouwd geacht wordt te zijn voordat de fase hout verplaatsen plaatsvindt. (7/2014) [24]

Rood legt de tegel met de magische poort links aan en zet zijn horige op de tegel met de tot nu toe onbezette stad rechts.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Mag je na het aanleggen van een tegel met een magische poort een horige op een gesloten weide (dat wil zeggen, een weide die volledig door wegen, steden, enz. omsloten wordt) zetten?

Antwoord: Aangezien weiden nooit afgebouwd worden, mag je andere spelmechanismes gebruiken om een horige op een weide te zetten (magische poorten, graancirkels, enz.). (1/2021)

Jonkvrouw

De jonkvrouw

Trekt een speler een tegel met een jonkvrouw, dan wordt die volgens de gebruikelijke spelregels aangelegd. Als de speler de tegel gebruikt om een stad waarop al één of meer ridders staan uit te breiden, mag[25] de speler één ridder[26] [27] [28] (ook zijn eigen) [29] uit de stad verwijderen en aan de eigenaar teruggeven. Als de speler geen horige verwijdert, mag hij zoals gebruikelijk een horige zetten.[30]

  • Staan er ridders van meerdere spelers in de stad, dan mag de speler die aan de beurt is zelf kiezen welke ridder er verwijderd wordt.
  • Als er een ridder uit de stad verwijderd wordt, mag de speler geen enkel ander speelstuk zetten of verplaatsen (zie onder voor meer informatie.)
Rood legt de tegel met de jonkvrouw aan en verwijdert de ridder van blauw. Rood mag nu zelf geen horige of ander speelstuk zetten.

Puntentelling

Als je één of meer projecten (bijv. een klooster, een weg, enz.) door het aanleggen van een tegel van De Draak, de Fee en de Jonkvrouw afbouwt, dan worden die volgens de gebruikelijke spelregels geteld.

Eindtelling

Er is geen extra puntentelling aan het einde van een spel met de tegels uit De Draak, de Fee en de Jonkvrouw.

Aanvullende verduidelijkingen

  • De fee biedt geen bescherming tegen de jonkvrouwtegel.

 Interpretatie uit de gemeenschap Question: Als de fee naast een ridder staat (een horige die in een stad staat), biedt deze dan enige bescherming tegen de jonkvrouwtegel?

Antwoord: De fee biedt geen bescherming tegen de jonkvrouwtegel.


  • Een horige die door een jonkvrouwtegel verwijderd wordt levert geen punten op voor de stad die hij bezette of voor de fee-bonus.

 Interpretatie uit de gemeenschap Vraag: Als met een jonkvrouwtegel een stad wordt afgebouwd waar ooit een horige in stond met de fee, krijgt de speler dan de fee-bonus van 3 punten voor de afgebouwde stad?

Antwoord: Nee, je moet een horige in de stad hebben om er punten of de fee-bonus voor te krijgen.


  • De fee mag verplaatst worden als een speler geen horige met de jonkvrouwtegel verwijdert en er geen horige op zet.

 Interpretatie uit de gemeenschap Vraag: Als de speler een jonkvrouwtegel aanlegt en besluit geen horige op de tegel te zetten, mag hij dan de fee bij één van zijn horigen zetten? Of ontneemt het verwijderen van een horige van een tegenspeler je het recht om de fee te verplaatsen?

Antwoord: Als je een jonkvrouwtegel aanlegt, mag de fee alleen verplaatst worden als er geen ridder wordt verwijderd en ook geen horige op de tegel wordt gezet.


  • De fee mag verplaatst worden bij het aanleggen van een vulkaantegel, maar het is niet verplicht.

 Interpretatie uit de gemeenschap Vraag: Mag bij het aanleggen van een vulkaan de fee verplaatst worden, ook als er per definitie geen horige gezet mag worden? Komt dat er nu in feite op neer dat de speler die aan de beurt is fee moet verplaatsen als die niet al één van zijn horigen beschermt?

Antwoord: Bij het aanleggen van een vulkaantegel mag de fee verplaatst worden, maar dit is een optionele actie.


Andere uitbreidingen

Dit gedeelte bevat aanvullende informatie over combinaties met andere Carcassone-uitbreidingen.

De fee

  • Als een speler de fee verplaatst, mag hij ook het volgende speelstuk nog zetten:
    • Fantoom (De Volgeling) - volgens de aanvullende verhelderingen. (12/2014)
  • Uitbr. 2 - Kooplieden en Bouwmeesters:
    • Als een speler het bonuspunt voor de fee aan het begin van zijn beurt gekregen heeft, krijgt hij die niet nog een keer aan het begin van de dubbele beurt als gevolg van de bouwmeester. (12/2013)
    • Omdat bouwmeesters en varkens geen horigen zijn, is het niet mogelijk om de fee naast één van hen te zetten aangezien de fee alleen naast een horige mag staan.
  • Uitbr. 4 - De Toren:
    • De fee mag verplaatst worden naar een tegel waar de enige horige die bovenop een toren is.
    • De fee beschermt een horige niet tegen gevangenname door een toren. (12/2013)
  • Uitbr. 6 - Graaf, Koning en Consorten: Als de fee bij een horige staat die een uitdaging verliest, krijgt die horige niet alsnog de 3 bonuspunten, aangezien het project niet afgebouwd is.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Als de fee op dezelfde tegel staat als de ketter of monnik die een uitdaging verliest, krijgt de speler dan toch de 3 bonuspunten?

Antwoord: Als een uitdaging wordt afgehandeld (dat wil zeggen, als er iemand gewonnen heeft), gaan beide horigen terug naar hun eigenaars dus staat er geen bij de fee. [Op het moment dat een uitdaging afgehandeld wordt en één partij nul punten “krijgt”, is het project waarop die partij staat onafgebouwd. Strikt genomen heeft die partij geen deel aan de “puntentelling” zoals een speler die geen meerderheid in een stad heeft, en dus krijgt hij geen bonuspunten.]

  • Uitbr. 10 - Het Circus:
    • Je mag de fee bij een artiest zetten, in dat geval geldt ze voor alle artiesten in de piramide (ongeacht de kleur). Als de fee er aan het begin van jouw beurt nog staat, krijg je 1 punt voor elk van je horigen in de piramide – Dit geval is een uitzondering op de beperkgin dat slechts één horige punten kan krijgen voor de fee.
    • De fee-bonux van 3 punten is niet van toepassing op artiesten in een piramide. [31]
  • De Abt: De fee-bonus van 3 punten is niet van toepassing op een abt die voortijdig wordt teruggehaald.
  • De Vliegtuigen: Slechts één horige kan "naast" de fee staan (of ermee verbonden zijn). Als gevolg hiervan kan maar één horige punten krijgen van de fee, zelfs als er een andere horige op hetzelfde project en op dezelfde tegel gezet wordt (zoals bij de Vliegtuigen), dit geldt niet als "naast" de fee staan. Het landen van een meeple op een artiestenveld is een uitzondering op deze regel.
  • Graancirkels: Slechts één horige kan "naast" de fee staan (of ermee verbonden zijn). Derhalve kan maar één horige punten van de fee krijgen, zelfs als er op hetzelfde project en op dezelfde tegel een extra horige gezet wordt (zoals bij Graancirkels), dit geldt niet als "naast" de fee staan.
  • Het Feest: Als een Feest gebruikt wordt om een speelstuk weg te halen, mag de fee niet meer verplaatst worden aangezien er dan in de fase hout verplaatsen of een horige zetten al een actie heeft plaatsgevonden. (5/2014)

De vulkaan

  • Als er een tegel met een vulkaan wordt aangelegd, mag de speler een van de volgende speelstukken zetten:

De draak

  • De draak kan de volgende neutrale speelstukken op twee tegels niet opvreten:
    • Leraar (De School) -volgens de aanvullende verhelderingen (zie onder) (4/2015)
  • Uitbr. 2 - Kooplieden en Bouwmeesters:
    • Als de draak de laatste ridder die een speler in een stad heeft waarin ook zijn bouwmeester staat opvreet, keert de bouwmeester automatisch ook terug naar de voorraad van de speler. (Reden: bouwmeesters zijn geen horigen.)
    • Als de draak de laatste struikrover [32] op een weg waarop ook zijn bouwmeester staat opvreet, keert de bouwmeester automatisch ook terug naar de voorraad van de speler.
    • Als de draak de laatste boer van een weide waar ook zijn varken staat opvreet, keert het varken automatisch ook terug naar de voorraad van de speler. (Reden: varkens zijn geen horigen.)
  • Uitbr. 4 - De Toren: Het bouwen van een torendeel vindt plaats voordat de draak op jacht gaat.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Als je een draaktegel legt en een torendeel wilt bouwen, wat gebeurt er dan eerst: een horige gevangen nemen door de toren, of de drakenjacht?

Antwoord: Er worden eerst gevangenen genomen; het bouwen van een torendeel is een alternatief voor het zetten van een horige en gebeurt dus vóór de drakenjacht.

  • Uitbr. 6 - Graaf, Koning en Consorten:
    • De draak mag de stad Carcassonne niet binnengaan.
    • Merk op dat de draak wel op de tegels mag komen waar maar een deel van de stad Carcassonne op staat, die gelden als normale tegels, maar hij moet buiten de stad zelf blijven. Derhalve worden alleen speelstukken buiten de stad opgevreten en zijn zij die erbinnen staan (inclusief de Graaf) veilig. (12/2013)
  • Uitbr. 8 - Bruggen, Burchten en Bazaars: De draak kan geen horigen vreten die zich op een burcht bevinden. De burcht bevindt zich op de grens van twee tegels en de draak bezoek maximaal 6 tegels als hij op jacht gaat, waarbij alleen de tegels zelf geraakt worden, maar niet de ruimten ertussen.
  • Uitbr. 9 - Schapen en Heuvels: Als een tegel met een draak aangelegd wordt en daarmee de weide van de speler die aan de beurt is wordt uitgebreid, mag de speler een herder-actie uitvoeren (kudde uitbreiden of naar de stal drijven) voordat de draak op jacht gaat. (3/2015)
    • Uitbr. 11 - Spoken, Spookslotten en Kerkhoven: Als de draak een horige opvreet, worden de eventueel aan die horige toegewezen spoken ook verwijderd en teruggelegd in de voorraad spoken.
  • Het Rad van Fortuin:
    • De draak mag niet op het Rad van Fortuin komen.
    • De draak kan om het Rad van Fortuin heen vliegen en de landtegels als normale tegels beschouwen en de horigen op die tegels opvreten. Horigen op het Rad van Fortuin zelf worden niet geraakt. dit is een opvallende wijziging ten opzichte van eerdere VVV's. (10/2012)
  • Burchten in Duitsland: Duitse burchten geven geen bescherming aan horigen die zich daarin bevinden of aan enig ander project op die tegel. (10/2015)
  • De School: De draak mag op de schooltegels komen, maar mag het neutrale speelstuk leraar niet opvreten aangezien die op de school staat, die twee tegels overspant. (4/2015)

De magische poort

  • Een magische poort mag gebruikt worden om een willekeurige horige op een voor die horige geldig project te zetten (bijgewerkt 3/2015):
  • Uitbr. 6 - Graaf, Koning en Consorten:
    • Horigen mogen de magische poort gebruiken om op projecten buiten de Stad Carcassonne gezet te worden. (1/2013)
    • Horigen mogen de magische poort niet gebruiken om in de Stad Carcassonne gezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (bevestigd 5/2013)
  • Uitbr. 10 - Het Circus: Je mag een magische poort gebruiken om een gewone horige op een artiestenveld/-piramide te zetten.
  • Het Rad van Fortuin:
    • Horigen mogen de magische poort gebruiken om op projecten buiten het Rad van Fortuin gezet te worden. (1/2013)
    • Horigen mogen de magische poort niet gebruiken om op het Rad van Fortuin zelf tezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (bevestigd 5/2013)
  • De Vliegtuigen:
    • Een horige die gebruikt maakt van een magische poort mag niet op een vliegtuig landen.
    • Een vliegenier mag niet op een magische poort landen. (2/2013)
  • De School:
    • Horigen mogen de magische poort gebruiken om op projecten buiten op de schooltegels gezet te worden (buiten de school zelf). (1/2013)
    • Horigen mogen de magische poort niet gebruiken om op de school zelf gezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (confirmed 5/2013)
  • De Markten van Leipzig:
    • Horigen mogen de magische poort gebruiken om op projecten buiten de Stad Leipzig gezet te worden. (1/2019)
    • Horigen mogen de magische poort niet gebruiken om op de Stad Leipzig gezet te worden aangezien daar andere spelregels voor gelden. (1/2019)

De Jonkvrouw

  • Uitbr. 2 - Kooplieden en Bouwmeesters:
    • Als de jonkvrouw de laatste ridder van een speler uit een stad verdrijft waar zijn bouwmeester staat, gaat de bouwmeester automatisch terug naar diens voorraad.
    • Bouwmeesters kunnen niet rechtstreeks door een jonkvrouw verdreven worden aangezien bouwmeesters geen horigen zijn.
  • Uitbr. 4 - De Toren: De jonkvrouw kan geen horige verdrijven van een toren die in die stad staat.

 Officiële verheldering van de uitgever Vraag: Als de draak een horige op een toren kan opvreten, kan die meeple dan ook verdreven worden door de jonkvrouw?

Antwoord: Nee, de toren maakt geen deel uit van de stad, het zijn twee verschillende gebieden.

  • De Volgeling: Het leggen van een jonkvrouwtegel en verdrijven van een ridder uit de stad kan niet gebruikt worden als eerste "horige verplaatsing" om gevolgd te worden door het zetten van het fantoom (bijv. in de nu ontruimde stad). Volgens de spelregels voor de jonkvrouw: "als een ridder uit een stad verwijderd is, mag de speler geen ander speelstuk meer zetten of verplaatsen." [Deze combinatie zou teveel macht geven om steden te stelen. -red.]
  • De Tunnel: Als er gespeeld wordt met de tunnelfiches uit De Tunnel, dan is de weg op de tegel met een tunnel wel onderbroken en kan het zijn dat de twee einden nooit met elkaar verbonden worden.

Huisregels

  • Doe draaktegels meteen terug in de zak en trek meteen een nieuwe tegel als de draak nog niet in het spel is. (Met dank aan dwhitworth)
  • Spelers mogen het fee-punt opeisen totdat de zak doorgegeven is aan de volgende speler, maar daarna is het jammer maar helaas als ze het vergeten zijn! (Met dank aan dwhitworth)
  • Zie helemaal af van de fee-bonus van 1 punt en geef in plaats daarvan een bonus van 5 punten voor het afbouwen van een project met een beschermde horige. (Met dank aan viberunner)
  • De fee voorkomt niet dat de draak zich naar een tegel beweegt, maar voorkomt wel dat de speelstukken op die tegel opgevreten worden. (Met dank aan jrizos)

Tegelverdeling

Totaal aantal tegels: 30
Princess And Dragon C1 Tile 01.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 02.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 05.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 06.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 07.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 08.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 09.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 11.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 12.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 13.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 14.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 17.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 19.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 20.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 21.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 22.jpg ×2
Princess And Dragon C1 Tile 23.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 24.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 25.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 27.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 26.jpg ×1
Princess And Dragon C1 Tile 04.jpg ×1*

Opmerking: De implementatie van Carcassonne door Coding Monkeys Carcassonne door Coding Monkeys bevatte een andere versie van de tegel die met een "*" is gemarkeerd, zoals hier te zien:

Princess And Dragon C1 Tile 04.jpg
Original version
 
Princess And Dragon C1 Tile 04 variant.png
Versie van CodingMonkeys

Voetnoten

Kijk op de Pictogrammen pagina voor uitleg over en licensering van de pictogrammen.

  1. Officiële verheldering van de uitgever Als je met De Tunnel speelt, kan dat gevolgen hebben voor de weg die op deze tegel staat (Zie Andere uitbreidingen voor meer informatie).
  2. Interpretatie uit de gemeenschap De RGG uitvoering van de Big Box stelt slechts dat “telkens als een speler tijdens zijn beurt geen horige zet, hij in plaats daarvan de fee mag zetten”. Het lijkt echter nog steeds redelijk om aan te nemen dat het zetten van de fee een alternatief is voor het zetten van een varken, bouwmeester, torendeel, of ander speelstuk, ook al worden die niet expliciet genoemd.
  3. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers De vette aanduiding (“naast”) geeft de huidige spelregels van HiG weer, en de spelregels voor de fee zijn bij verdere verhelderingen herhaald. De spelregels van RGG en ZMG stellen echter dan de fee gewoonweg op de tegel wordt gezet waar de speler een horige heeft staan. Dit gebruik aan nauwkeurigheid in de spelregels van RGG en ZMG is van belang voor de toepassing van het 2e en 3e effect van de fee zoals hieronder beschreven. (updated 5/2013)
  4. Interpretatie uit de gemeenschap Het lijkt erop dat een speler die geen horigen op het speelveld heeft staan de fee niet mag verplaatsen, zelfs niet als hij of zij in die beurt geen speelstuk heeft gezet aangezien er geen geldige tegel is waar de fee naartoe verplaatst zou kunnen worden.
  5. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de versies van de spelregels van RGG en ZMG, levert een horige op dezelfde tegel als de fee het bonuspunt op (nogmaals, omdat in deze spelregels de fee niet naast een specifieke horige wordt gezet). Volgens deze spelregels is het dus denkbaar dat meerdere spelers voordeel kunnen hebben van de plaatsing van de fee als er op dezelfde tegel meerdere horigen (op verschillende projecten) staan. (bijgewerkt 5/2013)
  6. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Deze zin komt uit een VVV en is tegenwoordig opgenomen in de spelregels van Big Box 3 van RGG.
  7. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers De RGG versie van de spelregels stelt dat de horige alleen maar op dezelfde tegel moet staan als de fee om voor de bonus van 3 punten in aanmerking te komen, nogmaals omdat niet geëist wordt dat de fee naast een specifieke horige wordt gezet. Interessant genoeg benadrukt de versie van ZMG dat de fee en de horige “bij elkaar moeten staan” om de punten te krijgen, hoewel de fee in de versie van ZMG slechts in het algemeen op de tegel wordt gezet. (bijgewerkt 5/2013)
  8. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers De verheldering aangaande alle speelstukken is een wijziging uit Big Box 2 en Big Box 3. Eerder mocht je wel een bouwmeester of varken zetten als er een vulkaantegel wordt aangelegd.
  9. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Dit is een opmerkelijke verandering van de spelregels, met name in vergelijking met een eerdere VVV waarin duidelijk werd gesteld dat de fee alleen mag worden verplaatst als de speler van het zetten van een horige afziet - en aangezien er geen horige kan worden gezet als er een vulkaantegel wordt aangelegd, ook de fee niet mocht worden verplaatst. Die uitspraak is duidelijk verworpen aangezien er nu in de spelregels staat dat de fee verplaatst mag worden als er een vulkaantegel wordt aangelegd. Sterker nog, in de spelregels staat nu dat een speler de fee altijd mag verplaatsen als hij of zij geen horige zet. De speler hoeft er dus niet langer voor te "kiezen" om geen horige te zetten - in alle gevallen dat er geen horige wordt gezet of kan worden gezet, mag de fee verplaatst worden. Dit is overigens consistent met een andere VVV waarin staat dat de fee nog steeds verplaatst mag worden ook als de speler geen horigen meer heeft.
  10. Interpretatie uit de gemeenschap Bij het spelen met andere uitbreidingen, mag je bovendien andere acties uitvoeren die ook geen verband houden met het zetten van horigen. Je mag dus geen horigen of bijzondere speelstukken (varken, bouwmeester, herder) op de vulkaantegel zetten, maar je mag wel andere acties uitvoeren:
    • Fee-actie (Uitbr. 3 - De Draak, de Fee en de Jonkvrouw): de fee verplaatsen (zoals aangegeven in de spelregels).
    • Toren-acties (Uitbr. 4 - De Toren): een torendeel bouwen, een horige bovenop een toren zetten.
    • Herenboerderij-acties (Uitbr. 5 - Burgemeesters en Abdijen): je herenboerderij op één van de hogeken van de vulkaantegel zetten.
    • Herder-acties (Uitbr. 9 - Schapen en Heuvels): de kudde uitbreiden, de kudde naar de stal drijven.
    • Artiesten-acties (Uitbr. 10 - Het Circus): een artiest zetten, punten tellen voor een artiestenpiramide.
    • Rad van Fortuin-acties (Het Rad van Fortuin): een horige op het Rad van Fortuin zetten.
    • Abt-acties (De Abt): je abt terugnemen en er punten voor tellen.
    • Veerboot-acties (Mini #3 - De Veerboten): veerboten op wegen die door het aanleggen van de vulkaantegel verlengd zijn verplaatsen.
    • Kleine gebouwen-acties (Kleine gebouwen): een klein gebouw op de zojuist aangelegde tegel leggen.
    • Russische promo's-acties (Russische Promo's): 1 horige terughalen die gevangen genomen is door Vodyanoy of Solovei Razboynik, dieven naar de Solovei Razboynik-tegel verplaatsen.
    • Beschermen van horigen-acties (De Boerenopstanden): een reeds op het speelveld staande horige tegen boerenopstanden beschermen.
  11. Officiële verheldering van de uitgever Dit is een verheldering, in lijn met de VVV. De oorspronkelijke spelregels reppen niet over de fee. Het is toegestaan om de draaktegel aan te leggen, geen horige te zetten en de fee te verplaatsen om een horige te beschermen, alvorens de draak op jacht gaat.
  12. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers De uitvoering van RGG weerspreekt de volgorde die in de uitvoering van HiG en de VVV staat: "Als door het aanleggen van de tegel een project wordt afgebouwd, worden hiervoor zoals gebruikelijk punten geteld. Daarna wordt het spel kort onderbreken voor het verplaatsen van de draak." Volgens de uitvoering van RGG van de Big Box, gaat de draak dus pas ná de puntentelling op jacht; volgens HiG gebeurt dat vóór de puntentelling. De uitvoering van ZMG volgt de spelregel van HiG en voegt nog specifiek toe dat de onderbreking "vóór de puntentelling" platsvindt. (5/2013)
    Deze afwijking is aanwezig in de tekst van dit gedeelte bij alle Big Boxen van RGG die De Draak, de Fee en de Jonkvrouw bevatten (Big Box 1-3). De tabel met de Beurtvolgorde aan het einde van de spelregels geeft de verplaatsing van de draak echter wél vóór de puntentellling, net als bij de uitvoering van HiG. Het lijkt dus een persistente redactiefout in de spelregels te zijn. (1/2019)
  13. Interpretatie uit de gemeenschap Het menu van de draak VVV document door HiG is momenteel niet meer beschikbaar op de oorspronkelijke locatie:
    http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf
    Een gearchiveerde versie is echter hier te vinden:
    https://web.archive.org/web/20151121062431/http://www.hans-im-glueck.de/fileadmin/data_archive/Regeln/Carc_3Erw_Drache_FAQ.pdf
  14. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de spelregels van vóór maart 2015 konden neutrale speelstukken, waaronder de tovenaar, de heks en de leraar, niet door de draak opgevreten worden. (3/2015, bijgewerkt 1/2019)
  15. Officiële verheldering van de uitgever De draak mag zich op de schooltegels begeven, maar mag het neutrale speelstuk leraar niet opvreten, aangezien die op de school staat, een project dat over twee tegels verspreid is. (4/2015)
  16. Officiële verheldering van de uitgever De peperkoekman mag (bij het spele van de iOS-versie) ook door de draak opgevreten worden. (12/2014)
  17. Officiële verheldering van de uitgever Circusdirecteuren mogen ook door de draak opgevreten worden. (1/2019)
  18. Officiële verheldering van de uitgever De herenboerderij mag niet door de draak opgevreten worden zoals verhelderd in Burgemeesters en Abdijen. Bedenk hierbij dat de herenboerderij op de kruising van 4 tegels staat terwijl de draak alleen speelstukken die zich op een specifieke tegel bevinden raakt.
  19. Interpretatie uit de gemeenschap Dit betekent dat de draak geen effect heeft op op tegels afgedrukte elementen, aangezien hij niet de tegel zelf kan opvreten. Herbergen, kathedralen, gedrukte schapen of enige ander project op een tegel wordt dus niet door de aanwezigheid van de draak verstoord. Alle puntentellingen vinden dus zoals gebruikelijk plaats, ook als één van deze elementen zich op een tegel met de draak bevindt.
  20. Interpretatie uit de gemeenschap De draak hoort, gezien de overeenkomsten met de stad Carcassonne, ook de stad Leipzig (De Markten van Leipzig) niet te mogen betreden (zie Graaf, Koning en Consorten) maar dit is nooit officieel bevestigd. (1/2019)
  21. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Horigen in burchten (Bruggen, Burchten en Bazaars) zijn veilig voor de draak omdat ze zich niet op een specifieke tegel bevinden. Deze verheldering werd voor het eerst toegevoegd aan de versie van de spelregels van Big Box 3. (bijgewerkt 12/2013)
  22. Officiële verheldering van de uitgever Duitse burchten (Burchten in Duitsland) geven geen bescherming aan horigen die daar of op enig ander project op die tegel staan. (10/2015)
  23. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers In de oorspronkelijke spelregels stond dat een horige niet op een project dat nog niet geteld was mocht worden gezet - waarmee de mogelijkheid opengelaten werd dat je een horige door een magische poort te gebruiken op een project zou kunnen zetten dat wel was afgebouwd, maar waarvoor geen punten waren geteld. In een latere VVV, en nu in deze spelregels, is dat gecorrigeerd. De magische poort mag niet worden gebruikt om een reeds afgebouwd project te bezetten, of daar nu punten voor geteld zijn of niet.
  24. Interpretatie uit de gemeenschap Dit betekent dat een horige die de magische poort gebruikt alleen op een onbezet, onafgebouwd project op een willekeurige tegel op het speelveld kan worden gezet. De bestemming moet dus bezetbaar zijn. Dientengevolge kan de horige dus niet op een andere magische poort landen.
  25. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Dit is een wijziging ten opzichte van de oorspronkelijke spelregels waarin stond dat de jonkvrouw een ridder moet verwijderen, tenzij er in die stad geen ridder aanwezig was. Deze wijziging, die voor het eerst gezien werd in Big Box 2, brengt de gang van zaken meer in lijn met die voor de toren: beide mogen een horige verwijderen indien de speler dat wil. De spelregels bij de uitgaven van RGG en ZMG houden de spelregel aan dat de jonkvrouw een horige moet verwijderen. (bijgewerkt 12/2013)
  26. Officiële verheldering van de uitgever Elke horige in een stad is een ridder. Dat geldt voor normale horigen, hoofdmannen, burgemeesters, en transportwagens. (01/2015)
  27. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Een verheldering dat ofwel een hoofdman of een normale horige verwijderd kan worden is specifiek opgenomen in de spelregels van Big Box 1-3. Dit is - volgens een vroege VVV - een kleine afwijking van de oorspronkelijke spelregels waarin de hoofdman alleen uit de stad verwijderd mocht worden als er geen andere ridders stonden. Nu mag de hoofdman net als elke andere horige uit de stad verwijderd worden. (bijgewerkt 01/2015)
  28. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Specifieke opmerkingen dat de burgemeester en transportwagen door de jonkvrouw verwijderd mogen worden zijn te vinden in Big Box 2 en 3, maar niet in de spelregels van de uitbreiding zelf. (bijgewerkt 01/2015)
  29. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Deze verheldering tussen haakjes werd voor het eerst toegevoegd aan de versie van de spelregels uit 2010. (12/2013)
  30. Beruchte verschillen in spelregels tussen edities of uitgevers Deze zin werd toegevoegd toen het verwijderen van de ridder optioneel werd. Dit ter vervanging van de zin: “Als de speler de tegel zo aanlegt dat die een lege stad uitbreidt, of een nieuwe start begint, mag hij op de gebruikelijke wijze een horige (of ander speelstuk) zetten.” In de uitgaven van RGG en ZMG worden diverse bewoordingen van de oude zin aangehouden. (12/2013)
  31. Interpretatie uit de gemeenschap Deze beperking staat niet expliciet in de spelregels (alleen de fee-bonus van 1 punt wordt genoemd) maar volgt uit de interpretatie van de spelregels:
    • De puntentelling van artiesten vindt tijdens het spel plaats in de fase “hout verplaatsen” en spelers krijgen de fee-bonus van 3 punten bij een puntentelling voor een afgebouwd project in de fase “puntentelling afhandelen”. Aangezien beide acties in verschillende fases plaatsvinden, krijgen artiesten tijdens het spel geen fee-bonus.
    • Uit oogpunt van consistentie krijgen artiesten ook na het spel geen bonus van 3 punten. De puntentelling van een artiestenpiramide is niet gebaseerd op tegels, maar op horigen, er vindt aan het einde van het spel dus geen puntentelling van plaats en in dat geval wordt er dus ook geen fee-bonus toegepast. (4/2020; bijgewerkt 7/2020)
  32. Officiële verheldering van de uitgever Elke horige die op een weg staat is een struikrover. (Reden: bouwmeesters zijn geen horigen.)